Οι διεθνείς παρατηρητές στις εκλογές του 1946

Σαν σήμερα, το 1946, διεξήχθησαν οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα μετά την Απελευθέρωση μέσα σε ένα κλίμα που προμήνυε αυτό που ερχόταν. Τόσο από τη Συμφωνία της Βάρκιζας όσο και από τη Διακήρυξη της Γιάλτας για την απελευθερωμένη Ευρώπη έπρεπε να συγκροτηθεί μια διεθνής επιτροπή που θα ήλεγχε τις συνθήκες υπό τις οποίες θα διεξάγονταν οι εκλογές. Ετσι δημιουργήθηκε η «Συμμαχική αποστολή για την παρακολούθηση των ελληνικών εκλογών» (AMFOGE). Tη συμμαχική αποστολή αποτελούσαν 1.155 παρατηρητές –692 Αμερικανοί, 294 Βρετανοί και 169 Γάλλοι– με επικεφαλής τον Χένρι Γκρέιντι, τον μετέπειτα πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Οι Σοβιετικοί αρνήθηκαν να συμμετάσχουν για να μη δημιουργηθεί προηγούμενο και ζητηθεί η παρουσία διεθνούς επιτροπής στις εκλογές που θα διεξάγονταν στα κράτη που απελευθέρωσε ο κόκκινος στρατός. Ενα κλιμάκιο ήρθε στην Αθήνα στα τέλη του 1945, αφού είχε σχηματιστεί η κυβέρνηση Θ. Σοφούλη, ενώ όλη η αποστολή τον Φεβρουάριο του 1946.

Για να διασφαλίσει η AMFOGE το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας προχώρησε σε «έξι διαφορετικού είδους και μεθοδολογίας δειγματοληπτικές έρευνες, για να διερευνήσει την εγκυρότητα των εκλογικών καταλόγων, τις καταγγελίες για παραβιάσεις της εκλογικής νομοθεσίας, τις συνθήκες διεξαγωγής της ψηφοφορίας την ημέρα των εκλογών και την αξιοπιστία του εκλογικού

αποτελέσματος, καθώς και το μέγεθος της πολιτικής αποχής»*. Για το αν η AMFOGE επιτέλεσε το έργο της, οι απόψεις διίστανται. Ηταν οι πρώτες και οι τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν υπό την επιτήρηση διεθνούς αποστολής. Ολες οι επόμενες εκλογές (1950-1964) διεξήχθησαν με υπηρεσιακές κυβερνήσεις, δηλαδή από κυβερνήσεις που δεν διέθεταν την εμπιστοσύνη της Βουλής και είχαν συγκροτηθεί

Εκλογές υπό διεθνή έλεγχο δηλώνουν έλλειμμα δημοκρατίας και των συνακόλουθων εγγυήσεων. Αυτό πιστεύουν για τη σημερινή Ελλάδα;

από μη πολιτικά πρόσωπα. Μια ιδιόμορφη περίπτωση ήταν η κυβέρνηση Γεωργακόπουλου που διεξήγαγε τις εκλογές του 1958.

Συνεπώς όσοι πολιτικοί μιλούν σήμερα για εκλογές με διεθνείς παρατηρητές, καλόν είναι να διαβάσουν Ιστορία και να εξετάσουν τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα το 1946. Εκλογές υπό διεθνή έλεγχο δηλώνουν έλλειμμα δημοκρατίας και των συνακόλουθων εγγυήσεων. Αυτό πιστεύουν για τη σημερινή Ελλάδα; Ή μήπως είναι παντελώς ανιστόρητοι;