Πολλά «γιατί», πολλά «δεν»

Ενα χρόνο μετά την τραγωδία των Τεμπών και δεν έχει αλλάξει δραστικά η εικόνα του άρρωστου δημόσιου φορέα με τον ληθαργικό εγκέφαλο, η δημοσιοϋπαλληλική ερμηνεία των κανονισμών ασφαλείας. Δεν έχει πλήρως αναταχθεί το σαλαμοποιημένο μέσο με τα ανάμεικτα σωθικά, ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη προς τους υπευθύνους για τις ζωές των ανθρώπων. Αντίθετα, στη μαύρη επέτειο της αδιανόητης τραγωδίας, από την ανοιχτή πληγή χύνονται αναπάντητα ερωτήματα, απορίες, καταγγελίες για συγκάλυψη ευθυνών. Ενώ, ακόμη (το επαναλαμβάνουμε σαν ξόρκι στη λήθη), δεν έχουν συμπληρωθεί όλα τα λειψά κομμάτια της πολυσυζητημένης σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης ώστε να συγκροτηθεί ένα πλήρες σύστημα αυτόματης αποτροπής μοιραίου ανθρώπινου λάθους, δεν υφίσταται ένα ψηφιακό κύριο δίκτυο επικοινωνίας, δεν αξιολογείται η επίδοση του προσωπικού σε κρίσιμες θέσεις, παραμένουν ευάλωτα τα συστήματα σε βλάβες, δολιοφθορές, κλοπές. Δεν φωτίστηκαν όλα τα σκοτάδια του δράματος: ποια ήταν η εύφλεκτη ύλη που μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία, γιατί δεν διασώθηκαν τα βίντεο της διαδικασίας φόρτωσης, γιατί απομακρύνθηκαν τα διαλυμένα βαγόνια και μπαζώθηκε το σημείο του δυστυχήματος. Πολιτική ενέργεια δαπανήθηκε σε πράξεις άλλες από τη συνδρομή στο ξερίζωμα όσων κρατάνε κομμάτια του κρατικού μηχανισμού σε καθυστέρηση.

Το ότι είναι δύσκολο –θέλει χρόνο να αφαιρεθούν τα κακοφορμισμένα, γραφειοκρατικά, αντιπαραγωγικά μέλη της κρατικής μηχανής, τα γρανάζια που κινούνται με καύσιμο τον δόλο και παράγουν αγκυλώσεις, αυθαιρεσίες, καθυστερήσεις, παραλείψεις– είναι μια πραγματικότητα που γίνεται συχνά πρόσχημα για αδράνεια. Μετά την ταραχή των πρώτων ημερών, τον πέλεκυ των πρώτων κινήσεων, τα παράτυπα δίκτυα σταδιακά αναβιώνουν, τα μικρά βασίλεια της ιδιοτέλειας λίγο λίγο ανασυντάσσονται. Και εξακολουθούν, η αδιαφορία, η αμέλεια, η ανικανότητα, οι συμψηφισμοί, οι συνενοχές να υφαίνουν αντινομίες και τα επόμενα λάθη.

Προχθές, ο πόνος των συγγενών των θυμάτων έγινε ξανά κοινός πόνος. Τη μέρα σφράγισαν η υπενθύμιση της απώλειας, το βαρύ τραύμα των επιζώντων, οι φωνές για απόδοση δικαίου. Η χώρα που θέλουμε έχει ανάγκη από αλλαγή τροπαρίου, όχι από παύσεις ή ολιγωρίες μπρος στον πειραγμένο μοχλό του «τρένου». Η υπεκφυγή δεν αναζωογονεί κλονισμένους θεσμούς, δεν αποκλείει άλλα Τέμπη. Ανάταξη σημαίνει έξοδος από τον κακό μας εαυτό, που απειλεί και σκιάζει το μέλλον.