Ψηφιακά νομίσματα σχεδιάζουν να «εκδώσουν» 134 χώρες
Οι κινήσεις των κεντρικών τραπεζών και γιατί καθυστερούν οι ΗΠΑ
Το σχέδιο των ψηφιακών νομισμάτων κεντρικών τραπεζών κερδίζει έδαφος σε όλο και περισσότερες χώρες. Σχετική έρευνα της δεξαμενής σκέψης Atlantic Council διαπιστώνει πως 134 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 98% της παγκόσμιας οικονομίας, είτε έχουν ήδη εκπονήσει σχέδιο ψηφιακής εκδοχής του νομίσματός τους, είτε έχουν προχωρήσει σημαντικά τον σχεδιασμό του, είτε βρίσκονται τουλάχιστον στο στάδιο της μελέτης.
Το Atlantic Council επισημαίνει μάλιστα ότι ανάμεσα σε αυτές τις χώρες συγκαταλέγονται οι χώρες του G20, με μόνη εξαίρεση την Αργεντινή, και έχουν προχωρήσει σημαντικά τα σχετικά σχέδιά τους. Εχει, ωστόσο, μείνει πίσω στον σχεδιασμό ενός ψηφιακού δολαρίου η υπερδύναμη, όπως αποκάλυψε προ ημερών ο διοικητής της Federal Reserve, Ζερόμ Πάουελ, τονίζοντας ότι «δεν είμαστε ούτε με την ευρεία έννοια κοντά σε κάτι τέτοιο». Μολονότι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες το δρομολογούν, στις ΗΠΑ είναι σαφές ότι επικρατεί εντονότατη αμφιθυμία για την προοπτική ενός ψηφιακού δολαρίου. Το 2022 ο πρόεδρος Μπάιντεν έδωσε εντολή στις αρμόδιες αρχές να αρχίσουν να μελετούν μια ψηφιακή εκδοχή του νομίσματος, αλλά το θέμα έχει αποδειχθεί διχαστικό για την αμερικανική κοινωνία καθώς ο πιθανότερος αντίπαλος του νυν προέδρου στις επικείμενες προεδρικές εκλογές, Ντόναλντ Τραμπ, έχει δεσμευθεί να το απαγορεύσει.
Σχολιάζοντας σχετικά, ο Τζον Λίπσκι, επικεφαλής του Atlantic Council, τόνισε πως το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν μείνει πίσω στο θέμα εγκυμονεί τον κίνδυνο «περαιτέρω κατακερματισμού του διεθνούς συστήματος πληρωμών» και προσέθεσε πως η Ουάσιγκτον θα μπορούσε παράλληλα να χάσει εν μέρει την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα αν προλάβουν άλλες χώρες να ορίσουν τις προδιαγραφές των ψηφιακών νομισμάτων. Υπογράμμισε μάλιστα πως «διευρύνεται η απόσταση ανάμεσα στις μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε σχέση με τα σχέδιά τους για ψηφιακές εκδόσεις των νομισμάτων τους» και διευκρίνισε ότι αναφέρεται στο πόσο έχουν προχωρήσει τα σχετικά σχέδια της Κίνας, της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας. Οι υποστηρικτές των ψηφιακών νομισμάτων επιμένουν πως θα προσφέρουν μια νέα λειτουργία και μια εναλλακτική στα μετρητά. Παράλληλα, όμως, σε πολλές χώρες έχουν υπάρξει εκδηλώσεις διαμαρτυρίας από αμφισβητίες που εκφράζουν φόβους πως τα ψηφιακά νομίσματα θα δίνουν στις κυβερνήσεις τη δυνατότητα να κατάσχουν τις καταθέσεις τους πολύ εύκολα.
Οπως προκύπτει από την έρευνα του Atlantic Council, σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη 36 πιλοτικά προγράμματα ψηφιακών νομισμάτων, μεταξύ των οποίων το υπό προετοιμασία «ψηφιακό ευρώ» της ΕΚΤ αλλά και το e-CNY, το ψηφιακό γουάν της Κίνας, η χρήση του οποίου δοκιμάζεται αρκετό καιρό σε 25 κινεζικές πόλεις, με συνολικά 260 εκατ. κατοίκους. Παράλληλα, οι Μπαχάμες, η Τζαμάικα και η Νιγηρία έχουν ήδη ολοκληρώσει τα δικά τους ψηφιακά νομίσματα, τα οποία βρίσκονται σε λειτουργία. Ωστόσο, η Νομισματική Ενωση Ανατολικής Καραϊβικής ακύρωσε προσφάτως ένα εξ αυτών όταν παρουσιάστηκαν λειτουργικά προβλήματα που εμπόδισαν την πρόσβαση των χρηστών στα ψηφιακά τους πορτοφόλια. Εχουν, πάντως, δρομολογηθεί 13 διασυνοριακά σχέδια ψηφιακών νομισμάτων, μεταξύ των οποίων και ένα που με το όνομα «mBridge» συνδέει την Κίνα με την Ταϊλάνδη, τα Αραβικά Εμιράτα και το Χονγκ Κονγκ, και σύμφωνα με τον σχεδιασμό του θα επεκταθεί σε άλλες 11 χώρες, αλλά ακόμη δεν έχει γίνει γνωστό ποιες θα είναι αυτές.
Κάτι ανάλογο ετοιμάζονται να επιχειρήσουν οι χώρες BRICS, Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική, και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Λίπσκι το σχέδιο θα προωθηθεί περαιτέρω φέτος στη συνάντησή τους στη Ρωσία, στο πλαίσιο της αναζήτησης ενός εναλλακτικού συστήματος πληρωμών έναντι του δολαρίου. Το μεγαλύτερο πιλοτικό πρόγραμμα ψηφιακού νομίσματος παραμένει, πάντως, αυτό του ψηφιακού γουάν, για το οποίο δεν υπάρχει όμως ακόμη καμία ενημέρωση για το πότε θα είναι έτοιμο και πότε θα αρχίσει να λειτουργεί.
Το ψηφιακό γουάν της Κίνας δοκιμάζεται αρκετό καιρό σε 25 κινεζικές πόλεις, με συνολικά 260 εκατ. κατοίκους.