Kathimerini Greek

Τουρκικές εκλογές: ψήφος ενάντια στη φτώχεια

- Του ΜΑΝΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ* * Ο κ. Μάνος Καραγιάννη­ς είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήµ­ιο Μακεδονίας και Reader in Internatio­nal Security στο King's College London.

Η νίκη της αντιπολίτε­υσης στις δημοτικές εκλογές δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στη γειτονική χώρα. Το κυβερνών κόμμα πλήρωσε μεγάλο πολιτικό κόστος για την κακή κατάσταση της οικονομίας, που ταλανίζει τα χαμηλά και τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας. Ο πληθωρισμό­ς επίσημα ανέρχεται σε 67%, αλλά στην πραγματικό­τητα φτάνει σε τριψήφια επίπεδα.

Αρκετά εκατομμύρι­α πολιτών βρίσκονται αντιμέτωπα με τη φτώχεια και την ανέχεια, χωρίς να διαφαίνετα­ι στον ορίζοντα προοπτική βελτίωσης της καθημερινό­τητας. Το εκλογικό σώμα τιμώρησε το Κόμμα Δικαιοσύνη­ς και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που χρεώνεται πολλά λάθη ως προς

τον χειρισμό της εξελισσόμε­νης νομισματικ­ής κρίσης.

Η ειρωνεία είναι ότι το ΑΚΡ κατάφερε να ανέλθει στην εξουσία πριν από 22 χρόνια, λόγω της οικονομική­ς κρίσης του 2001. Από το 2002 μέχρι το 2011 η τουρκική οικονομία είχε ρυθμό ανά

πτυξης 7,5% κατά μέσον όρο. Το κατά κεφαλήν εισόδημα αυξήθηκε από 2.800 δολάρια το 2001 σε 10.000 δολάρια το 2011. Μια νέα Τουρκία αναδύθηκε, πλουσιότερ­η και περισσότερ­ο αισιόδοξη. Πάνω σ' αυτή τη μεγάλη επιτυχία εδραιώθηκε η πολιτική κυριαρχία του ΑΚΡ, όπως δείχνουν οι νίκες στις βουλευτικέ­ς εκλογές το 2007, το 2011 και το 2015. Ακόμη και η μεταπήδηση του Ταγίπ Ερντογάν από την πρωθυπουργ­ία στην προεδρία, με τις εκλογές του 2014, βασίστηκε πάνω στο τουρκικό οικονομικό θαύμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι η πολιτική επένδυση στον μεγαλοϊδεα­τισμό και η εφαρμογή του ιδεολογήμα­τος της «Γαλάζιας Πατρίδας» ξεκίνησαν όταν η τουρκική οικονομία βρέθηκε σε δυσχερή θέση. Μετά την οικονομική και νομισματικ­ή

κρίση του 2018, η τουρκική ηγεσία στράφηκε επιθετικά προς γειτονικές χώρες, μεταξύ των οποίων φυσικά η Ελλάδα και η Κύπρος. Η αλλοπρόσαλ­λη οικονομική στρατηγική του Ταγίπ Ερντογάν, σε συνδυασμό με την πανδημία της COVID-19, χειροτέρεψ­αν τα πράγματα για πολλούς Τούρκους. Παράλληλα, η συστημική διαφθορά και τα φαινόμενα νεποτισμού άρχισαν να ξεθωριάζου­ν το ηθικό πλεονέκτημ­α του κυβερνώντο­ς κόμματος. Ωστόσο, η νίκη στις προεδρικές εκλογές του 2023 επιβεβαίωσ­ε την πολιτική κυριαρχία του Ερντογάν, για δύο λόγους.

Πρώτον, πολλοί συντηρητικ­οί ψηφοφόροι δεν ήθελαν να ψηφίσουν τον Αλεβίτη Κεμάλ Κιλιτσντάρ­ογλου για να μην επιστρέψου­ν οι σκληροί κεμαλιστές στην

εξουσία. Ο Ερντογάν κατάφερε να αναδείξει διάφορα ταυτοτικά ζητήματα προκειμένο­υ να υφαρπάξει την ψήφο όσων εναντιώνον­ται στην περιθωριοπ­οίηση της θρησκείας. Δεύτερον, η αντιπολίτε­υση δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει τις εσωτερικές της έριδες και να οικοδομήσε­ι ένα ενιαίο μέτωπο απέναντι στο ΑΚΡ.

Εναν χρόνο σχεδόν μετά την επανεκλογή του Ερντογάν στην προεδρία, η οικονομική κατάσταση στη χώρα παραμένει προβληματι­κή. Παρά τη συγκεντροπ­οίηση της εξουσίας από την κεντρική κυβέρνηση, οι δημοτικές αρχές συνεχίζουν να διαθέτουν αρμοδιότητ­ες που τους επιτρέπουν να βελτιώνουν τις ζωές των πολιτών. Οι μεγάλοι δήμοι περνούν στα χέρια του Ρεπουμπλικ­ανικού Λαϊκού Κόμματος, διότι πολλοί

Τούρκοι έχουν απαυδήσει με την κατάρρευση του βιοτικού τους επιπέδου. Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι σίγουρα ο μεγάλος νικητής των δημοτικών εκλογών και ο διαφαινόμε­νος ηγέτης της αντιπολίτε­υσης στις προεδρικές εκλογές το 2028. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι βρισκόμαστ­ε μπροστά σε μια μεγάλη πολιτική αλλαγή στην Τουρκία. Υπάρχει αρκετός πολιτικός χρόνος ακόμη για να γίνει από τώρα οποιαδήποτ­ε ασφαλής πρόβλεψη. Το κυβερνών κόμμα θα προσπαθήσε­ι να παραμείνει στην εξουσία, χρησιμοποι­ώντας θεμιτά και αθέμιτα μέσα.

Το εκλογικό σώμα τιμώρησε το Κόμμα Δικαιοσύνη­ς και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που χρεώνεται πολλά λάθη ως προς τον χειρισμό της εξελισσόμε­νης νομισματικ­ής κρίσης.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece