«Να τον “κυνηγήσουμε” εμείς και να τον αντιμετωπίσουμε»
Ο Ελληνας καθηγητής Ογκολογίας και η ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins αποφάσισαν πριν από μερικά χρόνια να «αναμετρηθούν» με μια τεράστια επιστημονική πρόκληση. «Σκεφτήκαμε: Πώς θα μπορούσαμε να διαγνώσουμε εγκαίρως καρκινικούς όγκους σε αρχικό στάδιο στον γενικό πληθυσμό, δηλαδή σε άτομα που δεν έχουν κληρονομικότητα, δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, δεν γνωρίζουν ότι έχουν καρκίνο, πριν οι όγκοι τους κάνουν μετάσταση; Κυρίως για μορφές καρκίνου για τις οποίες δεν διαθέτουμε διαγνωστικά εργαλεία, τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου, δηλαδή, όπως ο καρκίνος του παγκρέατος;».
Ετσι οδηγήθηκαν στην ανακάλυψη του CancerSEEK, για τη διάγνωση αρχικά οκτώ τύπων της ασθένειας: πνεύμονα, μαστού, παγκρέατος, παχέος εντέρου, ωοθηκών, ήπατος, στομάχου και οισοφάγου. Το τεστ βασίζεται στην ανάλυση του DNA που κυκλοφορεί στο αίμα μας και ελέγχει την παρουσία
«Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους καρκίνους ενεργητικά, όχι παθητικά. Να εστιάζουμε τις προσπάθειές μας στην πρόληψη, στον εντοπισμό τους στα πρώιμα στάδια».
«Κάνουμε άλματα, όχι απλώς βήματα. Ομως πρέπει να στηριχθούν οικονομικά σημαντικές έρευνες που γίνονται σε όλο τον κόσμο, να προχωρήσουν οι κλινικές μελέτες».
ή όχι μεταλλάξεων σε δεκαέξι γονίδια και οκτώ πρωτεΐνες που συνδέονται με τον καρκίνο. Πόσο κοντά βρισκόμαστε στην ευρεία κυκλοφορία του; «Συνεχίζουμε τις κλινικές μελέτες με τη συμμετοχή χιλιάδων εθελοντών. Και οφείλουμε να το κάνουμε, είναι χρέος μας να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί, για να ελαχιστοποιήσουμε το ρίσκο μιας λανθασμένης διάγνωσης. Σκεφτείτε τι σημαίνει να πεις “έχεις καρκίνο” σε ένα άτομο που φαίνεται και αισθάνεται υγιές. Υπάρχει και μια ηθική διάσταση της δουλειάς μας, που πάντα με απασχολεί».
Ρωτώ τον Νικόλαο Παπαδόπουλο ποιο είναι το πρωτόκολλο για ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος. «Εχουμε να κάνουμε με ένα πολύ σημαντικό όργανο, που όμως βρίσκεται βαθιά μέσα στην κοιλιακή χώρα. Η χειρουργική επέμβαση είναι πολύωρη, δύσκολη και πολύπλοκη. Αν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Ενδείκνυται μόνο για το 20% των περιστατικών και δεν είναι λίγες οι φορές που οι ασθενείς δεν επιβιώνουν του χειρουργείου. Αν όλα πάνε καλά, ακολουθεί χημειοθεραπεία. Ανοσοθεραπεία προς το παρόν δεν εφαρμόζεται στο πάγκρεας. Αν ο ασθενής βρίσκεται στο πρώτο στάδιο της ασθένειας, η πρόβλεψη τις πιο πολλές φορές είναι καλή. Για να συνειδητοποιήσετε το χάσμα που χωρίζει αυτόν τον καρκίνο από άλλους, σκεφτείτε ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι σήμερα θεραπεύσιμος ακόμη και στο τρίτο στάδιο», απαντά.
Και σε επίπεδο πρόληψης; Ποιες εξετάσεις μπορούν να δείξουν ότι κάτι ύποπτο ενδεχομένως υπάρχει στο πάγκρεας και από ποια ηλικία πρέπει να τις εντάξουμε στο ετήσιο τσεκάπ μας; «Από τα πενήντα και μετά. Συνήθως προτείνουμε υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα – μια επεμβατική πράξη που πραγματοποιείται με μέθη και μοιάζει με γαστροσκόπηση. Και με την προϋπόθεση αυτά να γίνονται από καλούς τεχνικούς και γιατρούς, γιατί δυστυχώς και εδώ είναι υψηλό το ποσοστό των λανθασμένων διαγνώσεων. Γενικότερα, ως κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους καρκίνους ενεργητικά, όχι παθητικά. Να εστιάζουμε τις προσπάθειές μας στην πρόληψη, στον εντοπισμό τους στα πρώιμα στάδια, πριν εκδηλωθούν συμπτώματα. Ειδικά στο πάγκρεας αυτό μπορεί να αποβεί καθοριστικό για την εξέλιξη της υγείας του ασθενούς και την επιβίωσή του», συνεχίζει ο κ. Παπαδόπουλος.
Μάχες ενάντια στον καρκίνο κερδίζονται καθημερινά. Πόσο αισιόδοξοι μπορούμε να είμαστε για μια νίκη στον πόλεμο με τη νόσο; «Προσωπικά αισιοδοξώ. Κάνουμε άλματα, όχι απλώς βήματα. Ομως πρέπει να στηριχθούν οικονομικά σημαντικές έρευνες που γίνονται σε όλο τον κόσμο, να προχωρήσουν οι κλινικές μελέτες. Και, όπως ανέφερα προηγουμένως, να αλλάξει η κουλτούρα που έχουμε ως κοινωνίες για τον καρκίνο. Να τον “κυνηγήσουμε” εμείς, να τον προλάβουμε και να τον αντιμετωπίσουμε, πριν εμφανιστεί στο κατώφλι μας...».