Γιατί έχει σημασία η λέξη «γυναικοκτονία»;

Μετά τη δολοφονία της Κυριακής Γρίβα, τέθηκε εκ νέου από την αντιπολίτευση το ζήτημα της νομικής κατοχύρωσης του όρου γυναικοκτονία. Οι νομικές απόψεις διαφέρουν: Ορισμένοι λένε ότι αυτό θα είχε νόημα εάν οι ποινές είναι αυστηρότερες και δεν προβλέπονται ελαφρυντικά, ενώ η κυβέρνηση απαντά ότι το αίτημα είναι επικοινωνιακό τέχνασμα, αφού ούτως ή άλλως μετά τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα για όλα τα ειδεχθή εγκλήματα –ανεξάρτητα εάν έχουν έμφυλο χαρακτήρα– προβλέπονται ισόβια.

Υπάρχουν όμως και φεμινιστικές φωνές, που διατείνονται ότι εάν θεωρηθεί πανάκεια η νομική κατοχύρωση του όρου γυναικοκτονία, θα παραγνωριστεί η αξία προληπτικών πολιτικών, ενώ θα δοθεί όλη η έμφαση στην ποινική απαξία του εκάστοτε εγκλήματος και την απόδειξη ότι αυτό έχει έμφυλο πρόσημο. Πέρα από τη νομική συζήτηση, εξάλλου, υπάρχει και μια δεύτερη συζήτηση, εξίσου σοβαρή: Γιατί έχει σημασία να χρησιμοποιούμε τον όρο γυναικοκτονία στον δημόσιο λόγο για να περιγράψουμε τη στοχευμένη δολοφονία μιας γυναίκας από έναν άνδρα λόγω του φύλου της;

Πρώτον, για λόγους στατιστικής και καταγραφής των έμφυλων εγκλημάτων. Πρόσφατα, ελλείψει επίσημων στοιχείων, η «Κ» έκανε μόνη της τη σχετική απαρίθμηση των περιπτώσεων, αθροίζοντας 80 γυναικοκτονίες σε τέσσερα χρόνια(!).

Δεύτερον, επειδή από τον σαφή ορισμό ενός φαινομένου και την καταγραφή των αντίστοιχων τάσεων (μείωση ή αύξηση των γυναικοκτονιών από χρονιά σε χρονιά) προκύπτουν και τα απαραίτητα μέτρα: σαφή πρωτόκολλα δράσης που εφαρμόζονται κατά γράμμα, αποτελεσματικότερη εκπαίδευση των αστυνομικών, δημιουργία πρόσθετων ξενώνων κακοποιημένων γυναικών, σεμινάρια για την κάλυψη των σχετικών ειδήσεων από τα ΜΜΕ.

Και τρίτον, γιατί η λέξη από μόνη της συμβάλλει στη συνειδητοποίηση της κακοποιητικής συμπεριφοράς από την κοινή γνώμη. Μετά την πρόσφατη γυναικοκτονία στους Αγίους Αναργύρους έχουν διπλασιαστεί τα αιτήματα για προστασία των θυμάτων έμφυλης βίας, σύμφωνα με συνέντευξη της Μαρίας Λιάπη, επιστημονικής υπεύθυνης του Κέντρου Διοτίμα στην «Εφ. Συντ.».

Τι σημαίνει αυτό; Οτι γυναίκες που έχουν υποστεί βία αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στην Κυριακή Γρίβα και την κακοποιητική σχέση με τον πρώην σύντροφό της και απευθύνονται εγκαίρως στις Αρχές ή στις ΜΚΟ. Οτι φίλοι, γείτονες, συγγενείς διακρίνουν πως ένα οικείο πρόσωπό τους θα μπορούσε να χάσει τη ζωή του από τα χέρια ενός άνδρα μέσα σε λίγα λεπτά, επειδή αδιαφόρησαν ή δεν θεώρησαν ότι διατρέχει κίνδυνο. Θα συνέβαινε το ίδιο εάν το έγκλημα είχε βαφτιστεί ουδέτερα «δολοφονία» ή χρωματισμένα «έγκλημα πάθους, ζήλιας ή ερωτικό»;