Συμφωνία στην Ε.Ε. για τους εργαζομένους σε ψηφιακές πλατφόρμες
Σε συμφωνία κατέληξαν χθες οι υπουργοί Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης –στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου– σχετικά με την οδηγία για τη βελτίωση των συνθηκών για τους εργαζομένους σε πλατφόρμες τύπου Uber, καθώς και τη ρύθμιση της χρήσης αλγορίθμων από ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας.
Η χθεσινή απόφαση έρχεται λίγες εβδομάδες μετά το «μπλόκο» από αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, η Γαλλία και η Εσθονία, το οποίο εκτροχίασε την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη στις αρχές Φεβρουαρίου μεταξύ των κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η οδηγία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την Κομισιόν το 2021 με στόχο να προστατεύσει τους εργαζομένους σε ψηφιακές πλατφόρμες, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζονται ως αυτοαπασχολούμενοι παρά το γεγονός ότι υπόκεινται σε παρόμοιους κανόνες με τους απλούς υπαλλήλους. Γι' αυτόν τον λόγο, άλλωστε, είχαν κατατεθεί πολυάριθμες καταγγελίες και είχαν προηγηθεί δικαστικές υποθέσεις σε εθνικό επίπεδο.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι περίπου 5,5 εκατ. από τους 28 εκατ. εργαζομένους σε πλατφόρμες στην Ε.Ε. δεν απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα, όπως ο κατώτατος μισθός, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα όρια χρόνου εργασίας, η ασφάλιση υγείας, επιδόματα ανεργίας και συντάξεις. Η νέα οδηγία έχει στόχο να καταστήσει πιο διαφανή τη χρήση αλγορίθμων στη διαχείριση ανθρώπινων πόρων, ενώ οι εργαζόμενοι έχουν πλέον το δικαίωμα να αμφισβητούν τις αυτοματοποιημένες αποφάσεις.
«Αυτή είναι η πρώτη νομοθεσία της Ε.Ε. που ρυθμίζει την αλγοριθμική διαχείριση στον χώρο εργασίας με τη θέσπιση των ελάχιστων κοινών κανόνων για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας για εκατομμύρια εργαζομένους σε πλατφόρμες σε ολόκληρη την Ε.Ε.», τόνισε ο Πιερ-Ιβ Ντερμάνι, ο Βέλγος υπουργός Οικονομίας και Απασχόλησης, η χώρα του οποίου ασκεί την εξάμηνη προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η προσωρινή συμφωνία φαίνεται ότι πετυχαίνει μια εξισορρόπηση μεταξύ των εθνικών συστημάτων εργασίας και της διασφάλισης των ελάχιστων κοινών προτύπων προστασίας για τους εργαζομένους στις ψηφιακές πλατφόρμες στην Ε.Ε., σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Βασικό συμβιβαστικό στοιχείο της είναι ότι τεκμαίρεται πλέον νομικά ότι οι εργαζόμενοι είναι μισθωτοί υπάλληλοι ψηφιακής πλατφόρμας (και όχι αυτοαπασχολούμενοι) εάν η σχέση τους με την πλατφόρμα πληροί τουλάχιστον δύο από τους πέντε δείκτες που ορίζει η οδηγία.
Η συμφωνία, πάντως, πέρασε χθες με αποχή της Γερμανίας και της Γαλλίας, που είχαν επιλέξει την ίδια στάση στα μέσα Φεβρουαρίου μαζί με την Ελλάδα και την Εσθονία. Στις διαπραγματεύσεις, που είχαν προηγηθεί, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε επιλέξει μια μαξιμαλιστική, φιλική προς τους εργαζομένους θέση που δυσκόλευε τις πλατφόρμες να παρακάμψουν το νομικό τεκμήριο, ενίσχυε τις απαιτήσεις διαφάνειας στους αλγορίθμους και ζητούσε κυρώσεις για μη συμμόρφωση. Η στάση αυτή ενόχλησε αρκετές κυβερνήσεις, όπως της Γαλλίας. Το νέο κείμενο αναμένεται πλέον να ψηφιστεί από την τελευταία ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα μέσα Απριλίου, ενώ τα κράτη-μέλη έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για την ενσωμάτωση της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία τους.
Στόχος της νέας οδηγίας η θέσπιση των ελάχιστων κοινών κανόνων για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.