Ο «κουμπαράς» και το αγκάθι
Οι χώρες της «πυρηνικής συμμαχίας» έχουν από τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους δεσμεύσει 4,2 δισ. δολάρια για να προωθήσουν την ανασύσταση της ευρωπαϊκής πυρηνικής βιομηχανίας. Οι προσπάθειές τους προσκρούουν, όμως, έως τώρα στην έλλειψη επενδύσεων στον κλάδο, στο συχνά υπερβολικό κόστος, αλλά και στις καθυστερήσεις που έχουν παρουσιαστεί σε πολλά από τα πιο πρόσφατα σχέδια. Και στο μεταξύ έχει μειωθεί κατά 20% ο προϋπολογισμός του τμήματος του κοινού κέντρου ερευνών της Ε.Ε., που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει τον κλάδο. Ανάμεσα στους υπερασπιστές της πυρηνικής ενέργειας, ο Βέλγος πρωθυπουργός, Αλεξάντερ ντε Κρο, ζητάει να συνδράμει στη χρηματοδότηση η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τονίζει πως είναι καθοριστική η έλλειψη πολυμερούς τράπεζας για τη χρηματοδότηση του εγχειρήματος.
Παράλληλα κι ενώ οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να αναστήσουν τη δική τους βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας και να δημιουργήσουν μια αξιόπιστη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα πυρηνικής ενέργειας, σε ανάλογη διαδικασία βρίσκεται και η υπερδύναμη. Το αμερικανικό Κογκρέσο έχει ήδη εγκρίνει δαπάνη ύψους 2,7 δισ. δολ. για την επανέναρξη προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου και άλλων πυρηνικών υλών όπως το ήλιο. Ο Τζον Ποντέστα, σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου για θέματα καθαρής ενέργειας, ο
οποίος παρευρέθη στη συνάντηση της «πυρηνικής συμμαχίας», εξέφρασε την υποστήριξη των ΗΠΑ στο εγχείρημα και ειδικότερα «στη γαλλική πρωτοβουλία να ενθαρρύνει την Παγκόσμια Τράπεζα και τις άλλες αναπτυξιακές τράπεζες να καταργήσουν τους περιορισμούς στη χρηματοδότηση της πυρηνικής ενέργειας».
Το ζήτημα της χρηματοδότησης της πυρηνικής ενέργειας δεν εξαντλείται στο ποιες θα είναι οι τράπεζες και οι φορείς που θα δεσμεύσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια. Αφορά και το ύψος του κόστους. Σύμφωνα με υπολογισμούς της BloombergNEF, το μέσο κόστος της κατασκευής ενός αντιδραστήρα στη Γαλλία φτάνει στα 9 εκατ. δολ. ανά μεγαβάτ και είναι τριπλάσιο από το αντίστοιχο στην Κίνα. Παράγοντες του κλάδου αναφέρουν πως αντίστοιχα προβλήματα κόστους υπάρχουν και σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των μικρών αντιδραστήρων (SMRs), το κόστος των οποίων ανεβαίνει διαρκώς εξαιτίας του πληθωρισμού.
Η αμερικανική εταιρεία NuScale Power Corp είχε εκτιμήσει το κόστος της λειτουργίας τους σε 55 δολ. η μεγαβατώρα το 2016, αλλά έκτοτε οι εκτιμήσεις έχουν υπερδιπλασιαστεί. Σημειωτέον ότι στην αρχή της εβδομάδας που πέρασε η εν λόγω εταιρεία έχασε το 35% της χρηματιστηριακής αξίας της όταν βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση η μετοχή της επειδή ο τραπεζικός κολοσσός Wells Fargo χαρακτήρισε «παραπλανητικό» τον ενθουσιασμό των επενδυτών για την πυρηνική ενέργεια. Και η NuScale δεν έχει εξασφαλίσει ακόμη ούτε έναν πελάτη.
Κεφάλαια ύψους 4,2 δισ. δολ. έχουν ήδη δεσμευθεί για χρηματοδοτήσεις – Πρόβλημα, το μεγάλο κόστος κατασκευής και λειτουργίας.