Οι εκτός έδρας εξετάσεις του Εθνικού
Το Εθνικό Θέατρο προσκάλεσε 35 ξένους καλλιτεχνικούς διευθυντές, επιμελητές και υπεύθυνους προγραμματισμού σημαντικών φεστιβάλ και θεάτρων του εξωτερικού, για να παρακολουθήσουν παραστάσεις του. Στόχος είναι να αναδειχθεί η ορατότητα της πρώτης κρατικής σκηνής στο εξωτερικό και, προφανώς, θα επιχειρηθεί να ταξιδέψουν παραστάσεις της σε σημαντικά ξένα φεστιβάλ, αλλά και να δρομολογηθούν συνεργασίες - συμπαραγωγές με ξένους καλλιτεχνικούς οργανισμούς (φεστιβάλ, κρατικά θέατρα κ.ά.).
Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που το Εθνικό Θέατρο βγαίνει από την έδρα του. Τις τελευταίες δεκαετίες ενδεικτικά η «Μήδεια» (1997, σκηνοθεσία Νικαίτη Κοντούρη) ταξίδεψε σε Κίνα, Ιαπωνία, Καναδά, Τουρκία, Αυστραλία, Πορτογαλία, Ισραήλ, η «Ηλέκτρα» (1998, σκηνοθεσία Δημήτρης Μαυρίκιος), σε Δανία, Καναδά, και ο «Οιδίπους Τύραννος» (2000, σκηνοθεσία Βασίλης Παπαβασιλείου) σε Νέα Υόρκη, Μεξικό, Χιλή, Ουρουγουάη, Ρώμη. Μάλιστα, στη Ρώμη το Εθνικό Θέατρο άνοιξε τις πύλες του Κολοσσαίου, ως πρώτη παράσταση μετά την αναστήλωση της Ρωμαϊκής Αρένας. Ακολούθησαν η «Λυσιστράτη» το 2004 και οι «Πέρσες» το 2006, στις ΗΠΑ.
Βεβαίως, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτικών είναι θέμα προσώπων (σημαντική η θητεία του Νίκου Κούρκουλου ως καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού από το 1994 έως το 2007) και χρηματοδότησης. Τα showcases ξεκίνησαν πέρυσι, επί καλλιτεχνικής διεύθυνσης Γιάννη Μόσχου, με χρηματοδότηση του υπουργείου Πολιτισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Τα οφέλη από τα showcases δεν αφορούν μόνο τις πιθανές συνεργασίες του Εθνικού με φορείς του εξωτερικού. Η επαφή των ξένων με τις παραγωγές της πρώτης κρατικής σκηνής «διαχέεται» σε όλο το ελληνικό θέατρο, καθώς οι προσκεκλημένοι κατά την επίσκεψή τους γνωρίζουν τους καλλιτέχνες που, αυτή την περίοδο, συμμετέχουν στις παραστάσεις του Εθνικού, και άρα αποκτούν μία εικόνα για το καλλιτεχνικό τους στίγμα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του αλβανικής καταγωγής Μάριο Μπανούσι, ο οποίος κατά το περυσινό πρώτο showcase εντυπωσίασε με την παράσταση «Goodbye, Lindita». «Ενιωσα ότι γινόμουν μάρτυρας της ανάδυσης ενός νέου, συναρπαστικού ταλέντου. Θεωρώ ότι η δουλειά του σύντομα θα ταξιδέψει σε διεθνή φεστιβάλ», έγραψε ο θεατρικός κριτικός της εφημερίδας The Guardian Mάικλ Μπίλινγκτον.
Προφανώς και οι Ελληνες καλλιτέχνες έχουν πολλά να μάθουν, καθώς το έργο τους θα «αναμετρηθεί» με τη ματιά των ξένων ειδικών. Πέρυσι ο Μπανούσι έβγαλε ασπροπρόσωπη την Ελλάδα, ωστόσο ποια σχόλια πήρε η υπόλοιπη καλλιτεχνική παραγωγή; Ποιες εντυπώσεις αφήνουν οι παραστάσεις των γνωστών σκηνοθετών και ποιο το στίγμα της Πειραματικής Σκηνής;
Το Εθνικό Θέατρο λέει ότι στο φετινό showcase θα παρουσιάσει «ένα πανόραμα από ετερόκλητες παραγωγές που δείχνει τη δυναμική της πρώτης σκηνής της χώρας και αναδεικνύει πολύ σημαντικούς δημιουργούς». Ας ακούσουμε τη γνώμη των ξένων για όσες παραστάσεις τους γοητεύσουν αλλά και τις αιτίες για εκείνες που δεν τους αρέσουν. Ο ενθουσιασμός για μία καλή παράσταση ας μην καλύπτει τη δυσφορία για τις πολλές αδιάφορες.