Υπάρχει κάποιος συλλογικός στόχος;
Τα χρόνια πριν από τη χρεοκοπία του 2010 υπήρχε μια γενική συμφωνία στην κοινωνία σχετικά με τους στόχους της Ελλάδας για το μέλλον: η περίφημη σύγκλιση με την Ε.Ε. στους δείκτες που αφορούσαν την ευημερία και η δημιουργία ενός κράτους στηριγμένου περισσότερο σε θεσμούς και λιγότερο στα δίκτυα που οι παλιότερες γενιές γνωρίζουν καλά. Οι γεννημένοι μετά τη Μεταπολίτευση και, ακόμη περισσότερο, οι σημερινοί νέοι μεταξύ 30 και 35 ετών δεν έζησαν ποτέ την εποχή του εθνικού νομίσματος ως εργαζόμενοι και ενήλικοι μεγάλωσαν σε οικογένειες όπου –σε γενικές γραμμές– υπήρχαν κάποιες προσδοκίες από το μέλλον. Η χρεοκοπία και η συνακόλουθη αποσυναρμολόγηση του οικονομικού και κοινωνικού ιστού της χώρας διέρρηξαν τους όποιους συλλογικούς στόχους είχε η ελληνική κοινωνία, στον βαθμό που αυτό είναι πάντα εφικτό. Αποτέλεσμα, η πολυδιάσπαση και η υποχώρηση στα γνωστά: Τα οικογενειακά δίκτυα παραμένουν ο βασικός δείκτης κοινωνικής ανέλιξης ή καθήλωσης, πραγματική παραγωγή δεν υπάρχει και, εντέλει, ο καθένας ακολουθεί προσωπικούς στόχους, εκμεταλλευόμενος και τις δυνατότητες που δίνει η ενιαία αγορά εργασίας στην Ε.Ε. και η δυνατότητα απρόσκοπτης μετακίνησης.
Η μαζική αποχώρηση επαγγελματιών από κρίσιμα πόστα του κράτους (Υγεία, Ενοπλες Δυνάμεις, Παιδεία), τις περισσότερες φορές των καλύτερων, δείχνει και την πραγματικότητα η οποία κρύβεται από τις βαρύγδουπες εξαγγελίες για το μέλλον που υποτίθεται καταφθάνει και είναι καλύτερο. Οι σημερινοί τριαντάρηδες δεν είναι οι πολυδιαφημισμένοι ινφλουένσερ της πλάκας των κοινωνικών δικτύων, όπως με μικρότητα και δόλο κατηγορούνται από διάφορους γερασμένους κήρυκες ενός στάτους κβο που υπάρχει μόνο μέσα στο μικρό τους μυαλό. Είναι συνήθως σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι με χαμηλούς μισθούς και οριακά υπαρκτά εργασιακά δικαιώματα και προσδοκίες πολύ περιορισμένες. Πρόκειται για μια γενιά θεμελιωδώς διαφορετική από τους γονείς και τους θείους, καθώς –στη συντριπτική πλειονότητά τους– δεν μπορούν να παράγουν υλικό πλούτο και οριακά μπορούν να κρατήσουν αυτόν που θα κληρονομήσουν.
Πρόκειται επίσης για μια γενιά η οποία δεν συμμετέχει διότι θεωρεί ότι η εκλογική διαδικασία δεν δίνει απαραίτητα απαντήσεις σε κανένα ερώτημα, διαιωνίζει υφιστάμενες καταστάσεις και τελικά δεν λύνει τα προβλήματά τους. Πριν από περίπου ένα χρόνο, το χάσμα αυτό έγινε κάπως πιο απτό μετά το δυστύχημα των Τεμπών. Σαν η αποτυχία ενός ολόκληρου μηχανισμού και οι διαχρονικές κρατικές αδυναμίες να επιβεβαίωναν αυτή την αίσθηση αδικίας και, εντέλει, αποξένωσης. Δεν είναι ακριβώς σαφές ποιος μπορεί να είναι πλέον ο εφικτός κοινός στόχος μιας κοινωνίας όπως η ελληνική, αλλά στον άστατο 21ο αιώνα δίχως τη νέα γενιά στη θέση του συνοδηγού η χώρα δεν μπορεί να πάει μακριά.