«Ζω από την οικοδομή, αλλά θέλω ήπια ανάπτυξη»

Επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου μιλούν για ένα νησί που αλλάζει

Η αρχαιολόγος Κατερίνα Καλαντζοπούλου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με έδρα την Αθήνα είναι υπεύθυνη για τη Σίφνο από το 2019, αλλά είχε εργαστεί στο νησί και τη δεκαετία του '90. «Βλέπω μεγάλη διαφορά τα τελευταία πέντε χρόνια. Υπάρχει μια αυξανόμενη οικοδομησιμότητα που αλλάζει τον χαρακτήρα που είχε η Σίφνος», λέει. «Τώρα υπάρχει το μοντέλο της βίλας με τις πισίνες, άλλες διαμορφώσεις, άλλη εικόνα αρχιτεκτονικής στην εκτός των οικισμών περιοχή».

Διευκρινίζει ότι η αρχαιολογική υπηρεσία έχει λόγο σε περιοχές που γειτνιάζουν με αρχαιολογικό χώρο ή κάποιο μνημείο και στις υπόλοιπες περιπτώσεις η δυνατότητα παρέμβασής της δεν είναι τόσο καθοριστική. Επισημαίνει ότι οι πισίνες, το υγρό στοιχείο σε ένα άνυδρο νησί, «είναι κάτι τελείως ξένο».

Στην επιστολή της η δήμαρχος Μαρία Ναδάλη είχε ζητήσει μεταξύ άλλων να απαγορευτούν οι ιδιωτικές πισίνες, κυρίως λόγω της έντονης λειψυδρίας που παρατηρείται κατά τους θερινούς μήνες, να ορισθεί στην εκτός σχεδίου δόμηση τα κτίσματα να είναι ισόγεια με ανώτατο ύψος τα 4,5 μέτρα και να ασπρίζεται η τοιχοποιία. Ακόμη εστίασε στην περιοχή της Πουλάτης, όπου η ομώνυμη εκκλησία είναι κηρυγμένο μνημείο. Η δημοτική αρχή υποστηρίζει στην επιστολή ότι το μέρος έχει «κατασπαραχθεί» και τον περασμένο Νοέμβριο ζήτησε από τις αρμόδιες υπηρεσίες να της χορηγηθούν οι πλήρεις φάκελοι των οικοδομικών αδειών των εν εξελίξει κατασκευών. «Νιώθω ότι καταστράφηκε η καρτ ποστάλ μας», λέει η κ. Ναδάλη. «Δεν ξέρω εάν η τελική εικόνα θα μπορέσει να αποκαταστήσει αυτό που εμείς θεωρούμε ανεπανόρθωτη ζημιά, μπορεί κάπως να αμβλυνθεί».

Λίγο προτού σουρουπώσει στη Σίφνο, έπειτα από ακόμη μία εντατική ημέρα, κάποιοι εργάτες σβήνουν την κούραση με μια μπίρα προτού επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ο Νίκος Γεροντόπουλος, ιδιοκτήτης εταιρείας χωματουργικών εργασιών και μάντρας με υλικά οικοδομών, μπήκε στη δουλειά μόλις τελείωσε το σχολείο. Στο γραφείο του έχει κορνιζάρει πλάι σε φωτογραφίες εκσκαφέων κάποιες εικόνες του πατέρα του, ο οποίος είχε φέρει το πρώτο ταξί στο νησί το 1962. Επισημαίνει ότι ο κλάδος του δεν ένιωσε κρίση. Υπάρχει, όμως, κάτι που λέει ότι τον προβληματίζει.

«Παρόλο που κάνω αυτή τη δουλειά με ανησυχεί και στενοχωριέμαι που μεγάλοι παίκτες αγοράζουν εκτάσεις. Παίρνουν ένα οικόπεδο και μικρά γύρω γύρω, τα οποία είτε δεν χτίζονται είτε δεν τα θέλουν όσοι τα έχουν γιατί δεν καλλιεργούνται», αναφέρει. «Κάποια στιγμή φοβάμαι μήπως βγουν εκεί ξενοδοχεία και γίνουμε Μύκονος. Ζω από αυτό, αλλά θέλω ήπια ανάπτυξη. Στενοχωριέμαι όταν βλέπω να περνούν άδειες από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής στη Σύρο και δεν έχουν σχέση με το τοπικό χρώμα».

Ο κίνδυνος

Ο Ανδρέας Καλόγηρος, πολιτικός μηχανικός τ.ε., με δραστηριότητα μόνο στη Σίφνο τα τελευταία 30 χρόνια, λέει ότι νησί «δεν είναι ο χώρος για αρχιτεκτονικά πειράματα». «Οσο κι αν φαίνεται ως περιορισμός στην ιδέα και στην πρόταση, είναι καλύτερη η λύση του μιμητισμού, ακόμη και της τυποποίησης. Δηλαδή να οριστεί με μεγάλη σαφήνεια τι πρέπει και πώς πρέπει να χτίζεται. Αλλιώς μπορεί να αλλοιώσουμε ανεπανόρθωτα το περιβάλλον», επισημαίνει.

Κατά τον ίδιο, έχει μεγάλη σημασία και ο τρόπος με τον οποίο δραστηριοποιούνται οι επαγγελματίες του κλάδου, τι επιλογές κάνουν ή τι όρια θέτουν στους πελάτες τους. Λέει ότι ένας ιδιοκτήτης του ζήτησε να κάνουν πισίνες σε αναπαλαίωση κτιρίου στο Πάνω Πετάλι. «Διαφωνήσαμε μέχρι σημείου παραιτήσεως. Οι πισίνες είναι κέρδος ξεκάθαρο και για τον εργολάβο και τον μηχανικό. Πείστηκε και δεν τις έκανε. Αλλος ιδιοκτήτης, όμως, ίσως αναζητούσε άλλο συνάδελφο», τονίζει.

Η εικόνα ενός μικρού νησιού εκτός τουριστικής σεζόν μπορεί να είναι παραπλανητική. Δεν υπάρχει ο συνωστισμός που συναντάς σε κάποια σημεία το καλοκαίρι, ούτε οι υποδομές δοκιμάζονται το ίδιο. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο Γιάννης Σπιλάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και διευθυντής του εργαστηρίου Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης, την περίοδο 2011-2022 αυξήθηκε ο πληθυσμός της Σίφνου κατά 6%, ενώ ο αριθμός των κατοικιών κατά 13,6%.

Η δήμαρχος περιγράφει ότι το περασμένο καλοκαίρι έδιναν αγώνα δρόμου με την υδροφόρα, προσπαθώντας να τροφοδοτήσουν τις δεξαμενές για να μη μείνει χωρίς νερό ο οικισμός της Καταβατής. Φέτος αναμένει ότι το πρόβλημα δεν θα είναι αντίστοιχο, μετά την ολοκλήρωση σχετικών έργων.

Στον παραδοσιακό οικισμό του Αρτεμώνα αυτή την περίοδο το τσιπουράδικο του Γιώργου Ατσόνιου είναι ακόμη κλειστό. Επέστρεψε στο νησί μόνιμα το 2005. Είδε στην πορεία να ανοίγουν και άλλα μαγαζιά και να υπάρχει ενδιαφέρον για επιπλέον επαγγελματικούς χώρους. Θα προτιμούσε, όμως, το καλοκαίρι να μειωθεί λίγο ο κόσμος ή να διευρυνθεί η τουριστική περίοδος. «Εχω ένα μαγαζί που δουλεύει καλά και μου λένε “γιατί δεν βάζεις περισσότερα τραπέζια;”. Δεν το κάνω γιατί η κουζίνα μου δεν θα μπορέσει να τα εξυπηρετήσει. Το αντίστροφο συμβαίνει με το νησί. Θα έπρεπε πρώτα να κοιτάξουμε τις υποδομές, την ύδρευση και την αποχέτευση. Κάθε χρόνο το καλοκαίρι έχουμε πρόβλημα», λέει.

Την περίοδο 2011-2022 αυξήθηκε ο πληθυσμός της Σίφνου κατά 6%, ενώ ο αριθμός των κατοικιών κατά 13,6%.