Kathimerini Greek

Η συνεκτική μορφή του Λόρδου Βύρωνα

- Του νιΚου ΒατοΠουΛου

Πριν από 200 χρόνια, Απρίλιο μήνα, πέθανε ο Λόρδος Βύρων στο Μεσολόγγι, σε ηλικία 36 ετών, και έκτοτε ο μύθος του απλώνεται τόσο στη λόγια ζωή όσο και στη λαϊκή κουλτούρα. Αυτές τις ημέρες διαβάζοντα­ς το βιβλίο του Ιωάννη Π. Χουντή «Ο ρομαντισμό­ς στην εξουσία» (εκδ. Αρμός) που αναλύει την πολιτική ιδεολογία του Βύρωνα και μετά μια πρόσφατη επίσκεψη στο Μουσείο Φιλελληνισ­μού που ίδρυσε ο Κωνσταντίν­ος Βελέντζας (Ζησιμοπούλ­ου 12, περιοχή Γηροκομείο­υ), η σκιά του Λόρδου Βύρωνα είχε απλωθεί. Αναλογιζόμ­ενος την εντύπωση που θα έκανε η επέτειος των πρώτων 100 χρόνων πριν από έναν αιώνα, διάβασα πως στις 19 Απριλίου 1924, η «Καθημερινή» υπενθύμιζε στο κοινό της «την μεγάλην Λαϊκήν Συναυλίαν της ορχήστρας και χορωδίας της Αθηναϊκής Μανδολινάτ­ας» στο Σαλόν Ιντεάλ για την πρώτη εκτέλεση της «Κόρης της Αθήνας», «επί στίχων του Βύρωνος κατά σύνθεσιν του κ. Ν. Λάβδα». Και την επομένη, 20 Απριλίου 1924, στο «Ελληνικό Ωδείο», το κοινό μπορούσε να ακούσει τον ύμνο του Σολωμού προς τον Βύρωνα που είχε μελοποιήσε­ι ο Διονύσιος Λαυράγκας (το χορωδιακό έργο είχε εκτελεσθεί για πρώτη φορά στην Ακρόπολη).

Εκείνη τη χρονιά, το 1924, είχαν κυκλοφορήσ­ει στην Ελλάδα και δύο από τα ωραιότερα γραμματόση­μα. Ηταν τα πρώτα που είχαν αφιερωθεί στον Λόρδο Βύρωνα και έκτοτε εκτιμώνται ιδιαίτερα από τους φιλοτελιστ­ές αλλά και τους βυρωνιστές παγκοσμίως. Είναι πράγματι θαυμάσια εκτελεσμέν­α, σε χρώματα γαλάζιο, βιολέ και μαύρο, το ένα απεικονίζε­ι τη μορφή του Βύρωνα με απόδοση του γνωστού έργου του Τόμας Φίλιπς από τον Νικόλαο Λύτρα. Και το άλλο, είναι μια ελεύθερη σύνθεση από την υποδοχή του Βύρωνα στο Μεσολόγγι κατά Θ. Π. Βρυζάκη. Το ιδιαίτερο στοιχείο είναι ότι τα γραμματόση­μα αυτά, τα πρώτα με τα οποία η Ελλάδα τιμούσε τον Βύρωνα, τυπώθηκαν στην Αγγλία, στο αρτιότερο τυπογραφεί­ο γραμματοσή­μων και χαρτονομισ­μάτων με τη μέθοδο της χαλκογραφί­ας (Bradbury Wilkinson & Co). Οπως αναφέρει ο Θανάσης Παπαϊωάννο­υ στο βιβλίο του «Γραμματόση­μο και Ιστορία», «πουλήθηκαν 4.150.000 πλήρεις σειρές».

Επιπλέον ενδιαφέρον προκαλεί το έτος της πρώτης επετείου. Το 1924 ήταν μόλις δύο έτη μετά τη Μικρασιατι­κή Καταστροφή και ο Λόρδος Βύρων ως συνεκτική μορφή προσφερότα­ν για ομοψυχία και επανασυγκρ­ότηση εθνικής ταυτότητας. Στο βιβλίο της «Ελληνικά Γραμματόση­μα 1861-1961. Ιστορία, ιδεολογία, αισθητική», η εικαστικός και σχεδιάστρι­α γραμματοσή­μων Μυρσίνη Βαρδοπούλο­υ επισημαίνε­ι αυτήν ακριβώς τη διάσταση: «Μετά το 1922, το κλίμα στην ελληνική κοινωνία ήταν ανάλογο του 1897». Η ανάγκη τόνωσης του ηθικού αλλά και οργάνωσης

Στην επέτειο των 100 ετών από τον θάνατό του, το 1924, είχαν κυκλοφορήσ­ει τα πρώτα γραμματόση­μα που τυπώθηκαν στην Αγγλία.

μιας συμπαγούς και αρραγούς εθνικής αντίληψης συνέχειας και ενότητας είχε μεταμορφώσ­ει τη φιλοτελική πολιτική. Από τη δεκαετία του 1920 και μετά, ο ελληνικός φιλοτελισμ­ός εγκαταλείπ­ει τον 19ο αιώνα και το ολυμπιακό πνεύμα και εγκολπώνετ­αι την τρισδιάστα­ση θεωρία του νέου ελληνισμού. Ο Λόρδος Βύρων, το πνεύμα του φιλελληνισ­μού και το πάνθεον των Ηρώων του 1821 υπηρετούσα­ν και αυτήν τη διάσταση του συμβολισμο­ύ. Η εξαιρετική, επίσης, σειρά γραμματοσή­μων με τους Ηρωες του 1821 που ακολούθησε το 1930, για την εκατονταετ­ηρίδα της Ελληνικής Ανεξαρτησί­ας, επιβεβαιών­ει αυτήν την τάση, που ενισχύθηκε περαιτέρω και στο αστικό περιβάλλον με τα εγκαίνια του Πάρκου των Ηρώων στο Πεδίον του Αρεως το 1934. Ο Λόρδος Βύρων με τους συμβολισμο­ύς του βρισκόταν πάντα στην υπηρεσία του ελληνικού κρατικού ιδεολογήμα­τος.

 ?? ?? Ο Λόρδος Βύρων στο Μεσολόγγι κατά τον Θεόδωρο Βρυζάκη. Μέρος της πρώτης σειράς επετειακών γραµµατοσή­µων (1924).
Ο Λόρδος Βύρων στο Μεσολόγγι κατά τον Θεόδωρο Βρυζάκη. Μέρος της πρώτης σειράς επετειακών γραµµατοσή­µων (1924).

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece