Απρόθυμοι για αλλαγές

Πέρασαν, και τις ξεχάσαμε. Κακώς. Τα δεδομένα που δείχνουν πόσο απροφύλακτοι είμαστε μπροστά σε μια πρώιμη καταστροφή δεν ξυπνούν τα αντανακλαστικά που θα απέτρεπαν τη γέννηση νέων σφαλμάτων. Εκείνων των ανθρώπινων ενεργειών –αμέλεια, άγνοια, απρονοησία, εγκατάλειψη, κακοβουλία– που ρίχνουν το σπίρτο στο προσάναμμα, το παραδομένο στις πολλαπλές εξάρσεις της κλιματικής αλλαγής. Ξεχάστηκαν τα πρώτα μηνύματα εκκένωσης οικισμών.

Δεν γρηγορούμε. Ε, συνέβη, λέμε. Ταγμένοι σε μια καθημερινότητα χωρίς διορατικότητα, γινόμαστε συμμέτοχοι στην πρόκληση δεινών. Επιλήσμονες, και ξερόκλαδα καίμε και την αποψίλωση αποφεύγουμε και σκουπίδια

στα δάση πετάμε... Ενώ ο αγκυλωμένος γραφειοκρατικός μηχανισμός δείχνει ράθυμος μπρος στο «πρώιμο» αίτημα να απομακρυνθεί η βιομάζα, να καθαριστούν οι μονωτήρες και οι μετασχηματιστές των πυλώνων ηλεκτρισμού, να οργανωθούν καλύτερα οι αντιπυρικές ζώνες.

Για τις πρόωρες πυρκαγιές φταίει η κλιματική αλλαγή, είπαμε ξανά. Ομως η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια κατάρα που έπεσε από τον ουρανό. Υπαίτιο για τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές είναι το είδος μας. Εμείς στρώσαμε το έδαφος με τη μετατροπή της Γης σε θερμοκήπιο και

των τοπίων σε οικοσυστήματα επιρρεπή στη φωτιά. Και το δυσοίωνο σπιράλ μακραίνει: καύση ορυκτών καυσίμων, υπερθέρμανση του πλανήτη, ακραία καιρικά φαινόμενα, πυρκαγιές, έκλυση διοξειδίου του άνθρακα, περαιτέρω υπερθέρμανση, αύξηση της πιθανότητας πυρκαγιάς.

Μέσα σε αυτή τη δίνη, που μόνο επιφανειακά έχει τη μορφή της τάξης, τα μέσα γρήγορα αποδεικνύονται ανεπαρκή, τα μοντέλα πυρόσβεσης τραγικά παρωχημένα. Δεν αρκεί η προετοιμασία να ξεκινά λίγο πριν από την εμφάνιση της καταστροφής και να ολοκληρώνεται αφού έχει εκπονηθεί

το σχέδιο για την αποτροπή της επόμενης. Οφείλει να είναι αέναη. Και τα βήματα αλλαγής ατελείωτα. Ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε ενέργεια και αγαθά, που χρησιμοποιούμε πόρους, εγκαθιστά στις ζωές μας την κόλαση. Ομως δεν συνετιζόμαστε. Ξεχνάμε πόσο στενά συνδέεται η πυρκαγιά με την ανεξέλεγκτη δόμηση, με την εγκατάλειψη της υπαίθρου, με την ευκολία των ειδών μιας χρήσης – με τα πλαστικά ποτήρια του φραπέ. Μόνο σε καταστάσεις ακραίας έκτακτης ανάγκης οι άνθρωποι δημιουργούν τους κανόνες που καθοδηγούν κοινές σωτήριες πράξεις. Υπάρχει μια απροθυμία εξόδου από την πεπατημένη, μια άρνηση αποδοχής της πραγματικότητας. Συναγερμοί χτυπούν, αλλά ποιος τους ακούει.