Τα προσόντα και οι δεξιότητες δεν οδηγούν σε πολύ καλύτερες αμοιβές
Με μόλις 250 ευρώ περισσότερα αμείβεται κατά μέσον όρο ένας εργαζόμενος υψηλής εξειδίκευσης που καλύπτει μια αντίστοιχη θέση στην ελληνική αγορά εργασίας, σε σχέση με κάποιον που έχει χαμηλότερα προσόντα. Τα στοιχεία της μονάδας ειδικών εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Εργασίας που στελεχώνουν και «τρέχουν» το πρότζεκτ του Μηχανισμού Διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας, είναι και στο επίπεδο των μισθών αποκαλυπτικά. Ενώ για το σύνολο της μισθωτής απασχόλησης ο μέσος μισθός ήταν το 2023 1.238 ευρώ και για τους εργαζόμενους με μεσαίο επίπεδο δεξιοτήτων μόλις 4 ευρώ λιγότερο (1.234 ευρώ), ο μέσος μισθός για τους εργαζόμενους με υψηλό επίπεδο δεξιοτήτων ήταν 1.485 ευρώ. Σημαντικά χαμηλός, όπως είναι αναμενόμενο, στα 995 ευρώ τον μήνα, μεικτά, ήταν ο μέσος μισθός των εργαζομένων με χαμηλό επίπεδο εξειδίκευσης και προσόντων.
Σύμφωνα με τον κ. Γαβρόγλου, και το στοιχείο αυτό συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού υποδείγματος. Μια ακόμη μελέτη της ΜΕΚΥ δείχνει άλλωστε τη μεγάλη συσχέτιση των θέσεων υψηλών δεξιοτήτων μιας χώρας και του κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Οσο πιο υψηλό ποσοστό των θέσεων είναι υψηλών δεξιοτήτων τόσο περισσότερο ευημερεί μια χώρα και κατά συνέπεια μπορεί να δίνει και υψηλότερους μισθούς. «Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από το πρόβλημα των χαμηλών μισθών», επισημαίνει ο επιστημονικός υπεύθυνος του Μηχανισμού, θα πρέπει να αναβαθμίσουμε τις επιχειρήσεις μας και αυτό μπορεί να γίνει σαφώς και μέσω των επενδύσεων στην τεχνολογία, αλλά και στην επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο, αξιοποιώντας πρωτίστως το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό.
Ο μηχανισμός διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας δεν θα μπορούσε βέβαια να λειτουργεί ως τέτοιος, εάν δεν κατέγραφε και τα δυναμικά επαγγέλματα, αυτά δηλαδή που παρέχουν καλύτερες προοπτικές απασχόλησης και αμοιβές. Με άλλα λόγια, πρόκειται για κλάδους και επαγγέλματα με σημαντική προοπτική για τους εργαζόμενους, καθώς βρίσκονται στο επίκεντρο των αναζητήσεων των επιχειρήσεων για κατάλληλα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό. Αυτά, για εργαζόμενους με υψηλά προσόντα και δεξιότητες, είναι νοσηλευτές και μαίες, καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επαγγελματίες των επιστημών της ζωής, εργαζόμενοι στον τομέα του αθλητισμού και της σωματικής αγωγής, διευθυντές επιχειρηματικών υπηρεσιών και διοίκησης, επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα, άλλοι εκπαιδευτικοί, τεχνικοί ιατρικής και φαρμακευτικής, επαγγελματίες σύμβουλοι πωλήσεων, μάρκετινγκ και δημοσίων σχέσεων καθώς και λειτουργοί και ελεγκτές ρυθμιστικών-εκτελεστικών κρατικών υπηρεσιών. Τη 10άδα των δυναμικότερων επαγγελμάτων, με μέσο απαιτούμενο επίπεδο δεξιοτήτων, απαρτίζουν γραμματείς (γενικών καθηκόντων), σερβιτόροι και μπάρμεν, γεωργοκτηνοτρόφοι μεικτών εκμεταλλεύσεων, οδηγοί αυτοκινήτων, μικρών φορτηγών και μοτοσικλετών, άλλοι πωλητές, χειριστές μηχανών παραγωγής ειδών διατροφής και συναφών προϊόντων, άλλοι χειριστές σταθερών εγκαταστάσεων και μηχανών, χύτες μετάλλων, συγκολλητές, ελασματουργοί, τεχνίτες μεταλλικών δομικών κατασκευών, σιδηρουργοί και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, κτίστες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, και τέλος μάγειροι.
Με βάση βέβαια την προσφορά και τη ζήτηση, όπως αυτή καταγράφηκε το 2023, έτος κατά το οποίο δημιουργήθηκαν 56.990 νέες θέσεις εργασίας, ο πλέον δυναμικός κλάδος είναι αυτός των χειριστών εξοπλισμού μεταλλικών προϊόντων και ακολουθούν οι επόπτες και οι ελεγκτές. Μάλιστα, τα στοιχεία του Μηχανισμού δείχνουν και σε αυτήν την περίπτωση ότι κλάδοι που σχετίζονται με τον τουρισμό - επισιτισμό, όχι μόνο δεν αύξησαν, αλλά μείωσαν το συνολικό τους προσωπικό, καθώς είχαν τις περισσότερες «χαμένες» θέσεις εργασίας. Οι υπάλληλοι ταχυφαγείου, για παράδειγμα, μειώθηκαν κατά 1.301 θέσεις, στους μάγειρες χάθηκαν 3.349 θέσεις εργασίας και στους σερβιτόρους άλλες 3.885 θέσεις. Αλλά και στους διευθυντές ξενοδοχείων οι θέσεις μειώθηκαν κατά 152, ενώ άλλες 225 θέσεις χάθηκαν στον κλάδο των καθαριστών - φροντιστών ξενοδοχείων.