Ανανέωση γύψου στη Ρωσία
Ο Πούτιν «επανεκλέγεται», ενώ ο Τούρκος ομόλογός του προαναγγέλλει την αποχώρησή του. Πορτρέτα δύο «δημοκρατόρων»
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει πολλά κοινά στοιχεία με τον Ταγίπ Ερντογάν. Αν και αυταρχικός ηγέτης, επιζητεί τυπικά τη λαϊκή νομιμοποίηση του καθεστώτος του, έχοντας όμως προηγουμένως φροντίσει να εξοντώσει είτε φυσικά (όπως στην περίπτωση του Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε μυστηριωδώς σε σωφρονιστική αποικία στη Σιβηρία) είτε πολιτικά (σαν τη δημοσιογράφο Γιεκατερίνα Ντούντσοβα και τον Μπόρις Ναντέζντιν, που αποκλείστηκαν από την αναμέτρηση) τους αντιπάλους του. Φροντίζει να αλλάζει το νομοθετικό πλαίσιο και τους περιορισμούς στην υποβολή υποψηφιότητας, προσαρμόζοντάς τους στις προσωπικές φιλοδοξίες του και παρατείνοντας έτσι επ' αόριστον την παραμονή του στην προεδρία. Σήμερα ολοκληρώνεται η τριήμερη εκλογική διαδικασία για την ανανέωση της θητείας του, στο τέλος της οποίας θα έχει συμπληρώσει τρεις δεκαετίες στην εξουσία. Σε αντίθεση με τον Ερντογάν, όμως, ο Ρώσος πρόεδρος δεν έχει ανακοινώσει κάποιο σχέδιο συνταξιοδότησης. Οπως και πολλοί δικτάτορες –με ή χωρίς εκλογικό μανδύα– δεν έχει ορίσει κάποιον διάδοχο ούτε έχει προετοιμάσει το έδαφος για την εποχή μετά την απομάκρυνσή του από την πολιτική σκηνή.
Στη Ρωσία ελάχιστες είναι οι ενδείξεις το τελευταίο 48ωρο ότι διενεργούνται εκλογές, σύμφωνα με τους ανταποκριτές των διεθνών ΜΜΕ. Οι Αρχές προσπαθούν να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση ομαλότητας. Κι αν στη Δύση, όποτε θέλει να επηρεάσει εκλογικές αναμετρήσεις η Μόσχα επιδίδεται σε εκστρατεία χειραγώγησης της πληροφόρησης με τη βοήθεια μονταρισμένων βίντεο ή λήψεων τεχνητής νοημοσύνης, στην ίδια την πατρίδα του Πούτιν τέτοιες ενέργειες είναι περιττές: ο έλεγχος του Τύπου και του Ιντερνετ είναι τόσο ασφυκτικός, ώστε καταλήγει να είναι αχρείαστη οποιαδήποτε διασπορά fake news. Οι πλατφόρμες και τα ΜΜΕ που είναι προσβάσιμα στους Ρώσους πολίτες έχουν δημιουργήσει ένα παράλληλο σύμπαν και έχουν καταστήσει απροσπέλαστη την αλήθεια.
Με βάση την τελευταία επιθυμία του Ναβάλνι, όσοι θέλουν να διατρανώσουν σήμερα την αντίθεσή τους στον Πούτιν θα προσέλθουν στις 12 το μεσημέρι σε κάποιο εκλογικό κέντρο και είτε θα ψηφίσουν κάποιον άλλο υποψήφιο, είτε θα ακυρώσουν το ψηφοδέλτιό τους. «Το μεσημέρι κατά του Πούτιν», είναι η δράση που άφησε ως πολιτική διαθήκη ο κύριος εκφραστής της ρωσικής αντιπολίτευσης λίγο προτού πεθάνει στον Αρκτικό Κύκλο. Την πρωτοβουλία ανέλαβε να προωθήσει η χήρα του, Γιούλια Ναβάλναγια, η οποία όμως δεν βρίσκεται στη Ρωσία λόγω των φόβων ότι θα μπορούσε να συλληφθεί αμέσως μόλις προσγειωθεί στη χώρα. Από τη συμμετοχή στο ακτιβιστικό χάπενινγκ και από το ύψος της συνολικής αποχής θα κριθεί το μέγεθος της νίκης ή το ποσοστό αμφισβήτησης του Πούτιν και της πολιτικής του στον πόλεμο.
Ούτως ή άλλως οι εναπομείναντες αντίπαλοι του Ρώσου προέδρου, ο αντιπρόεδρος της Δούμας, Βλάντισλαβ Νταβάνκοφ, ο επικεφαλής του υπερεθνικιστικού Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, Λεονίντ Σλούτσκι, και ο κομμουνιστής Νικολάι Χαριτόνοφ δεν απειλούν πραγματικά την πρωτιά του. O πρώτος, υπέρμαχος της ειρήνης στην Ουκρανία, αλλά με τους όρους της Μόσχας, είχε υπογράψει υπέρ της υποψηφιότητας του Μπόρις Ναντέζντιν, διακηρύσσοντας έτσι την επιθυμία του για πλουραλισμό στις εκλογές. Σαραντάρης και σχετικά φιλελεύθερος, θα μπορούσε να αποτελέσει μια κάποια περιορισμένη απειλή για τον Ρώσο πρόεδρο, αν συγκεντρώσει τις ψήφους νέων ψηφοφόρων.
Ο Σλούτσκι διατηρεί στενές σχέσεις με την Ορθόδοξη Εκκλησία και έχει σκληρές θέσεις στο ζήτημα του πολέμου, ζητώντας την εκτέλεση των μελών του ουκρανικού Τάγματος του Αζόφ, πρόταση που θα απαιτούσε αλλαγή της ρωσικής νομοθεσίας, η οποία ήδη από το 1996 προβλέπει μορατόριουμ της θανατικής ποινής και θα προσέκρουε στις συμβάσεις της Γενεύης. Ο Σλούτσκι έχει τόσο καλή σχέση με το Κρεμλίνο ώστε διορίστηκε μέλος της ρωσικής διαπραγματευτικής ομάδας με το Κίεβο μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Τέλος, ο Χαριτόνοφ, 75 ετών και ήδη ηττημένος από τον Πούτιν ακριβώς πριν από 20 χρόνια, όταν εξασφάλισε ποσοστό μόλις 14%, δεν έχει καν διαφορετικές θέσεις από τον Ρώσο πρόεδρο στο ζήτημα του πολέμου.
Πήχυς το 80%
Ο ηγέτης του Κρεμλίνου έχει τον τρόπο να φέρνει τους κανόνες του παιχνιδιού στα μέτρα του και να εξουδετερώνει (πολιτικά ή και όχι μόνο) τους αντιπάλους του.
O Πούτιν θα ήταν ικανοποιημένος με ένα ποσοστό γύρω στο 80%, ώστε να ξεπεράσει το προηγούμενο ρεκόρ του, το 76,69% του 2018. Η παρουσία στελεχών του γερμανικού ακροδεξιού AfD, της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, ως παρατηρητών, κάθε άλλο παρά αποτελεί εγγύηση για το αδιάβλητο της διαδικασίας, πόσο μάλλον που έχουν αποκλειστεί άλλοι ανεξάρτητοι παρατηρητές. Mε ανανεωμένη τη «λαϊκή εντολή» ο Ρώσος πρόεδρος αναμένεται να προβεί σε σαρωτικό ανασχηματισμό και αύξηση της φορολογίας για να χρηματοδοτήσει την πολεμική μηχανή που έχει στήσει: οι συνολικές αμυντικές δαπάνες ανέρχονται πλέον στο 7,5% του ΑΕΠ της χώρας και η στρατιωτική βιομηχανία απασχολεί 3,5 εκατ. Ρώσους, δηλαδή το 2,5% του συνολικού πληθυσμού.