Μείωση φορολογικών συντελεστών με διεύρυνση φορολογικής βάσης
– Συμφωνείτε με την άποψη ότι η σύνθεση της φορολογικής βάσης στην Ελλάδα περιορίζει εκ των πραγμάτων τις δυνατότητες για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής; Αναφέρομαι στο γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό ατομικών και μικρών επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Με ποιους τρόπους μπορεί τελικά μια χώρα να εισπράξει φόρους αποτελεσματικά από τους ελεύθερους επαγγελματίες;
– Η Ελλάδα έχει πράγματι μεγαλύτερο μερίδιο πολύ μικρών επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, γεγονός που εν μέρει εξηγείται από τον μεγάλο τομέα υπηρεσιών της, με τον τουρισμό να αποτελεί τη σημαντικότερη οικονομική βιομηχανία. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολούμενων και των επιχειρήσεων που απασχολούν έως και 9 εργαζομένους, αντιπροσώπευαν σχεδόν το μισό της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα το 2022. Μόνο οι αυτοαπασχολούμενοι αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 30% της συνολικής απασχόλησης. Η φοροδιαφυγή ανάμεσα σε αυτές τις εταιρείες μπορεί να είναι ευρέως διαδεδομένη, όπως επεσήμανε πρόσφατα και ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών.
Τούτου λεχθέντος, η οικονομική δομή μιας χώρας δεν περιορίζει τις δυνατότητες περιορισμού της φοροδιαφυγής. Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα όπου οι αυτοαπασχολούμενοι και οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις αποτελούν μεγάλο μερίδιο της οικονομίας. Η αποτελεσματική διαχείριση του φορολογικού συστήματος, σε συνδυασμό με τον αποτελεσματικό σχεδιασμό φορολογικής πολιτικής, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στον περιορισμό των κινδύνων και των κινήτρων για φοροδιαφυγή. Οι συνεχιζόμενες προσπάθειες των ελληνικών αρχών, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ψηφιακών τεχνολογιών, για φορολογική παρακολούθηση και έλεγχο, καθώς και μέτρηση για την καλύτερη αξιολόγηση των εισοδημάτων των αυτοαπασχολούμενων, είναι σημαντικές και ευπρόσδεκτες. Εξίσου σημαντικές θα είναι οι μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την προσφορά καλύτερων ευκαιριών για τις μικρές επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους ώστε να αυξήσουν το μέγεθός τους.
– Θα λέγατε ότι η όποια πρόοδος στον τομέα των κρατικών εσόδων θα πρέπει να μεταφραστεί σε μειώσεις φορολογικών συντελεστών στην Ελλάδα;
– Για να αυξήσουν τα έσοδα που απαιτούνται για την εξισορρόπηση των κρατικών προϋπολογισμών λόγω υψηλής φοροδιαφυγής και υψηλής άτυπης οικονομίας, οι κυβερνήσεις τείνουν να επιβάλλουν υψηλότερους συντελεστές στους φορολογούμενους που αυτο-αξιολογούνται σωστά και πληρώνουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης για να εισέλθουν περισσότεροι φορολογούμενοι στο φορολογικό δίχτυ μπορεί πράγματι να δημιουργήσει μια ευκαιρία για μείωση των φορολογικών συντελεστών.
Ωστόσο, οι ανάγκες δαπανών της Ελλάδας είναι υψηλές έπειτα από μια περίοδο χαμηλών επενδύσεων, κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, για να μην αναφέρουμε τις διαφαινόμενες προκλήσεις από τα υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, την κλιματική αλλαγή και τη γήρανση του πληθυσμού. Σε αυτό το πλαίσιο –βλ. και Οικονομική Ερευνα του 2023– ο ΟΟΣΑ συνιστά ότι τυχόν αλλαγές στο φορολογικό σύστημα δεν θα πρέπει να μειώνουν τα συνολικά έσοδα.
Σημαντικές είναι οι μεταρρυθμίσεις ώστε να αυξήσουν το μέγεθός τους οι μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι.