Η άυλη κληρονομιά της βίας

Τι απέγιναν εκείνα τα παλικάρια που πριν από κάτι µήνες, βράδυ, στην Αγία Παρασκευή, επιτέθηκαν στον συµµαθητή τους; Και οι γονείς τους οι οποίοι, για να αναλάβουν τη γονεϊκή τους ευθύνη, κρύφτηκαν µαζί τους για να γλιτώσουν το αυτόφωρο; Υποθέτω ότι κρύβονται από ντροπή. Και περιµένουν ενοχικά την καµπάνια που εξήγγειλε το υπουργείο Παιδείας για την αντιµετώπιση της εφηβικής βίας. Οι «ειδικοί» αποφαίνονται πως η εκπαίδευση των παιδιών µας κατά της βίας και υπέρ της ανοχής και της «συµπεριληπτικότητας» πρέπει να αρχίζει από την πιο τρυφερή ηλικία. Αν κατάλαβα καλά, εννοούν ότι αν τα παιδιά αυτά είχαν πάρει το µάθηµά τους δεν θα είχαν επιτεθεί στον συµµαθητή τους, ούτε θα είχαν απειλήσει τον πατέρα του ότι θα τον σκοτώσουν. Είναι ζήτηµα παιδείας. ∆εν τους περνάει άραγε απ’ το µυαλό ότι η βία των ανηλίκων παράγεται από κάποιες ανορθολογικές πτυχές της συµπεριφοράς οι οποίες υπερισχύουν της λογικής; Και δεν τους περνάει απ’ το µυαλό ότι τα παλικάρια της Αγίας Παρασκευής ή τα άλλα της πλατείας Αριστοτέλους όχι µόνον δεν κρύβονται, αλλά κυκλοφορούν µε το κεφάλι ψηλά και τη σφραγίδα του ήρωα, του ανθρώπου που έκανε κάτι ξεχωριστό;

Ας κάνει το υπουργείο Παιδείας την καµπάνια του. Κι ας εντάξουν µαθήµατα ευπρεπούς κοινωνικής συµπεριφοράς στο πρόγραµµα από το δηµοτικό. Λυπάµαι για την απαισιοδοξία µου, αλλά φοβάµαι ότι η σοδειά θα είναι πενιχρότερη κι απ’ αυτήν του Θεσσαλικού Κάµπου που πνίγηκε στον «Daniel». Η άσκηση βίας, λεκτικής ή σωµατικής, έχει καταχωρισθεί στα κιτάπια της άυλης κληρονοµιάς της ελληνικής κοινωνίας. Ο κουκουλοφόρος που προσπαθεί να κάψει µε τη µολότοφ του τον ταλαίπωρο αστυνοµικό είναι ένας µικρός ήρωας. Φοβάµαι πολύ ότι και οι παλικαράδες της Αγίας Παρασκευής αντιµετωπίζονται ως µικροί ήρωες. Οι ανήλικοι που συµµετείχαν στην αγέλη η οποία επιτέθηκε κατά των οµοφυλοφίλων στη Θεσσαλονίκη θεωρούν ότι συµµετέχουν σε τελετή ενηλικίωσης. ∆εν έχω να προτείνω λύσεις. ∆εν είµαι «ειδικός», που λένε. Και ως ανειδίκευτος θεωρώ ότι η διάχυση της βίας έως τις πιο τρυφερές ηλικίες οφείλεται στην ατµοσφαιρική ρύπανση και στην κλιµατική αλλαγή. Η κοινωνική ατµόσφαιρα και το κοινωνικό κλίµα επιτρέπουν την ανάπτυξή της. Από την οικογένεια έως την καθηµερινότητα της ζωής, τη σχολική αίθουσα και το πανεπιστηµιακό αµφιθέατρο. Είναι ένα νέφος που αναπνέουµε καθηµερινά. Και έχει µολύνει τόσο βαθιά τον οργανισµό µας ώστε να θεωρούµε ότι ακόµη και η καταστολή της µπορεί να τον βλάψει. Γι’ αυτό και καταφεύγουµε στο στερεότυπο: είναι θέµα παιδείας. Λες και το κάθαρµα που περνάει µε κόκκινο ή οι παλικαράδες της Αγίας Παρασκευής δεν ξέρουν ότι αυτό που κάνουν είναι βιασµός.