Αντίο, φίλε Δημήτρη
ΟΔημήτρης Φύσσας κηδεύεται σήµερα στο αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας. «Ντυµένος µες την πίστη του σεµνότατα», όπως θα ’λεγε και ο Καβάφης. Τον γνώρισα µε την ευκαιρία της έκδοσης του µυθιστορήµατός του «Πλατεία Λένιν, πρώην Συντάγµατος», εκδόσεις Βιβλιοπωλείο της Εστίας. Μια ιδιοφυής υπόθεση. Τον Εµφύλιο τον έχουν κερδίσει οι κοµµουνιστές, στην Ελλάδα έχει επικρατήσει ο υπαρκτός σοσιαλισµός, το Πολυτεχνείο είναι εξέγερση κατά του κοµµουνιστικού κράτος. Το µυθιστόρηµα ξεκινά µε τη µεγάλη γιορτή –εν είδει πολεµικής αρετής– στο Παναθηναϊκό Στάδιο µε κεντρικό οµιλητή τον «Ποιητή». Παρά τη ζέστη, ο ίδιος φοράει την αγαπηµένη του γούνα και µιλάει «για όλα». «Για όλα;» Ναι, «για όλα». Η φυσιογνωµία του Γιάννη Ρίτσου διαγράφεται σαν υδατογράφηµα στο χαρτονόµισµα της αφήγησης. Ενα µυθιστόρηµα που αδικήθηκε από τον κοµφορµισµό της λογοτεχνικής δηµοσιότητας. Συναντηθήκαµε και γίναµε φίλοι. Οχι µε τον τρόπο της καταναγκαστικής φιλίας, που απαιτεί παρουσία και συνεχή επικοινωνία. Μπορεί να είχαν περάσει δύο χρόνια από την τελευταία µας συνοµιλία, όµως, η επόµενη ήταν σαν να τη συνεχίζαµε.
Αφού τον γνώρισα έµαθα για το παρελθόν του. Ηταν διάσηµος για τη φοιτητική του θητεία στις τάξεις της ΚΝΕ. ∆εν το ήξερα, όµως, δεν µε ενδιέφερε κιόλας. Με τον ∆ηµήτρη, απ’ ό,τι θυµάµαι, δεν είχαµε µιλήσει ποτέ πολιτικά. Μοιραζόµασταν την αγάπη και το ενδιαφέρον µας για τη λογοτεχνία. Ηταν δεινός αναγνώστης. Το λέω από προσωπική πείρα. Στο πεδίο εµπεδώθηκαν η φιλία µας και ο αλληλοσεβασµός. Τίποτε ιδιαίτερο θα µου πείτε, όµως, τόσο σπάνιο στους καιρούς µας. Θαύµαζα την αµεσότητά του, την ντοµπροσύνη του και την άνεση µε την οποία αντιµετώπιζε τα προβλήµατα της ζωής του. Φιλόλογος φροντιστής; Γιατί όχι; Εβγαλε στο παζάρι την απέραντη βιβλιοθήκη του; Μακάρι να είχα το κουράγιο να το κάνω. Ακουγα την εκποµπή του «Το Φελέκι» στον 9,84 και πάντα διάβαζα τα άρθρα του στην Athens Voice. Ενας Αθηναίος που µπορεί να κυκλοφορούσε µε Τshirt και ποδήλατο, αλλά ήξερε να αναγνωρίζει την οµορφιά της ζωής στην πόλη του. Ποιος άλλος θα µπορούσε να γράψει βιβλίο για όλους τους κινηµατογράφους της Αθήνας; Χρειαζόταν ο ευπατρίδης από τα Πατήσια.
Αντίο, φίλε ∆ηµήτρη. Πέθανες µε τον καλό θάνατο. Χωρίς το βάσανο της αρρώστιας που ταπεινώνει το σώµα και καταρρακώνει το ηθικό. Σε ζηλεύω γι’ αυτό. Και εύχοµαι, τώρα που η παρουσία σου δεν ενοχλεί τον κοµφορµισµό της δηµοκρατίας των γραµµάτων µας, το έργο σου να βρει τη θέση όπου του αξίζει. Ελπίζω η «Πλατεία Λένιν» να ξαναζωντανέψει και να βρει τους αναγνώστες που την περιµένουν χωρίς να το ξέρουν. Οσο για τον χαρακτήρα σου, την ντοµπροσύνη και την ειλικρίνειά σου, ας µείνουν ως αποτύπωµα σε όσους είχαν την τύχη να σε γνωρίσουν όπως εγώ.