Η Αναγέννηση του Βορρά, μια ιστορία της Ευρώπης
Στη Βιέννη, στο Μουσείο της Ιστορίας της Τέχνης, έχει εγκαινιαστεί μια έκθεση αφιερωμένη στην Αναγέννηση του Βορρά, σε αντιδιαστολή με την πιο γνωστή στις λεπτομέρειές της Αναγέννηση της Ιταλίας. Στην Ελλάδα, γνωρίζουμε τον Αλμπρεχτ Ντίρερ (14711528) και τον Χανς Χολμπάιν τον πρεσβύτερο (π. 1464-1524) και πολλούς ακόμη δασκάλους του Βορρά, αλλά μας λείπουν ενίοτε τα βαθύτερα κίνητρα και οι αφανείς διεργασίες που οδήγησαν σε εκείνη την τόσο σημαντική μετακίνηση των κοινωνιών βορείως της Ιταλίας. Η έκθεση στη Βιέννη, με διάρκεια έως τις 30 Ιουνίου, έρχεται από τη Φρανκφούρτη και είναι επικεντρωμένη στους προαναφερθέντες κορυφαίους ζωγράφους όπως και στον Χανς Μπουργκμάιρ (1473-1531). Πλήθος διαφόρων έργων τέχνης από κορυφαίους ζωγράφους από τη Γερμανία, την Ολλανδία, αλλά και την Ιταλία, δημιουργούν ένα καλειδοσκόπιο ευρωπαϊκής τέχνης του 1500. Το «1500» ως χρονικό ορόσημο σε μια συμβολική και ουσιαστική στροφή στους νεότερους χρόνους, μετά τη συγκλονιστική αλλαγή που έφεραν η τυπογραφία, η εξέλιξη στην επιστημονική γνώση, αλλά και το άνοιγμα των οριζόντων με την ανακάλυψη της Αμερικής, προβάλλεται εδώ ως μια κορύφωση
στην κατανόηση της ανθρώπινης μορφής. Ας δούμε προσεκτικά το εικονιζόμενο πορτρέτο του νεαρού άνδρα, που φιλοτέχνησε ο Χανς Μπουργκμάιρ το έτος 1507. Είναι μια μορφή που μας παραδίδει ο χρόνος. Ερχεται από μια απόσταση 517 ετών. Και όμως, στον ιστορικό χρόνο η απόσταση δεν είναι μεγάλη. Μπορούμε με ευκολία να κατανοήσουμε πώς περίπου ζούσε αυτός ο νέος, πώς ντυνόταν και πώς περίπου θα κυλούσε η ζωή του, ποιες αρρώστιες θα τον ταλαιπωρούσαν και τι τροφές θα προτιμούσε. Περισσότερο, όμως, από κάθε τι άλλο, βλέπουμε την έκφρασή του, βαθιά και μελαγχολική, και μοιραζόμαστε μαζί τους τον τρόπο με τον οποίο ένιωθε τον εαυτό του το έτος 1507.
Η πόλη Αουγκσμπουρκ, στη Βαυαρία, έγινε το κέντρο της Αναγέννησης του Βορρά με επιρροές από την Ιταλία. Πάνω από 160 έργα, ζωγραφική και γλυπτική, από σημαντικές συλλογές της Ευρώπης και των ΗΠΑ έχουν έρθει στη Βιέννη και οδηγούν το βλέμμα μας σε όλες εκείνες τις φανερές και αφανείς μεταβολές στη διάθεση, στο χρώμα, στη σύνθεση. Αυτός ο νέος του 1507, π.χ., μας δείχνει ότι οι γνώσεις της ψυχολογίας όχι μόνο δεν ήταν άγνωστες, αλλά ήταν και οδηγός για την απόδοση της ψυχής.