Ο Πούτιν πηγαίνει στις κάλπες με «όπλο» του την οικονομία
Στα 130 δισ. δολ. υπολογίζονται οι προεκλογικές υποσχέσεις του σε βάθος εξαετίας
Καθώς θα προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για να εκλέξουν μάλλον τον ίδιο πρόεδρο, πολλοί Ρώσοι θα έχουν το αίσθημα ότι έπειτα από δύο χρόνια πολέμου η οικονομία της χώρας τους δουλεύει ικανοποιητικά για αυτούς παρά τις κυρώσεις που της έχει επιβάλει η Δύση. Οι μισθοί έχουν αυξηθεί σημαντικά σε όλους τους κλάδους και ειδικότερα τα τρία τελευταία τρίμηνα η αύξηση των χαμηλότερων μισθών έχει φτάσει στο 20% σε σύγκριση με τα αντίστοιχα επίπεδα ένα έτος νωρίτερα. Ο Ρώσος πρόεδρος μπορεί να επικαλείται την κατάσταση της οικονομίας ως το δυνατό του χαρτί, μολονότι οι αρμόδιες αρχές προσπαθούν ακόμα να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό που βρίσκεται σε επίπεδα πάνω από τον στόχο.
Οπως επισημαίνει η Σοφία Ντόνετς, οικονομολόγος της Renaissance Capital, η Ρωσία πηγαίνει στις κάλπες «σε καλή φόρμα» όπως προδίδει το «πολύ αισιόδοξο» κλίμα που προκύπτει από το αίσθημα των καταναλωτών και την αποτίμηση της τρέχουσας και της μελλοντικής οικονομικής κατάστασης. Η κυβέρνηση δαπανά γενναιόδωρα για τη στήριξη των οικογενειών, για αυξήσεις στις συντάξεις, για επιδοτήσεις σε στεγαστικά δάνεια και για αποζημιώσεις των συγγενών όσων δεν εργάζονται επειδή βρίσκονται στο μέτωπο. Ο λογαριασμός των υποσχέσεων που έδωσε προεκλογικώς ο Ρώσος πρόεδρος μπορεί να ανέλθει σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια μέσα στην επόμενη εξαετία. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών συγκλίνουν σε ένα κόστος της τάξεως των 130 δισ. δολ. για τις προεκλογικές υποσχέσεις που με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ρώσων περιλαμβάνουν εκτεταμένες διαγραφές δανείων σε ορισμένες περιοχές της χώρας, στήριξη των οικογενειών με σκοπό την αύξηση των γεννήσεων, επενδύσεις για την αναβάθμιση των υποδομών, προώθηση της τεχνολογίας αλλά και αύξηση των εξαγωγών εκτός του πετρελαϊκού τομέα.
Αναλυτές της τράπεζας Rosbank εκτιμούν πως για να υλοποιηθούν τα σχέδια του Βλαντιμίρ Πούτιν θα χρειαστούν 5,7 τρισ. ρούβλια, ποσό αντίστοιχο των 62,5 δισ. δολ. Το ποσό υπερδιπλασιάζεται, όμως,
Μόνιμη πηγή οικονομικής αβεβαιότητας για το Κρεμλίνο παραμένει η ραγδαία αύξηση των τιμών.
όταν συνεκτιμηθούν οι δαπάνες που ήδη προβλέπονται και έχουν διανεμηθεί για την περίοδο 2024-2026. Εξάλλου, σχετική ανάλυση του Ντμίτρι Πολεβόι, υπεύθυνου επενδύσεων στην Astra Asset Management, καταλήγει στο συμπέρασμα πως τα σχέδια του Ρώσου προέδρου θα κοστίσουν στη Ρωσία έως και 2 τρισ. ρούβλια ετησίως, που σημαίνει πως θα υπερβούν τα 130 δισ. δολ. σε διάστημα έξι ετών. Η κατάσταση πάντως είναι καλή για πολλούς Ρώσους και τώρα, πολύ προτού υλοποιηθούν όλα αυτά. Κι αυτό γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιτείνει τη σοβαρότατη έλλειψη εργατικών χεριών που αντιμετώπιζε έτσι κι αλλιώς η ρωσική οικονομία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ίδιου του Πούτιν οι ρωσικές επιχειρήσεις πάσχουν επειδή λείπουν συνολικά 2,5 εκατ. εργαζόμενοι. Αυτό όμως αποβαίνει προς όφελος των απλών Ρώσων που νιώθουν ασφαλείς στις θέσεις εργασίας τους καθώς οι εργοδότες τους δεν θέλουν να τους χάσουν. Η ανεργία παραμένει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και επικρατεί προσδοκία πως θα γίνουν αμέτρητες προσλήψεις.
Μόνιμη πηγή οικονομικής αβεβαιότητας για το Κρεμλίνο παραμένει η ραγδαία αύξηση των τιμών που διαβρώνει τα εισοδήματα των Ρώσων. Ο πληθωρισμός δεν υποχωρεί αλλά οι αυξήσεις των μισθών τον υπερβαίνουν χάρη στις εκτεταμένες δαπάνες της κυβέρνησης και τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Ο μέσος μηνιαίος μισθός έχει υπερβεί τα 74.000 ρούβλια, ποσό αντίστοιχο των 814 δολ. που είναι 30% υψηλότερο από το αντίστοιχο πριν από δύο χρόνια. Και όμως μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία, στη Ρωσία δεν είχε αυξηθεί το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα περισσότερο από 5% για πολλά χρόνια. Σχολιάζοντας το εκ πρώτης όψεως παράδοξο της ρωσικής οικονομίας, η Ανα Κουλέσοβα, κοινωνιολόγος στον όμιλο Social Foresight, τονίζει πως «για μια σημαντική μερίδα Ρώσων ο πόλεμος αποτέλεσε ευκαιρία κοινωνικής και οικονομικής κινητικότητας που πριν ήταν αδύνατη. Ορισμένοι κατόρθωσαν ακόμη και να ανοίξουν δική τους επιχείρηση». Η ίδια προσθέτει πως «ορισμένες γυναίκες εισέπραξαν τις αμοιβές των ανδρών τους και των γιων τους που βρίσκονται στον πόλεμο και με τις οποίες μπόρεσαν να αγοράσουν ένα διαμέρισμα ή ένα σπίτι ή να μετακομίσουν από το χωριό στην πόλη».
Ολα αυτά έχουν βέβαια το τίμημά τους καθώς οι δαπάνες της πολεμικής οικονομίας του Βλαντιμίρ Πούτιν έχουν διογκώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ρωσίας που έφτασε στο 1,5 τρισ. ρούβλια στα τέλη Φεβρουαρίου, όταν ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών προέβλεπε έλλειμμα 1,6 τρισ. ρουβλίων για το σύνολο του 2024. Και στο μεταξύ τα διαθέσιμα της Ρωσίας έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ.