«Μπαλάκι» ευθυνών για τη Ζαπορίζια
Μόσχα και Κίεβο αλληλοκατηγορούνται για τα πλήγματα από drones κατά του μεγαλύτερου πυρηνικού εργοστασίου
ΚΙΕΒΟ. Ζημιές από πλήγματα drones υπέστη την Κυριακή ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια στην ανατολική Ουκρανία, ο οποίος βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Ρώσων, με τις αντιμαχόμενες πλευρές να αρνούνται κάθε ευθύνη για την επίθεση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), οι ζημιές που προκάλεσε ο βομβαρδισμός «δεν απείλησαν την πυρηνική ασφάλεια». Το εξωτερικό προστατευτικό φράγμα του κύριου αντιδραστήρα του εργοστασίου δέχθηκε τρία πλήγματα, ενώ ένας άνθρωπος σκοτώθηκε, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι. «Πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση των βασικών κανόνων προστασίας του μεγαλύτερου πυρηνικού εργοστασίου στην Ευρώπη. Τέτοιες απερίσκεπτες επιθέσεις αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο μεγάλου πυρηνικού ατυχήματος», έγραψε ο Γκρόσι στην πλατφόρμα Χ.
Οι ρωσικές αρχές κατηγόρησαν τον ουκρανικό στρατό για σειρά επιθέσεων στην ευρύτερη περιοχή της Ζαπορίζια και εναντίον του εργοστασίου παραγωγής ενέργειας με dronesκαμικάζι. Ουκρανοί αξιωματούχοι αρνούνταν, όμως, ότι ο στρατός του Κιέβου βρισκόταν πίσω από την επίθεση, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία είναι αυτή που θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια εγκαταστάσεων και τοπικού πληθυσμού. «Τα περιστατικά στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας της Ζαπορίζια αποτελούν μορφή ρωσικού εκβιασμού με στόχο την Ουκρανία, αλλά και το σύνολο της διεθνούς κοινότητας», είπε χθες εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Κιέβου. Λίγο νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είχε καταδικάσει την άρνηση της Ουκρανίας να αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση, λέγοντας ότι οι
Οι ζημιές από τον βομβαρδισμό «δεν απείλησαν την ασφάλεια», λέει η ΙΑΕΑ, τονίζοντας τον γενικό κίνδυνο από πυρά σε τέτοιες μονάδες.
επιθέσεις αυτές «αποτελούν πολύ επικίνδυνη πρακτική, με δεινές συνέπειες».
Σε χθεσινή ανακοίνωσή της, η διοίκηση του πυρηνικού σταθμού ανέφερε: «Ο βομβαρδισμός των πυρηνικών εγκαταστάσεων και των υποδομών τους είναι ανεπίτρεπτος. Κανένα πυρηνικό εργοστάσιο στον κόσμο δεν είναι σχεδιασμένο να αντέξει πυρά πεδίου μάχης. Κάθε ζημιά στις εγκαταστάσεις μπορεί να επηρεάσει την ασφαλή λειτουργία της Ζαπορίζια». Μετά τις κατηγορίες της Ρωσίας, η Ουκρανία αρνήθηκε και πάλι ότι βρισκόταν πίσω από τον βομβαρδισμό. «Το κράτος-εισβολέας διακινδυνεύει για μία ακόμη φορά την πυρηνική ασφάλεια, τους πολίτες και το περιβάλλον όλης της Ευρώπης», είπε χθες ο εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Στρατιωτικής Αντικατασκοπείας της Ουκρανίας, Αντρί Γιούσοφ.
Ο γενικός διευθυντής της ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, τόνισε: «Κανείς δεν θα ωφεληθεί στρατιωτικά ή πολιτικά από επιθέσεις εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων. Απευθύνω επείγουσα έκκληση στους στρατιωτικούς διοικητές να αποφύγουν κάθε τέτοια ενέργεια, η οποία θα παραβιάζει τις αρχές προστασίας των πυρηνικών εργοστασίων».
Το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας της Ζαπορίζια βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Ρωσίας από τον Μάρτιο του 2022, αν και μικρός αριθμός ουκρανικού προσωπικού παρέμεινε στις θέσεις του αναγκασμένο να βοηθήσει τους Ρώσους.
Τις πρώτες ημέρες του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022, ένας από τους έξι αντιδραστήρες της Ζαπορίζια τέθηκε εκτός λειτουργίας για συντήρηση. Μετά την κατάληψη της περιοχής από τις ρωσικές δυνάμεις, οι Ουκρανοί τεχνικοί έθεσαν εκτός λειτουργίας και τις υπόλοιπες μονάδες. Οι μάχες όμως συνέχισαν να μαίνονται γύρω από το εργοστάσιο το καλοκαίρι του 2022, προκαλώντας την έντονη ανησυχία της ΙΑΕΑ. Ο Γκρόσι είχε δηλώσει ότι «κάθε κανόνας και πρωτόκολλο ασφαλείας πυρηνικών εγκαταστάσεων παραβιάσθηκαν στη Ζαπορίζια», μετά την επίσκεψη επιθεωρητών της υπηρεσίας τον Αύγουστο στο υπό ρωσικό έλεγχο εργοστάσιο.
Μετά την κατάρρευση του φράγματος της Νόβα Καχόφκα τον Ιούνιο του 2023 και την παρεπόμενη ραγδαία υποχώρηση της στάθμης των υδάτων αναγκαίων για την ψύξη της Ζαπορίζια, οι αντιδραστήρες τέθηκαν σε «ψυχρή διακοπή» λειτουργίας, διακόπτοντας πλήρως την παραγωγή ρεύματος από το εργοστάσιο. Παρ' όλα αυτά, το σχάσιμο υλικό των αντιδραστήρων και οι μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών αποβλήτων που βρίσκονται εκεί αποθηκευμένες παρουσιάζουν μεγάλο κίνδυνο. Τον Ιούλιο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι Ρώσοι στρατιώτες είχαν τοποθετήσει συσκευές που μοιάζουν με νάρκες στην οροφή του θόλου του πυρηνικού σταθμού.