Προσαρμογή στα κοινωνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα
Αν ήθελε κανείς να αναφέρει τους λόγους που συνέβαλαν στην αποποινικοποίηση της μοιχείας θα μπορούσε να αναφέρει κυρίως τους ακόλουθους:
Οι κοινωνικές συνθήκες στη μεταπολιτευτική Ελλάδα είχαν μεταβληθεί ριζικά, με αποτέλεσμα η μοιχεία από μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να μη θεωρείται πλέον έγκλημα, αλλά μόνο λόγος διαζυγίου.
Η αλλαγή αυτών των αντιλήψεων αποτυπώθηκε άλλωστε και στη μεταγενέστερη τροποποίηση (με τον ν. 1419/1984) του 19ου κεφαλαίου του Ποινικού Κώδικα που έπαψε να αναφέρεται σε εγκλήματα κατά των ηθών, αλλά έκανε λόγο για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας.
Η ανάγκη προσαρμογής στα ευρωπαϊκά δεδομένα λόγω μάλιστα της ένταξης της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ γινόταν επιτακτική. Στην ανάγκη προσαρμογής συνέβαλε επίσης το γεγονός της αύξησης των γάμων Ελλήνων με αλλοδαπούς, των γάμων μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών θρησκειών ή και ανθρώπων που ήταν ή δήλωναν άθεοι.
Η Εκκλησία δεν μπορούσε να έχει πλέον τον ρόλο μιας καταναγκαστικής κοινότητας που επέβαλλε ή επικροτούσε ποινικούς κανόνες, αλλά απευθυνόταν σε πιστούς που μετείχαν αυτοβούλως στα μυστήρια και προσαρμόζονταν οικειοθελώς στις αξίες της πίστης τους. Αυτό σήμαινε ότι, για το κράτος, η μοιχεία ανήκε στο ρυθμιστικό πεδίο του οικογενειακού δικαίου.
Επίσης, το έγκλημα της μοιχείας είχε ουσιαστικά μεταπέσει σε ένα εργαλείο για την έκδοση διαζυγίου εις βάρος του άπιστου συζύγου, ενώ συχνά χρησιμοποιείτο ως μέσο διαπόμπευσης και εκβιασμού των «επ' αυτοφώρω συλληφθέντων», που οδηγούνταν στα αστυνομικά τμήματα υπό κωμικοτραγικές συνθήκες. Το θέμα αυτό είχε ενταχθεί, άλλωστε, στις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου και στις σκηνές του θεάτρου.
Τέλος, σε πολιτικό επίπεδο, η αποποινικοποίηση της μοιχείας λειτούργησε ως σημάδι της Αλλαγής, την οποία εξέφραζε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που επιχειρούσε τότε με μια σειρά νόμων (καθιέρωση πολιτικού γάμου, αναμόρφωση οικογενειακού δικαίου, κατάργηση σχολικής ποδιάς, καθιέρωση μονοτονικού, αναγνώριση αντιστασιακών οργανώσεων) να εδραιώσει στο εκλογικό σώμα την πεποίθηση πως δεν αποτελούσε απλώς ένα άλλο κυβερνητικό σχήμα που στηριζόταν από ένα άλλο κόμμα, αλλά μια εξουσία που στηριζόταν και εξέφραζε άλλες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις.
Στην πραγματικότητα, εξάλλου, αν ανατρέξει κανείς στα πρακτικά της σχετικής συνεδρίασης της Βουλής και η Νέα Δημοκρατία (Αννα ΨαρούδαΜπενάκη) δεν αμφισβήτησε ουσιαστικά την επιλογή της αποποινικοποίησης της μοιχείας, αλλά θεώρησε ορθότερη την τροποποίηση της διάταξης, που θα οδηγούσε σταδιακά στην πλήρη κατάργησή της.
Σήμερα, σαράντα χρόνια αργότερα, πολλά από τα ερωτήματα που τότε τέθηκαν έχουν χάσει μεγάλο μέρος της αξίας τους, ενώ για τις σύγχρονες δημοκρατικές έννομες τάξεις η μοιχεία αποτελεί συμπεριφορά που δεν εντάσσεται στο ρυθμιστικό πεδίο των ποινικών κανόνων.
Η μοιχεία είχε ουσιαστικά μεταπέσει σε εργαλείο για την έκδοση διαζυγίου εις βάρος του άπιστου συζύγου.
Η Ν.Δ. θεώρησε ορθότερη την τροποποίηση της διάταξης, που θα οδηγούσε σταδιακά στην πλήρη κατάργησή της.