Kathimerini Greek

«Εσύ φταις, Στάλιν!»

- Του Ηλια ΜαγκλινΗ

Ησυνθήκη ειρήνης ανάμεσα στη Σοβιετική Ενωση και στη Φινλανδία υπογράφηκε στη Μόσχα στις 13 Μαρτίου του 1940. Ηταν ένα γεγονός ευκταίο και από τις δύο μεριές: Η Φινλανδία δεν θα άντεχε για πολύ, αλλά και η ΕΣΣΔ, που περίμενε να έχει κάνει περίπατο όταν εισέβαλε στις 30 Νοεμβρίου του 1939, ήθελε να τελειώνει προτού παρέμβουν οι Αγγλογάλλο­ι.

Η Φινλανδία έχασε κάποια νησιά, παραχώρησε επίσης, έναντι ενοικίου, το Χάνκο στους Σοβιετικού­ς για να στήσουν στρατιωτικ­ή βάση, ο φινλανδικό­ς στόλος έχασε και επισήμως το δικαίωμα να περνάει από τον Νέβα (και συνεπώς να διασχίζει το Λένινγκραν­τ), δικαίωμα που όμως είχε χαθεί στην πράξη από τα τέλη Σεπτεμβρίο­υ του 1939. Η ουσία είναι ότι διατήρησε την ανεξαρτησί­α της.

Στο «Δαυίδ εναντίον Γολιάθ. Πώς επιβίωσε η Φινλανδία απέναντι στον Στάλιν» (μτφρ.: Ριίκα Πουκίνεν - Μαρία Μαρτζούκου, εκδ. Παπαδόπουλ­ος) ο Φινλανδός ιστορικός Κίμο Ρεντόλα γράφει πως η φήμη της ΕΣΣΔ, και του ίδιου του Στάλιν, αμαυρώθηκε διεθνώς σε μια πολύ κρίσιμη συγκυρία. Είναι δε πολύ πιθανό οι απώλειες των Σοβιετικών να «ανέρχονταν σε 126.875 άνδρες, δηλαδή μέσα σε 105 ημέρες χάθηκαν πολύ περισσότερ­οι από όσους χάθηκαν σε δέκα χρόνια στο Αφγανιστάν» (!).

Οι Φινλανδοί είχαν 26.662 νεκρούς, αλλά «αναλογικά με τον πληθυσμό, οι απώλειες της Φινλανδίας ήταν φυσικά πολύ μεγαλύτερε­ς».

Οσο για τον Στάλιν, αισθανόταν προδομένος από τους δικούς του ανθρώπους, οι πληροφορίε­ς των οποίων ήταν εσφαλμένες και τον έσπρωξαν

σε σωρεία λανθασμένω­ν αποφάσεων. Ο Ρεντόλα αναφέρει ότι αυτό έπαιξε ρόλο το 1941, όταν ο Τσώρτσιλ προειδοποι­ούσε για γερμανική επίθεση αλλά ο Στάλιν έκανε ότι δεν άκουγε.

Οι συνέπειες του Χειμερινού Πολέμου αφορούσαν πάντως πολύ περισσότερ­ους. Ο Ρεντόλα γράφει ότι «χωρίς τον Χειμερινό Πόλεμο και τη βοήθεια της Δύσης, δεν θα είχε γίνει στις 9 Απριλίου του 1940 η αιφνιδιαστ­ική επίθεση της Γερμανίας στη Δανία και στη Νορβηγία. Και χωρίς τη γερμανική κατοχή και τα πέντε χρόνια αντίστασης της Νορβηγίας, αυτές οι χώρες δεν θα είχαν αναζητήσει προστασία από τη Δύση την άνοιξη του 1948, όταν τρομοκρατή­θηκαν από τις ενέργειες της Σοβιετικής Ενωσης και άρχισαν να φοβούνται για έναν

νέο αιφνιδιασμ­ό. Ετσι άρχισε η διαδικασία που, έναν χρόνο αργότερα, οδήγησε στην ίδρυση του ΝΑΤΟ».

Το βιβλίο του Ρεντόλα είναι χρήσιμο διότι στο υπόλοιπο μισό εξιστορεί το χρονικό μιας ακόμα, πολιτικής, παρέμβασης του Στάλιν στα εσωτερικά της Φινλανδίας (το 1948), ωστόσο, ο Χειμερινός Πόλεμος τόνωσε την αυτοπεποίθ­ησή της.

Στη Ρωσία, την πλήρωσαν διάφοροι στρατιωτικ­οί και άλλοι επιτελείς. Μεταξύ άλλων, ο υπουργός Αμυνας Βοροσίλοφ έχασε τη θέση του. Ο Ρεντόλα αναφέρει ένα νόστιμο επεισόδιο στην ντάτσα του Στάλιν. Ο τελευταίος ειρωνεύτηκ­ε τόσο πολύ τον Βοροσίλοφ για τον Χειμερινό Πόλεμο, που ο στρατάρχης έσπασε ένα πιάτο και του φώναξε: «Εσύ φταις, εσύ χαντάκωσες τη στρατιωτικ­ή ηγεσία!». Ο Χρουστσόφ, που ήταν παρών, γράφει στα απομνημονε­ύματά του ότι «δεν είχε ξαναδεί κάτι παρόμοιο».

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece