Στο μικροσκόπιο της ΕΚΤ ο ρυθμός αύξησης των μισθών
«Κλειδί» για μείωση του πληθωρισμού και χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής
Οι μισθοί στην Ευρωζώνη εξακολουθούν να αυξάνονται με ρυθμό διπλάσιο από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ για τον πληθωρισμό. Στο μεταξύ, το «όνειρο» της ΕΚΤ είναι να κατορθώσει να ανακόψει τις αυξήσεις των τιμών, που όντως επιβραδύνονται σημαντικά, χωρίς να βυθίσει την Ευρωζώνη στην ύφεση και χωρίς να εκτοξεύσει την ανεργία στα ύψη. Μέσα στην εβδομάδα θα δοθούν στη δημοσιότητα οι πρώτες εκτιμήσεις για το τρίμηνο, αλλά φαίνεται πως η Τράπεζα δεν θα αποφασίσει να προχωρήσει σε μείωση επιτοκίων προτού δει πού πάει η κατάσταση με τους μισθούς. Γνωρίζει ότι ανάλογα διλήμματα αντιμετωπίζουν τόσο η Federal Reserve όσο και η Τράπεζα της Αγγλίας.
Αυτό σημαίνει πως δεν φαίνεται στον ορίζοντα χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής πριν από τον Ιούνιο, ενώ η διάρκεια της περιόδου αναμονής ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη. Το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους κατεγράφη μόνο μια μικρή αποκλιμάκωση του ρυθμού αύξησης των μισθών. Σύμφωνα με τον Γεργκ Κράμερ, κορυφαίο οικονομολόγο της Commerzbank, το κόστος της μονάδας εργασίας θα εξακολουθήσει να αυξάνεται ταχύτατα. Ο ίδιος τονίζει κατηγορηματικά πως «το πρόβλημα του πληθωρισμού δεν έχει λυθεί». Η Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, είναι αισιόδοξη πως θα επιτευχθεί το «ονειρικό» σενάριο να περιορίσει η Τράπεζα τον πληθωρισμό στον στόχο χωρίς ύφεση ή υψηλή ανεργία. Την ίδια αισιοδοξία εξέφρασαν, άλλωστε, την περασμένη εβδομάδα και οι αξιωματούχοι του G20 στη σύνοδο που έγινε στη Βραζιλία. Ορισμένοι δείκτες δείχνουν πως τα πράγματα πηγαίνουν καλά. Το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους οι αυξήσεις στις συλλογικές συμβάσεις επιβραδύνθηκαν για πρώτη φορά από το 2022. Σε δημοσκόπηση της ΕΚΤ οι αναλυτές εκτιμούν πως μέσα στο έτος θα μετριασθούν οι πιέσεις για αυξήσεις των μισθών και θα περιορισθούν σε επίπεδα κάτω του 3% το 2026, επίπεδο συμβατό με τον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό.
Η εικόνα δεν είναι, πάντως, απολύτως σαφής. Εφάπαξ αμοιβές που δόθηκαν στη Γερμανία ενδέχεται να ωθήσουν εκ νέου τον ρυθμό αύξησης των μισθών στις αρχές του έτους και οι μελλοντικοί δείκτες κατατείνουν σε νέες αυξήσεις μισθών. Παράλληλα, ο Κράμερ της Commerzbank επισημαίνει πως η παραγωγικότητα είναι σε απογοητευτικά επίπεδα. Και προσθέτει ο ίδιος πως «κατά συνέπεια όλο και περισσότερες επιχειρήσεις θα αυξάνουν συνεχώς τις τιμές». Είναι κρίσιμο το πώς θα αντιδράσουν οι επιχειρήσεις στις αυξήσεις των μισθών. Αν και η ΕΚΤ ευελπιστεί πως πολλές επιχειρήσεις θα απορροφήσουν μέρος των πληθωριστικών πιέσεων και θα δεχθούν μείωση των κερδών τους, ο επικεφαλής της Τράπεζας της Αυστρίας Ρόμπερτ Χόλτζμαν διαφωνεί και προβλέπει πως «αργά ή γρήγορα» οι αυξήσεις των μισθών θα φανούν στα επίπεδα του πληθωρισμού. Ολα αυτά εξηγούν γιατί τα στελέχη της ΕΚΤ μιλούν με ιδιαίτερη προσοχή όταν αναφέρονται στο ενδεχόμενο χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Την περασμένη εβδομάδα η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ χαρακτήρισε «ενθαρρυντικό» το γεγονός ότι επιβραδύνονται οι αυξήσεις των μισθών, αλλά προσέθεσε πως θα είναι καθοριστικής σημασίας για τις επόμενες κινήσεις των επιτοκίων οι επικείμενες διαπραγματεύσεις για τους μισθούς.
Κάποιοι οικονομολόγοι πιστεύουν πως μπορεί να γίνει πραγματικότητα το «όνειρο» της ΕΚΤ. «Σαφώς και υπάρχει ένα επίπεδο αυξήσεων των μισθών που συνάδει με την επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο», σχολιάζει ο Ντερκ Σουμάχερ, επικεφαλής του τομέα μακροοικονομικών ερευνών στη Natixis. Διευκρινίζει, βέβαια, πως «είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς αυτό το επίπεδο αυξήσεων των μισθών», αλλά επιμένει ότι «δεν είναι ανάγκη να περιοριστούν περαιτέρω οι αυξήσεις των μισθών». Τα στοιχεία εξακολουθούν, βέβαια, να εμπνέουν ανησυχία. Οι αυξήσεις των τιμών καταναλωτή επιβραδύνθηκαν τον Φεβρουάριο στο 2,6%, αλλά και πάλι υπερέβησαν τις προβλέψεις. Επιπλέον, τα πιο αξιόπιστα στοιχεία για τους μισθούς δίνονται στη δημοσιότητα με κάποια καθυστέρηση. Ο κορυφαίος οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν εκτιμά πως αυτή η καθυστέρηση είναι της τάξης των δύο μηνών.
Το «ονειρικό» σενάριο για την ΕΚΤ είναι να περιορίσει η Τράπεζα τον πληθωρισμό στον στόχο χωρίς ύφεση ή υψηλή ανεργία.