Στο 44,9% του ΑΕΠ οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών το 2023, από 19% το 2009
Πρόοδο στους επιμέρους δείκτες εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, όπως οι εξαγωγές και η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, καταγράφει το δελτίο του Παρατηρητηρίου Μεταρρυθμίσεων του ΚΕΠΕ. Ωστόσο επισημαίνει ότι παρά την πρόοδο, η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από τις αντίστοιχες επιδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει μεγάλη.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το δελτίο:
1. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν από 19% του ΑΕΠ το 2009 σε 44,9% του ΑΕΠ το 2023. Ομως, αντιστοίχως στην Ευρωπαϊκή Ενωση το σχετικό ποσοστό αυξήθηκε από 36,3% του ΑΕΠ το 2009 σε 52,7% του ΑΕΠ το 2023.
2. Η απόσταση είναι μεγαλύτερη αν απομονωθούν οι εξαγωγές αγαθών, αφού οι υπηρεσίες, δηλαδή ο τουρισμός, είναι το ισχυρό χαρτί της ελληνικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών ήταν 8,5% του ΑΕΠ το 2009 και αυξήθηκαν στο 22,6% του ΑΕΠ το 2023. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε από 26,9% σε 37,1% του ΑΕΠ. 3. Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ξεκίνησαν περίπου από την ίδια βάση το 2009: ήταν 20,8% του ΑΕΠ στην Ελλάδα και 21,2% στην Ε.Ε.-27. Ωστόσο, στη συνέχεια στην Ελλάδα υποχώρησαν ραγδαία, για να αρχίσουν να αυξάνονται πάλι τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας στο 13,9% του ΑΕΠ το 2023. Στην Ε.Ε.-27 είχαν μια ελαφρά αύξηση, επίσης τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας στο 22,2% του ΑΕΠ το 2023.
4. Οι εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων ξεκίνησαν από 1,8 δισ. ευρώ το 2009, σχεδόν μηδενίστηκαν το 2010 (200 εκατ. ευρώ), και στη συνέχεια ακολούθησαν μια αργή, ανοδική πορεία με διακοπές (το 2015 έπεσαν στο 1,1 δισ. ευρώ), που κορυφώθηκε το 2022 με 8 δισ. ευρώ, ενώ το 2023 διαμορφώθηκαν στα 5 δισ. ευρώ.
Οπως σημειώνεται στο δελτίο, «από την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης και μετά ο ρόλος των εξαγωγών στην οικονομική δραστηριότητα της ελληνικής οικονομίας ενισχύεται συστηματικά, ενώ, παράλληλα, στα πρόσφατα χρόνια, έχει καταγραφεί ανάκαμψη της συμβολής των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στο ΑΕΠ και μεγάλη άνοδος των εισροών ΑΞΕ προς τη χώρα. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να υπολείπεται σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την αναλογία των εξαγωγών αγαθών στο ΑΕΠ, υποδηλώνοντας την ύπαρξη σημαντικών περιθωρίων βελτίωσης στον συγκεκριμένο τομέα. Επιπλέον, η χώρα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από σημαντικό έλλειμμα επενδύσεων αναλογικά με το μέγεθος της οικονομικής της δραστηριότητας, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία προσέλκυσης παραγωγικών ΑΞΕ».
Το δελτίο του ΚΕΠΕ επικαλείται, επίσης, τον λεγόμενο δείκτη διευκόλυνσης εμπορίου του ΟΗΕ, ο οποίος αποτυπώνει το ποσοστό υλοποίησης σειράς μέτρων που καλύπτουν όλο το φάσμα της διευκόλυνσης του εμπορίου. Οπως
αναφέρει, «σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του δείκτη, η Ελλάδα έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στη συνολική επίδοσή της, με την τιμή του συνολικού δείκτη να διαμορφώνεται στο 77,4% το έτος 2023, έναντι 67,7% το έτος 2021 και μόλις 34,4% το έτος 2015».
Το δελτίο καταγράφει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της νέας στρατηγικής για την προώθηση της εξωστρέφειας, με εφαλτήριο τη συγκέντρωση στο υπουργείο Εξωτερικών των υπηρεσιών και οργανισμών που σχετίζονται με τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Κάνει αναφορά στην ενδυνάμωση του ρόλου της Ελληνικής Εταιρείας Εξωτερικού Εμπορίου και Επενδύσεων (Enterprise Greece) ως ενιαίας πύλης για την προώθηση των εξαγωγών, την προσέλκυση και υποστήριξη επενδύσεων και την προώθηση στρατηγικών επενδύσεων, στην ενίσχυση του ρόλου της Ελληνικής Εταιρείας Εξαγωγικών Πιστώσεων (Εxport Credit Greece - πρώην ΟΑΕΠ), καθώς και στην αναδιάρθρωση και ενίσχυση των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων των ελληνικών πρεσβειών.
Σημαντική πρόοδο «βλέπει» το ΚΕΠΕ, αλλά η απόσταση από την Ε.Ε. παραμένει μεγάλη.