Η Ε.Ε. χαλαρώνει τους κανόνες για «πράσινη» γεωργία
Εξετάζει άμβλυνση περιορισμών υπό το βάρος αγροτικών κινητοποιήσεων
Υπό τις ασφυκτικές πιέσεις των αγροτών και των συλλογικών οργάνων τους σε όλη την Ευρώπη –που ελάχιστα μπορούσαν να αποτυπωθούν στις πρωτόγνωρες εικόνες των τρακτέρ να προσεγγίζουν τους δρόμους και τα ΜcDonald’s του Παρισιού– και την απειλή να διαταραχθεί η διατροφική ασφάλεια των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι Βρυξέλλες δείχνουν έτοιμες να υποχωρήσουν σε αιτήματά τους. Κι αυτό, όσο κι αν χαροποιεί τους αγρότες, σηματοδοτεί αναδίπλωση στους στόχους για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής, τον σταδιακό μηδενισμό των ρύπων και την άμβλυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου από τα 27 κράτη-μέλη. Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης –και ενόψει εκλογών για την Ευρωβουλή τον Ιούνιο– ενδιαφέρεται να κατευνάσει τους εξοργισμένους εργαζομένους στην αγροτοκτηνοτροφία, οι οποίοι αντιδρούν στους αυστηρούς και δαπανηρούς περιορισμούς, αλλά και στην εκτίναξη των δαπανών τους. Πέραν των ευρωεκλογών, όμως, διεξάγονται και εθνικές, όπως στην περίπτωση της Γαλλίας. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμενόταν αργά χθες να υποβάλει τις προτάσεις της, με στόχο να αποσείσει ακόμη περισσότερο γραφειοκρατικό βάρος από τις πλάτες των αγροτών και να τους διασφαλίσει ισότιμους όρους στο πεδίο του διεθνούς ανταγωνισμού.
Επιπροσθέτως, η Κομισιόν επιδιώκει να ενδυναμώσει τη θέση τους στο παγκόσμιο σύστημα προμηθευτικής αλυσίδας. Το φλέγον ζήτημα θα συγκαταλέγεται στα υψίστης προτεραιότητας που θα συζητηθούν στη σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες την προσεχή εβδομάδα. Ειδικότερα, η Κομισιόν θα προτείνει ορισμένες τροποποιήσεις αναφορικά με το πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η οποία προβλέπει τη χορήγηση επιδοτήσεων στον κλάδο, ώστε να μπορέσει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις του για την αποτροπή της περαιτέρω υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η νέα προσέγγιση των Βρυξελλών έχει να κάνει με την παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας στους αγρότες, χωρίς να χάνει από τη στόχευσή της τη βιωσιμότητα. Τα παραπάνω αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, οι οποίες πάντως θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, διότι οι σχετικές διαβουλεύσεις διεξάγονταν κεκλεισμένων των θυρών, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg. Συν τοις άλλοις, οι προτάσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων θα περιλαμβάνουν και εξαιρέσεις επί των κανόνων, οι οποίοι είναι ευρύτερα γνωστοί ως καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες ή GAEC. Οι κανόνες αυτοί αποτελούν ουσιαστικά τις βασικές προδιαγραφές, οι οποίες έχουν οριστεί στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και μπήκαν στο στόχαστρο των εκτεταμένων και πολυήμερων αγροτικών κινητοποιήσεων σε όλη την Ευρώπη, από τη Γαλλία και το Βέλγιο έως τη Γερμανία και την Ελλάδα.
Επιπλέον, έντονη δυσαρέσκεια και οργή προκαλεί στους εργαζομένους στον κλάδο της αγροτοκτηνοτροφίας η ανοδική πορεία του κόστους των υλικών που χρειάζονται στο έργο τους, σε συνδυασμό με τις εισαγωγές πάμφθηνων τροφίμων, τα οποία παράγονται σε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως αναφέρει το Bloomberg. Οι αρμόδιοι αξιωματούχοι συζητούν μεταξύ άλλων και τη χαλάρωση των προδιαγραφών, οι οποίες αφορούν την εκμετάλλευση των γαιών, ούτως ώστε να περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη διάβρωση του εδάφους. Επίσης, στο τραπέζι των συζητήσεων τίθεται και η χαλάρωση κανόνων, οι οποίοι αφορούν την εδαφοκάλυψη και την εναλλαγή των καλλιεργειών, με στόχο να αποτρέπονται οι μονοκαλλιέργειες και οι βλαβερές τους επιπτώσεις. Οι προβλεπόμενες εξαιρέσεις θα αμβλύνουν και τις ρυθμίσεις εκείνες οι οποίες προβλέπουν αγρανάπαυση, δηλαδή οι γεωργοί να αφήνουν ποσοστό 4% της γης τους ακαλλιέργητο, ώστε να βελτιώνουν τη βιοποικιλότητα. Κι αυτό είναι ένα αίτημα που διατύπωσαν και προώθησαν προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι γεωργικές ενώσεις, όπως αναφέρουν διπλωματικοί κύκλοι των Βρυξελλών. Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα περί αγρανάπαυσης έπονται προηγουμένων τροποποιήσεων.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν έχει εξαιρέσει τους αγρότες από τον ανωτέρω κανόνα έως την εκπνοή του 2024, αναγνωρίζοντας επιπλέον ότι πληρούν τις προδιαγραφές, εάν διαλέξουν να σπείρουν φασόλια και φακές και άλλα συναφή στο 7% του εδάφους τους – πρόκειται για τη λεγόμενη μέθοδο της αμειψισποράς, με την οποία ενισχύεται το άζωτο του εδάφους. Λόγου χάριν, εάν χρησιμοποιηθεί η φακή σε χωράφια σιτηρών, βελτιώνεται η γονιμότητα του εδάφους και οι μετέπειτα σοδειές των σιτηρών αυξάνονται. Οι μικρές γεωργικές μονάδες με καλλιέργειες κάτω των 10 εκταρίων, ήτοι το 65% των ευεργετουμένων, θα εξαιρεθούν από τις οικονομικές κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τους κανόνες, όταν διεξαχθούν οι σχετικοί έλεγχοι. Τέλος, η Κομισιόν θα ζητεί συνεχή τροφοδότηση από τους εργαζομένους στην αγροτοκτηνοτροφία και τους έχοντες γεωργικές μονάδες, ούτως ώστε να μειωθεί το γραφειοκρατικό άχθος. Κι ενώ ορισμένες πιο χαλαρές ρυθμίσεις για τις εκπομπές ρύπων θα ανακουφίσουν τους αγρότες πιθανώς, διαβρώνουν ακόμη πιο πολύ την «πράσινη» ατζέντα της Ε.Ε., η οποία έχει ήδη οπισθοδρομήσει.
Η νέα προσέγγιση των Βρυξελλών έχει να κάνει με την παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας στους αγρότες, χωρίς να χάνει από τη στόχευσή της τη βιωσιμότητα.