Η ατζέντα του Τούρκου ΥΠΕΞ στις ΗΠΑ
Συνομιλίες Φιντάν - Μπλίνκεν για F-16, κυρώσεις σε Ρωσία, Συρία, Ουκρανία
Στην Ουάσιγκτον βρίσκεται από χθες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος πρόκειται να συναντηθεί σήμερα με τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντονι Μπλίνκεν, ενώ στην αμερικανική πρωτεύουσα έχει μεταβεί και ο επικεφαλής της ΜΙΤ, Ιμπραήμ Καλίν, για συνομιλίες με τον διευθυντή της CIA. Ενα από τα θέματα στην ατζέντα είναι και η διαδικασία προμήθειας από την Τουρκία 40 νέων F-16 Block-70 και εκσυγχρονισμού 79 υφιστάμενων F-16 του τουρκικού στόλου, καθώς αυτή εισέρχεται στη φάση των διαπραγματεύσεων, μετά την αποστολή από την αμερικανική πλευρά των σχεδίων των επιστολών προσφοράς και αποδοχής. Η Τουρκία επιθυμεί μέρος της παραγωγής και του εκσυγχρονισμού να γίνει από την εγχώρια βιομηχανία. Παρά τις αισιόδοξες εκτιμήσεις του τουρκικού φιλοκυβερνητικού Τύπου για σημαντικό βήμα στη γεφύρωση των διαφορών μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, ο Φιντάν προσήλθε στην Ουάσιγκτον με κύριο αίτημα τη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας προς τις κουρδικές πολιτοφυλακές του YPG στη βόρεια Συρία.
Διμερείς σχέσεις
Σε δημοσίευμά της, η τουρκική «Σαμπάχ» αποφεύγει να αναφερθεί εκτενώς στο αγκάθι αυτό των τουρκοαμερικανικών σχέσεων, όπως και στις τριβές που δημιουργεί με τις ΗΠΑ η στενή σχέση Αγκυρας - Μόσχας, αρκούμενη να κάνει λόγο για «συζήτηση γύρω από θέματα όπως οι εξελίξεις στη Συρία, ο πόλεμος στην Ουκρανία (χθες η τουρκική προεδρία ανακοίνωσε ότι την Παρασκευή ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα πραγματοποιήσει
Κύριο αίτημα της Αγκυρας η διακοπή της αμερικανικής βοήθειας προς τις κουρδικές πολιτοφυλακές του YPG στη βόρεια Συρία.
επίσημη επίσκεψη στην Αγκυρα), η αμυντική συνεργασία, η ενέργεια, η πάταξη της τρομοκρατίας και η διένεξη Παλαιστίνης - Ισραήλ».
Οι χθεσινές συζητήσεις του Φιντάν με Αμερικανούς αξιωματούχους επρόκειτο να ολοκληρωθούν σήμερα με τη συνάντησή του με τον Αντονι Μπλίνκεν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι σχέσεις Αγκυρας - Ουάσιγκτον αντιμετωπίζουν κρίση μετά την αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία το 2019, πυροδοτώντας αμερικανικές κυρώσεις κατά της Αγκυρας και οδηγώντας στον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα του μαχητικού νέας γενιάς F-35. Την ίδια ώρα, η Τουρκία παραμένει «ιδιαίτερα προβληματισμένη», σύμφωνα με τη «Σαμπάχ», από την αμερικανική στήριξη προς τις κουρδικές ένοπλες οργανώσεις στη βόρεια Συρία, τις οποίες η Αγκυρα θεωρεί παραφυάδες του ΡΚΚ.
Ενοχλημένες εμφανίσθηκαν επίσης οι ΗΠΑ από την καθυστέρηση 20 μηνών της Τουρκίας στην έγκριση της υποψηφιότητας της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η οποία χορηγήθηκε εντέλει τον Ιανουάριο. Χθες, η χώρα έγινε επισήμως το 32ο μέλος της Συμμαχίας, αφότου συμπλήρωσε τη διαδικασία ένταξης στην Ουάσιγκτον. «Η ενότητα και η αλληλεγγύη θα είναι ο φάρος της Σουηδίας», διεκήρυξε ο πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον, ενώ ο Μπλίνκεν υπογράμμισε ότι ανταμείβονται όσοι μπορούν να περιμένουν.
Μετά την άρση του τουρκικού βέτο, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, κόστους 20 δισ. δολαρίων, δημιουργώντας προοπτική για αναθέρμανση των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών. «Οι συζητήσεις αυτές, γνωστές και ως στρατηγικός μηχανισμός, θα είναι οι πιο ουσιαστικές και θετικές των τελευταίων ετών», έλεγε χθες Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος στο πρακτορείο Reuters.
Στα τέλη Ιανουαρίου, οι Δημοκρατικοί γερουσιαστές Τζιν Σαχίν και Κρις Μέρφι επισκέφθηκαν την Τουρκία και συναντήθηκαν με τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Μέρφι είχε πει τότε ότι οι διμερείς σχέσεις είχαν αποκτήσει «σημαντική ορμή», ενώ η Σαχίν είχε περιγράψει την επίσκεψή της στην Αγκυρα ως «θετική σε ό,τι αφορά την προοπτική επανέναρξης των σχέσεων ΗΠΑ Τουρκίας».
Η διήμερη επίσκεψη Φιντάν στην Ουάσιγκτον δεν αναμένεται, ωστόσο, να επιλύσει τις χρόνιες διαφωνίες μεταξύ των δύο χωρών. Η Συρία και οι οικονομικές σχέσεις που συνεχίζει να διατηρεί η Τουρκία με τη Ρωσία θεωρούνται τα δύο πιο ευαίσθητα θέματα των συνομιλιών. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι η Τουρκία βοηθάει το Κρεμλίνο να παρακάμπτει ορισμένες από τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ο Φιντάν επρόκειτο να υπογραμμίσει σήμερα στον Αμερικανό ομόλογό του την ανάγκη άρσης κάθε εμποδίου στην πώληση όπλων μεταξύ συμμάχων του ΝΑΤΟ, όπως αποφασίσθηκε στη σύνοδο της Συμμαχίας στο Βίλνιους τον Ιούλιο του 2023. «Αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ασφάλεια της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ», ανέφερε στην τουρκική «Χουριέτ» Τούρκος κυβερνητικός αξιωματούχος.