Κομβικές οι εξελίξεις στην ενέργεια για τον πληθωρισμό

Η σημαντική υποχώρηση του πληθωρισμού την περίοδο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου πέρυσι σε πολλές οικονομίες παγκοσμίως, είτε εξασθένησε σημαντικά είτε αντιστράφηκε ήπια έκτοτε. Στην Ευρωζώνη, την επιβράδυνση του πληθωρισμού κατά 6,8 ποσοστιαίες μονάδες το διάστημα Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2023, στο 2,4%, ακολούθησε ενίσχυση 0,2 έως 0,5 μονάδων την περίοδο Δεκεμβρίου 2023 Φεβρουαρίου 2024, ενώ, βάσει της προκαταρκτικής εκτίμησης για τον Μάρτιο, επανήλθε στο επίπεδο Νοεμβρίου.

Αυτή η αλλαγή τάσης στον πληθωρισμό οφείλεται πρωτίστως στις τιμές της ενέργειας, με τις τάσεις τιμών σε ορισμένα άλλα αγαθά - υπηρεσίες και τους μισθούς να έχουν μικρότερη συμβολή. Ενδεικτικά, στην Ευρωζώνη η ετήσια άνοδος του δείκτη τιμών ενέργειας κατά 25,4% τον Δεκέμβριο του 2022 μετατράπηκε σε πτώση 11,4% τον περασμένο Νοέμβριο, εξασθένησε όμως στο 3,7% τον Φεβρουάριο φέτος, ενώ ο πληθωρισμός, εξαιρουμένης της ενέργειας, υποχωρούσε συνεχώς την ίδια περίοδο, από 7,2% σε 4,3% και κατόπιν σε 3,3%.

Επομένως, οι εξελίξεις που επηρέασαν τα προϊόντα ενέργειας από τον Νοέμβριο (επιθέσεις ανταρτών Χούθι σε πλοία, κλιμάκωση εθελοντικών περικοπών παραγωγής από ΟΠΕΚ+), είχαν αρνητικό αντίκτυπο στον αποπληθωρισμό, όπως προκύπτει και από τις τάσεις σε βασικές συνιστώσες

του κόστους ενέργειας. Η ετήσια πτώση στην τιμή του πετρελαίου Brent επιβραδύνθηκε από 17,9% την περίοδο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2023 σε 4,2% το επόμενο τρίμηνο Δεκεμβρίου - Φεβρουαρίου, ενώ οι spot ναύλοι των μεγαλύτερων δεξαμενοπλοίων (VLCCs) το δίμηνο Ιανουαρίου Φεβρουαρίου ήταν 21,5% υψηλότεροι από πέρυσι και των clean tankers κατά 17%-36%, αναλόγως της διαδρομής.

Η ανάσχεση προσφάτως του αποπληθωρισμού, εκτός των επιπτώσεων στα νοικοκυριά, είναι αρκετά πιθανό να επηρεάσει τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής, επομένως ενισχύεται σημαντικά η σημασία των ενεργειακών εξελίξεων. Από τη συνεδρίαση

του ΟΠΕΚ+ αυτή την εβδομάδα δεν προέκυψαν ενδείξεις αναθεώρησης της πολιτικής περιορισμού της προσφοράς πετρελαίου. Μάλιστα, ορισμένες χώρες πιέστηκαν να ενισχύσουν τη συμμόρφωσή τους στις συμφωνημένες περικοπές στην παραγωγή. Οι εκτιμήσεις διίστανται σχετικά με το εάν η διεύρυνση της παραγωγής πετρελαίου εκτός ΟΠΕΚ θα καλύψει την ενίσχυση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου φέτος. Ευνοϊκές για τον αποπληθωρισμό στην Ευρώπη είναι οι εξελίξεις στο φυσικό αέριο, κυρίως λόγω ήπιου χειμώνα, εξασθενημένης ανάπτυξης και υψηλότερης της αναμενόμενης παραγωγής στη Νορβηγία.