Επιδότηση δόσης στεγαστικού έως και τον Μάρτιο του 2025

Παρατείνεται το πρόγραμμα για τη διάσωση της α΄ κατοικίας ευάλωτων

Παράταση έως τον Μάρτιο του 2025 έχουν λάβει όσα νοικοκυριά θεωρούνται ευάλωτα, προκειμένου να υποβάλουν αίτημα ένταξης στο ενδιάμεσο πρόγραμμα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, μέσω του οποίου επιδοτείται η δόση του στεγαστικού τους δανείου. Το ενδιάμεσο πρόγραμμα θεσμοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 για 15 μήνες και παρατείνεται για ανάλογο χρονικό διάστημα. Μέσω αυτού το Δημόσιο επιδοτεί τη δόση του στεγαστικού τους δανείου με το ποσό των 70 έως 210 ευρώ έως ότου δημιουργηθεί ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων. Ετσι το πρόγραμμα λειτουργεί ως προθάλαμος ένταξης στον φορέα για όσα νοικοκυριά αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους, συναινώντας στην παράδοση του ακινήτου τους και συνεχίζοντας να διαμένουν σε αυτό έναντι ενοικίου.

Πρόκειται για την έσχατη διάσωση της πρώτης τους κατοικίας αξιοποιώντας ένα από τα εργαλεία που έχει ενεργοποιήσει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας για τη ρύθμιση οφειλών, προκειμένου κάποιος που θεωρείται ευάλωτος να αποφύγει την έξωση και τον πλειστηριασμό του ακινήτου του. Προϋπόθεση είναι η έκδοση βεβαίωσης ευάλωτου οφειλέτη μέσω της υποβολής αίτησης στην πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, η οποία εκδίδεται εντός 30 ημερών και παραμένει σε ισχύ για 3 μήνες. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ευάλωτοι ορίζονται οι οφειλέτες με εισόδημα έως 7.000 ευρώ (συν 3.500 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο) με ανώτατο όριο 21.000 ευρώ και αξία ακίνητης περιουσίας έως 120.000 ευρώ (συν 15.000 ευρώ για κάθε παιδί) με ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ και με την υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης συναινεί στην άρση του φορολογικού απορρήτου προκειμένου να ελεγχθεί εάν πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Μικρή ανταπόκριση

Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχουν πιστοποιηθεί 3.405 οφειλέτες ως ευάλωτοι, οι αιτήσεις για ένταξη στο ενδιάμεσο πρόγραμμα δεν ξεπερνούν τις 150, ενώ άλλες 66 αιτήσεις είναι υπό αξιολόγηση και άλλες 452 βρίσκονται σε αρχικό στάδιο. Αυτό σημαίνει ότι ο

αριθμός των εν δυνάμει «υποψηφίων» για να ενταχθούν στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων διαμορφώνεται σήμερα σε 666 οφειλέτες, περιορίζοντας σημαντικά την περίμετρο για τους υποψήφιους επενδυτές που θα κληθούν να επενδύσουν για τη δημιουργία του φορέα. Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της διαδικασίας για την εκδήλωση ενδιαφέροντος έχουν προσέλθει τα επενδυτικά κεφάλαια Fortress, Bain, Christofferson και Kaican, αλλά βασικός προβληματισμός που θα κρίνει και κατά πόσον τα παραπάνω funds θα υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές, αποτελεί το περιορισμένο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από την πλευρά των οφειλετών για την ένταξη στον φορέα.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας θέσπισε πρόσφατα αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας του φορέα που στόχο έχουν να ελαφρυνθεί ο ευάλωτος οφειλέτης από επιβαρύνσεις κατά την επαναγορά του ακινήτου του, αλλά και να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών για να προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία. Οι αλλαγές προβλέπουν:

• Αρση της υποχρέωσης του οφειλέτη να πληρώσει τα μισθώματα των 12 ετών σε περίπτωση που ασκήσει νωρίτερα από τα 12 έτη το δικαίωμα επαναγοράς.

• Εξομοίωση της φορολόγησης του φορέα με το φορολογικό καθεστώς των εταιρειών που επενδύουν και διαχειρίζονται ακίνητα που παράγουν εισόδημα (REICs).

• Πρόβλεψη ότι ο φορέας θα αποκτά τα ακίνητα με έκπτωση 30% επί της εμπορικής αξίας του ή της τιμής πρώτης προσφοράς. Από την έκπτωση αυτή θα μπορεί να επωφεληθεί στο μέλλον και ο οφειλέτης κατά την άσκηση του δικαιώματος επαναγοράς, όπως θα προσδιοριστεί στη σχετική υπουργική απόφαση.

• Θέσπιση της υποχρέωσης εκ μέρους του οφειλέτη για πρόσβαση του εμπειρογνώμονα στην κατοικία προκειμένου να καταγράψει την πραγματική κατάσταση και αξία του ακινήτου, ενώ εάν διαπιστωθούν παραβάσεις που οδηγούν σε πλήρη αδυναμία νομιμοποίησης λόγω του θεσμικού πλαισίου, θα απαλλάσσεται ο φορέας από την υποχρέωση αγοράς.

Βελτιώσεις σε εξωδικαστικό

Παράλληλα με αυτές τις αλλαγές θεσπίστηκαν και βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό, που προβλέπουν ότι η

πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών (για τους οποίους έχει εκδοθεί η σχετική βεβαίωση), όπως προκύπτει από την εφαρμογή του υπολογιστικού εργαλείου του εξωδικαστικού θα γίνεται αυτόματα και υποχρεωτικά αποδεκτή από το σύνολο των πιστωτών, δηλαδή τις τράπεζες, τα funds και το Δημόσιο. Υπενθυμίζεται ότι το υπολογιστικό εργαλείο προσδιορίζει το τελικό ποσό αποπληρωμής, το ύψος του «κουρέματος» και τον αριθμό των δόσεων, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, την αξία της περιουσίας του, κ.ά. Η ρύθμιση στοχεύει στην προστασία των ευάλωτων με πρόνοιες που επιτρέπουν τον έλεγχο αν ο ενδιαφερόμενος εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία, καθώς ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση, ενώ οι πιστωτές μπορούν να την προσβάλουν στα δικαστήρια εφόσον διαθέτουν στοιχεία ότι παράμετροι της αίτησης δεν είναι αληθινές (π.χ. αν ο οφειλέτης δεν είναι στην πραγματικότητα ευάλωτος). Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ένα ουσιαστικό ξεκαθάρισμα για το πόσοι τελικώς ευάλωτοι οφειλέτες θα ενταχθούν στον φορέα θα γίνει μέσω του εξωδικαστικού που μετά τις βελτιώσεις θα δώσει άλλη μια ευκαιρία ρύθμισης του δανείου τους πριν παραδώσουν την κυριότητα του ακινήτου τους.

Τα νοικοκυριά συναινούν στην παράδοση του ακινήτου τους στον φορέα, συνεχίζοντας να διαμένουν σε αυτό έναντι ενοικίου.

Μέσω του ενδιάμεσου προγράμματος το Δημόσιο επιδοτεί τη δόση του στεγαστικού τους δανείου με το ποσό των 70 έως 210 ευρώ έως ότου δημιουργηθεί ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων.