Σεβασμός σε μια γυναίκα που νοσεί
Αρκετά! Oλοι είμαστε απασχολημένοι με ανοησίες. Με τούφες μαλλιών / με την απουσία δαχτυλιδιού / με το αποκλίνον φερμουάρ / με τα κομμένα δάχτυλα / με το παράταιρο ύφασμα της παραποιημένης φωτογραφίας της Κέιτ.
Ο κόσμος βρίσκεται σε παράκρουση. Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία υποδηλώνουν «απαράδεκτο» και αναφέρουν ότι «ανακάλυψαν» –τους πήρε λίγο χρόνο– ότι «σαφώς» η φωτογραφία είναι επεξεργασμένη. Το συμβάν «παραβιάζει τους κανόνες» και το Παλάτι στο εξής δεν θα αποτελεί αξιόπιστη πηγή. Μάλιστα, υψώνουν τους τόνους και το ανάστημά τους, διότι δεν είναι χθεσινοί, και δίνουν ομαδικά την πομπώδη πολεμική εντολή να «σκοτωθεί» η φωτογραφία! «Kill!» στο τόσο ήπιο και ευπροσήγορο ενσταντανέ: τρία παιδιά, στο κέντρο μια μητέρα, όλοι χαμογελαστοί. Ενα overkill, θα έλεγα, σε ένα στιγμιότυπο τόσο κουραστικά ανώδυνο, σαν να έχει τραβηχτεί για τις ανάγκες διαφημιστικού καταλόγου πώλησης ρούχων.
Πρακτορεία και μίντια, ωστόσο, ζουν το δράμα τους και το πάνε ακόμη παρακάτω. Μιλούν για εξαπάτηση, λες και δεν έχουμε συλλογικά συνεννοηθεί ότι οποιαδήποτε φωτογραφία κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο ενδέχεται να είναι ελαφρώς πειραγμένη. Κάνουν λόγο για «χειραγώγηση». Και από πού περιμένουμε, λέει το Γαλλικό Πρακτορείο, τη χειραγώγηση, κύριοι; Μονάχα από τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν! Μια άκυρη, χωρίς αντιστοιχία, σύγκριση, διότι η Κέιτ Μίντλετον δεν είναι ηγέτις. Δεν είναι ο Κιμ Γιονγκ Ουν ούτε ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Τη συμπαθούμε ακριβώς επειδή δεν προτίθεται ούτε να υπονοήσει, ούτε να καθοδηγήσει, ούτε να δράσει. Τη συμπαθούμε για τη στατικότητα του ρόλου, για τον θεσμοθετημένο συμβολισμό της, για τη συγκρατημένη της στάση. Για το χαμόγελο της. Χαμογελάει, άρα υπάρχει.
Μου περνάει από το μυαλό ότι δεν είναι τυχαίο που ο άντρας της επαινεί συχνά-πυκνά την καλλιτεχνική φύση της γυναίκας του. Και αν η Κέιτ είναι η έκπληξη; Και είναι ο καλλιτέχνης Banksy –που ποτέ δεν έχει αποκαλύψει την ταυτότητά του– και τα βράδια βγαίνει λάθρα από το παλάτι του Ουίνδσορ και ζωγραφίζει τοίχους στο βόρειο Λονδίνο;
Μετά συνειδητοποιώ ότι η πριγκίπισσα, που δεν είναι αγνοούμενη, αλλά νοσεί, πράγματι, μπορεί να μη νιώθει πολύ καλά. Η τόσο μετρημένη Κέιτ αυτή τη φορά πήρε το ρίσκο της. Ρίσκο είναι η έκπληξη, ό,τι μένει όταν νομίζεις ότι έχεις υπολογίσει τα πάντα. Τόσες φορές τα κατάφερε, αλλά αυτή τη φορά απέτυχε στο photoshop· ίσως γιατί έλειπε η συγκέντρωση. Ισως επειδή θα προτιμούσε να κάνει κάτι άλλο εκείνη την ώρα. Oπως να ξεκουράζεται και να βλέπει Netflix την Κυριακή, την ημέρα της μητέρας, όπως όλες οι μητέρες του κόσμου.
Παρ' όλ' αυτά, αφού της έχουμε χαλάσει τη διάθεση, μπαίνει στη διαδικασία και αναλαμβάνει την ευθύνη γράφοντας ένα σύντομο περιεκτικό μήνυμα, που μου ακούστηκε λογικό. «Οπως πολλοί ερασιτέχνες φωτογράφοι, κάποιες φορές πειραματίζομαι. Θέλω να εκφράσω τις απολογίες μου για οποιαδήποτε σύγχυση προκλήθηκε από την οικογενειακή φωτογραφία».
Ακόμη και πίσω από αυτό το νηφάλιο μήνυμα πολλοί θεώρησαν ότι κάτι κρύβεται. Κάτι βαθύτερο από μια πληκτική απολογία για μια γκάφα. Αλλά, να τι συμβαίνει. Στη συνωμοσιολογική ψηφιακή εποχή μας, τίποτα δεν μπορεί να είναι αθώο. Δεν μπορεί να υπάρχουν αθώα λάθη. Ολα πρέπει να πηγάζουν από μια δεξαμενή αδιευκρίνιστων θολών κινήτρων και να οδηγούν σε δαιδαλώδη σκοτεινά μονοπάτια. Ολα πρέπει να έχουν μια περίπλοκη κρυφή ατζέντα και να υπονοούν μια πράξη διαπλοκής. Ετσι καταναλώνουμε τις ειδήσεις, με παρανοϊκή καχυποψία. Δεν δίνουμε χώρο σε ό,τι αντιλαμβανόμαστε ως ακατανόητο.
Διότι ψάχνουμε νόημα στη ζωή μας. Ευελπιστούμε πως αν ανακαλύψουμε ό,τι αντιστέκεται και ό,τι μας αποκρύπτουν θα έχουμε τον έλεγχο. Το αντίστροφο εκτός από τετριμμένο είναι και αρκετά θλιβερό. Δεν έχουμε έλεγχο στις καταστάσεις, δεν υπάρχουν βεβαιότητες, γίνονται αστοχίες, ό,τι συμβαίνει συχνά είναι τυχαίο. Καλούμαστε να είμαστε σκεπτικοί και να αναρωτιόμαστε για τα σημαντικά, και όταν υπάρχει απουσία πληροφορίας, μπορεί να είναι σημαντική, αλλά ενδέχεται να μη μας αφορά. Κατά τ' άλλα, πρέπει να υπομένουμε τα σφάλματα, τα ολισθήματα, τις ανεξέλεγκτες κινήσεις των υπολοίπων, ακόμη και της αψεγάδιαστης Κέιτ. Και να ελπίζουμε στην κατανόηση των άλλων για τα δικά μας λάθη και τις ασυνάρτητες πράξεις. Γιατί η καθημερινότητα δεν είναι συνωμοσία, είναι απλώς η παραδοχή ότι ο πραγματικός κόσμος είναι μια δυσάρεστη αλυσίδα σύγχυσης, παρανόησης, ενίοτε παραλογισμού. Μια ακολουθία κουρασμένων ανθρώπων, αδιευκρίνιστων σκέψεων και συγκεκαλυμμένων ενεργειών.
Eχουμε μια 42χρονη γυναίκα, την πριγκίπισσα της Ουαλλίας, που υποβλήθηκε σε σοβαρή επέμβαση. Τώρα, μόλις τώρα που τελειώνω το άρθρο, η ίδια ανακοίνωσε ότι διαγνώστηκε με καρκίνο και θα υποβληθεί σε προληπτική χημειοθεραπεία. Eχει, τώρα, κάποια σημασία εάν ήταν αδέξια στο photoshop; Δεν μοιάζουν ευτελείς όλες οι εικασίες; Δεν ηχούν άκυρες, αυτή τη στιγμή, όλες οι παραπάνω θεωρίες συνωμοσίας; Γιατί ποτέ δεν συνυπολογίζουν το χειρότερο, το πεσιμιστικό, το ρεαλιστικό σενάριο; Και πόσο μικροπρεπείς πρέπει να αισθάνονται οι τρεις υπάλληλοι από την κλινική του Λονδίνου, όπου νοσηλεύτηκε, που ανακρίνονται ως ύποπτοι υπεξαίρεσης των ιατρικών δεδομένων της;
Eχουμε μια πραγματική νεαρή γυναίκα που νοσεί. Eχει δρόμο μπροστά της. Eχει ανηφόρα. Πολλά διαδικαστικά, πρωτόγνωρα στάδια με τα οποία πρέπει να ασχοληθεί, πολλές ιατρικές φάσεις να διαβεί, πολλές δυσάρεστες θεραπείες να υποστεί. Eχει δικαίωμα να χειρίζεται την αρρώστια της όπως εκείνη προτιμάει. Eχει δικαίωμα στην ηρεμία, στη σιωπή, στην ιδιωτικότητα. Eχει κάθε δικαίωμα να βάλει τις προτεραιότητες και να πάρει τον χρόνο της. Να ασχοληθεί πρώτα με το να καθησυχάσει τα τρία μικρά παιδιά της κι έπειτα να φροντίσει τον εαυτό της. Υπάρχει μια άβολη, πικρή, βαριά αίσθηση σε ένα σπίτι όταν υπάρχει αρρώστια, κάποιοι το έχουν ζήσει, εξαπλώνεται και παραλύει. Επηρεάζει όλα τα μέλη της οικογένειας. Τρυπώνουν ο φόβος και η ανασφάλεια. Μαζί αναμειγνύονται το άγχος, η αβεβαιότητα και ο αποπροσανατολισμός.
Ας τους σεβαστούμε. Τους ευχόμαστε κουράγιο, της ευχόμαστε ταχύτατη ανάρρωση. Την περιμένουμε. Να μας χαμογελάσει.
Η Κέιτ Μίντλετον έχει δικαίωμα να χειρίζεται την αρρώστια της όπως εκείνη προτιμάει. Eχει δικαίωμα στην ηρεμία, στη σιωπή, στην ιδιωτικότητα.