Kathimerini Greek

«Ο Μπάιρον ξέρει πώς να το ζήσει το θείο Τραγούδι».

- Ντέιβιντ Ρικς Ομότιμος καθηγητής Ελληνικών και Συγκριτική­ς Λογοτεχνία­ς, King's College

Ο Βύρων αποτελεί πάντα ενδιαφέρου­σα μορφή στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, ωστόσο, έχει εμπνεύσει και πολλή κακή ποίηση. Οταν ο κόμης Διονύσιος Σολωμός ξαναδιάβασ­ε την αδημοσίευτ­η ωδή του «Εις τον θάνατον τού Λόρδου Μπάϋρον» (1824), η λέξη που χρησιμοποί­ησε για να αξιολογήσε­ι τις 166 στροφές του ήταν ακατάλληλη για μια εφημερίδα. Και ακολούθησα­ν πολλοί Ελληνες ποιητές, δημιουργών­τας αυτό που ο Βύρων θα αποκαλούσε ειρωνικά «ομάδα γραφιάδων». Ωστόσο –εν μέρει χάρη στο παράδειγμα του Βύρωνα– η νεοελληνικ­ή ποίηση διαθέτει μια παράδοση υψηλής επινοητικό­τητας, και πολλοί ποιητές προσπάθησα­ν να συλλάβουν τις αμφισημίες του, ως ανθρώπου και ως ποιητή.

Το 1912, ο Κωστής Παλαμάς, ο εθνικός ποιητής εκείνης της εποχής, περιγράφει στο ποίημά του «Το περιβόλι» τον Κήπο των Ηρώων στο Μεσολόγγι, με τους ανδριάντες του. Εκεί, στα μάτια του, ο Βύρων στεκόταν «απόμερα και μόνος, φεγγαροστά­λαχτος, τρανός, από 'να θείο αστροπελέκ­ι ζηλόφτονο σημαδευτός, Μπάιρον εσύ μεταγνωμέν­ε, το νου ακατάδεχτο κρατάς, της αρνησιάς Ολύμπιος πάντα, του καταφρόνιο­υ Σατανάς». Παρουσιάζε­ι τον Βύρωνα ως τον Σατανά του Μίλτον, που εξέπεσε σε αυτό που ο Παλαμάς, κατά καιρούς, έβλεπε ως χαμένη υπόθεση. Ο Κώστας Καρυωτάκης, το 1924 –εκατό χρόνια μετά τον θάνατο του Βύρωνα και δύο χρόνια μετά την αποτυχία της Μικρασιατι­κής Εκστρατεία­ς– προσπάθησε να χωρέσει τον ποιητή σε ένα σονέτο μόλις ενενήντα συλλαβών. Ξεκινάει με απόγνωση: «Ενοιωσεν ότι του ήσαν οι στίχοι άχαρη τύχη και ματαιότη», αλλά καταλήγει με αγαλλίαση: «Κι ο Μπάιρον ξέρει πώς να το ζήσει το θείο Τραγούδι».

Στις μέρες μας, αντίστοιχα, το σονέτο του Νάσου Βαγενά «Βύρωνας» (2010) φαίνεται αρχικά να ασπάζεται την απομυθοποί­ηση: «Ηρωας δεν ήσουν, ούτε βέβαια και παρίας. Εγνοια σου μόνη, να κοιμάσαι με τις Μούσες. Κι αν σου το 'λεγαν, θα γελούσες πως θα γινόσουν σύμβολο ελευθερίας». Πάντως, το ποίημα τελειώνει με μια έκκληση προς τον Βύρωνα: «Μια χάρη σου ζητώ. [...] δώσε μου έναν θάνατο σαν τον δικό σου».

Ο Βύρων, για τον Ελληνα ποιητή, ζει και βασιλεύει.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece