Μαθαίνουν για τον Ψυχρό Πόλεμο «ζώντας» σε ένα υποβρύχιο
«Τις πρώτες ημέρες εδώ σκεφτόμουν «πότε κάποιος θα με χτυπήσει; Πότε θα μου πει κάτι άσχημο; Οτι δεν ανήκω εδώ;» Εχει περάσει ήδη η μισή σχολική χρονιά και η 15χρονη μαθήτρια μοιάζει αληθινά έκπληκτη που αυτό δεν έχει ακόμα συμβεί. Για όσα χρόνια θυμάται τον εαυτό της σχολείο για εκείνη σήμαινε μπούλινγκ, απομόνωση και σκληρότητα στα όρια του σαδισμού – τα παιδιά ως γνωστόν μπορεί να γίνουν αμείλικτα. Για πρώτη φορά όχι μόνο νιώθει αποδεκτή, αλλά και αγαπητή. Μα τι μέρος είναι αυτό; Και γιατί είναι όλοι περίεργα ντυμένοι;
Καλώς ήρθατε στο οικοτροφείο Εστερκοφ στο Χόμπρο της βόρειας Δανίας, ένα από τα πιο ιδιαίτερα σχολεία σε όλο τον κόσμο, αφού εδώ το μάθημα γίνεται μέσω παιχνιδιών ρόλων (Role Playing Games, RPG). Στο ντοκιμαντέρ «Fighting Demons With Dragons» της Καμίλα Μαγκίντ, που κάνει πρεμιέρα σήμερα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ανακαλύπτουμε (με ανοιχτό το στόμα) το πώς η ιδιαίτερη αυτή παιδαγωγική μέθοδος βοηθάει παιδιά που ένιωθαν outsiders όλη τους τη ζωή να ανακαλύψουν την ταυτότητά τους, να νιώσουν ότι ανήκουν. «Είμαστε μια κοινότητα από μαύρα πρόβατα», λέει ένα κορίτσι στην ταινία.
Οπως λέει στην «Κ» η Μαγκίντ, η οποία «έζησε» το σχολείο επί δύο χρόνια, εστιάζοντας την κάμερά της σε τρεις μαθήτριες, το Εστερκοφ ακολουθεί το ίδιο
πρόγραμμα σπουδών με κάθε άλλο σχολείο, ωστόσο η διαφορά είναι στον τρόπο διδασκαλίας. «Κάθε εβδομάδα έχει ένα συγκεκριμένο θέμα, για παράδειγμα, για τον Ψυχρό Πόλεμο· αντί να μάθουν για τον Ψυχρό Πόλεμο οι μαθητές, “το ζουν”. Παίζουν στρατιώτες σε ένα υποβρύχιο και αν δεν μπορούν να υπολογίσουν πώς να πλοηγηθούν στο υποβρύχιό τους κατά τη διάρκεια του μαθήματος των μαθηματικών, τελικά θα πιαστούν από τον εχθρό ή θα καταλήξουν στον πάτο του ωκεανού». Στην ταινία, μεταξύ άλλων, παρακολουθούμε ένα μάθημα αγγλικών, όπου οι μαθητές υποδύονται Αμερικανούς πολιτικούς, οι οποίοι πρέπει να υπερασπιστούν διαφορετικές πολιτικές απόψεις. «Αν κοιτάξετε το αποτέλεσμα των εξετάσεών τους, ο μέσος όρος των μαθητών του Εστερκοφ είναι υψηλότερος από αυτόν του κανονικού σχολικού συστήματος».
Η κύρια λειτουργία όμως του role playing σε αυτή την περίπτωση αφορά την ίδια τη ζωή, μαθαίνοντας στα παιδιά πώς να περιηγούνται στον πραγματικό κόσμο. «Οι νέες ταυτότητες που αναλαμβάνουν χρησιμεύουν ως ασπίδα απέναντι στην απόρριψη, ενώ προσφέρουν έναν ασφαλή χώρο για να εξερευνήσουν ποιοι πραγματικά είναι», λέει η σκηνοθέτις. «Οι χαρακτήρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για να τους βοηθήσουν να εξερευνήσουν άλλα χαρακτηριστικά και γνωρίσματα που μπορεί να θέλουν να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν, όπως το θάρρος, την ηγεσία και μια εξωστρεφή προσωπικότητα. Η ίδια η πράξη του να είναι κάποιος άλλος τούς δίνει την ευκαιρία να είναι πιο ανθεκτικοί και να αποδεχθούν τον εαυτό τους, αλλά ταυτόχρονα τους προσφέρει μια απόδραση από πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη ζωή».
Η Δανία κατατάσσεται ως μία από τις πιο ευτυχισμένες χώρες στον κόσμο, ωστόσο σύμφωνα με τη Μαγκίντ όλο και περισσότεροι έφηβοι δυσκολεύονται να βρουν μια κοινότητα όπου νιώθουν αποδεκτοί, όπου να είναι ο εαυτός τους. «Στη Δανία τα παιδιά περνούν όλο και λιγότερο χρόνο παίζοντας και το παιχνίδι τους είναι όλο και λιγότερο ευφάνταστο, ελεύθερο και σωματικό. Μία από τις σημαντικές πτυχές της φαντασίας είναι ότι αναπτύσσει την ενσυναίσθησή μας: Οταν φανταζόμαστε ότι είμαστε κάποιος άλλος, αναγκάζουμε τον εαυτό μας να σκεφτεί με διαφορετικούς τρόπους. Και έχοντας αυτή την ικανότητα μας βοηθάει να συνδεόμαστε καλύτερα με τον κόσμο και τους ανθρώπους γύρω μας. Σε έναν κόσμο όπου όλο και περισσότεροι νέοι αισθάνονται ξένοι και δεν έχουν υποστηρικτικές κοινότητες, το να ακονίζουμε αυτές τις πλευρές μας έχει μεγάλη αξία. Ενα πράγμα που με εντυπωσίασε τα δύο χρόνια των γυρισμάτων ήταν το πόσο υποστηρικτικοί ήταν οι μαθητές μεταξύ τους. Είναι ένα μέρος όπου δεν χρειάζεται να χωρέσεις σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο για να γίνεσαι αποδεκτός και αυτή η πτυχή είναι κάτι από το οποίο θα μπορούσαμε να μάθουμε τόσο ως έφηβοι όσο και ως ενήλικες».
Το ντοκιμαντέρ «Fighting Demons With Dragons» περιγράφει τη διδασκαλία μέσω ρόλων στο οικοτροφείο Εστερκοφ της Δανίας.