Τέμπη: χρονικό ενός καθυστερημένου βρασμού
Πριν από δεκατρείς μήνες, σε αυτές εδώ τις στήλες, απλώναμε αναλύσεις για το πώς το δυστύχημα των Τεμπών μπορεί να αναζωπυρώσει την αντισυστημική αγανάκτηση της αντιμνημονιακής πλατείας. Οι στήλες τυπώθηκαν. Η μελάνη στέγνωσε. Και ο «συστημικότερος» των εκλογικών ανταγωνιστών πήρε, τέσσερις μήνες μετά τις ασκήσεις δυσοίωνης ενόρασης, 41%. Ο δεύτερος δεν τον έβλεπε.
Τώρα, ο αντίλαλος εκείνων των προφητειών επιστρέφει σαν τύψη. Το γεγονός που τότε δεν μέτρησε εκλογικά, εμφανίζεται να παίρνει τη ρεβάνς. Γιατί;
Διότι έκτοτε το γυμνό γεγονός μπαζώθηκε με τόσες βαριές υποψίες που κατάφερε να αποκτήσει νέο πολιτικό βάρος. Διότι πάντα κρίσιμη εκλογικά δεν είναι σκέτη η πραγματικότητα, αλλά η πρόσληψή της. Εδώ τα φίλτρα της πρόσληψης έχουν ποτιστεί με θεωρίες ότι υπήρχαν αδήλωτα βαγόνια με λαθραίες εύφλεκτες ύλες που η εξουσία είχε λόγους να ενταφιάσει για να προστατέψει τον γόνο μιας πολιτικής δυναστείας. Τα σενάρια δεν στηρίζονται σε στοιχεία. (Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, ακόμη και οι εμπειρογνώμονες που όρισαν οι οικογένειες των θυμάτων έχουν διατυπώσει μόνο εικασίες για το μέγεθος της έκρηξης – όχι συμπεράσματα). Διανθίζονται όμως με τη σύστοιχη θεωρία ότι αρκεί η συλλογή πολλών υπογραφών για να παρακαμφθεί η συνταγματικώς προβλεπόμενη διαδικασία για να αχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης πολιτικά πρόσωπα – για να υποκαταστήσει ο λαός τη Βουλή και τον εισαγγελέα.
Τα Τέμπη επέστρεψαν γιατί το δραστικότερο στοιχείο της πρόσληψής τους είναι το πρόσωπο. Το πρόσωπο
της μάνας είναι το μήνυμα. Για την κυβέρνηση θα ήταν χίλιες φορές προτιμότερο να είχε απέναντί της μόνο τους τοκιστές μιας μαύρης αντιπολίτευσης, παρά μια μαυροντυμένη μητέρα που έβαλε μια νύχτα το παιδί της στο τρένο και το είδε ξανά σε σάκο. Πολιτικά άτρωτη, η μορφή αυτή «αφηγείται» από την αρχή την ιστορία.
Θα έλεγε κανείς ότι η κυβέρνηση βρίσκεται έτσι σε ένα περιβάλλον ριζοσπαστικής καχυποψίας και συγκινησιακής όξυνσης. Για να ανακύψει όμως τέτοιο περιβάλλον δεν αρκεί ούτε μόνο το συναίσθημα ούτε μόνο η δοξασία. Χρειάζεται και υποκείμενη αλήθεια.
Είναι αλήθεια ότι, σχεδόν έξι χρόνια μετά, δεν έχουμε ακόμη δικαστική απόφαση για το Μάτι.
Είναι αλήθεια ότι τη σοβαρή έρευνα για την «πτυσσόμενη» σύμβαση 717 χρειάστηκε να την κάνει η ευρωπαϊκή εισαγγελία.
Είναι αλήθεια ότι με το ισχύον Σύνταγμα η κοινοβουλευτική πλειοψηφία έχει την ευχέρεια να διευθετεί σύμφωνα με το κομματικό της συμφέρον τις δικαστικές εκκρεμότητες των πολιτικών προσώπων. Είναι αλήθεια ότι η πλειοψηφία τοποθέτησε επικεφαλής της Εξεταστικής έναν νταή του κομματικού μπούλινγκ, δείχνοντας από την αρχή
πώς σκόπευε να «ξεμπερδέψει» με τη θεσμική αγγαρεία. Είναι αλήθεια ότι το «σύστημα» υπέθαλψε το αίσθημα της ατιμωρησίας που τώρα στρέφεται αντισυστημικά εναντίον του.
Αντί να έχουν «κρυώσει», και να μπορούν να κατασταλάξουν στη συλλογική συνείδηση ως επουλωμένο τραύμα, τα Τέμπη κινδυνεύουν, ενάμιση χρόνο μετά, να πέσουν στην κάλπη ενός βρασμού. Ομως η κάλπη δεν δικαιώνει. Μόνο εκτονώνει. Μόνο αντηχεί τον τόνο της στιγμής.