Ο άνθρωπος και η φύση
Η επέτειος των 250 χρόνων από τη γέννηση του κορυφαίου Γερμανού ρομαντικού ζωγράφου Κάσπαρ Νταβίντ Φρίντριχ (1774-1840) πυροδοτεί σειρά εκθέσεων και αφιερωμάτων διεθνώς, στη διάρκεια της διετίας 2024-25. Ηδη, το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης έκανε γνωστό πως στις 8 Φεβρουαρίου 2025 θα εγκαινιάσει τη μεγάλη έκθεση έργων του Κάσπαρ Νταβίντ Φρίντριχ, διαρκείας τριών μηνών, η οποία θα συγκεντρώσει για πρώτη φορά στις ΗΠΑ τόσο μεγάλο αριθμό έργων του ζωγράφου. Η επέτειος προκαλεί κυρίως νέα σκέψη. Η μυστηριακή, σχεδόν μυστικιστική και πνευματική σύνδεση του ανθρώπου με τη φύση, όπως την αναδεικνύει ο Φρίντριχ και όπως σφραγίζει και χαρακτηρίζει το σύνολο του έργου του, συμπλέει με τις νεότερες ιδεολογικές και οντολογικές αναζητήσεις για το μέλλον του ανθρώπου. Ο ρομαντισμός ως κίνημα με βάση πνευματική και κοινωνική αναδύεται μέσα από το έργο του Κάσπαρ Νταβίντ Φρίντριχ σαν μια στάση ζωής, με αφετηρία την αυτοσυνειδησία απέναντι στο χάος, αλλά και στο μεγαλείο.
Η έκθεση στη Νέα Υόρκη θα έχει υπότιτλο «Η ψυχή της φύσης», υποδηλώνοντας τον βαθύ, καταγωγικό αφετηριακό πυρήνα αυτής της ζωγραφικής χειρονομίας. Ο Φρίντριχ κατά μία έννοια διατύπωσε εκ νέου τις συντεταγμένες του αρχετυπικού ευρωπαϊκού τοπίου, με όλες τις αναγνωρίσιμες πτυχές της κεντροευρωπαϊκής εκδοχής του, με πυκνά, μαύρα δάση, βαθιές χαράδρες, χλοερά οροπέδια, ανάγλυφες βουνοκορφές πάνω από οικισμούς και αχανείς ορίζοντες με γαλανοπράσινες εκλάμψεις. Με το αισθητικό αυτό κίνημα του ρομαντισμού συμπλέει και ένα ριζοσπαστικό πνεύμα, που προωθούσε μια νέα ιδρυτική συνθήκη κατανόησης και συμβίωσης ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση. Ιδέες για το συμπαντικό αχανές και το μεγαλείο της θνητότητας του ανθρώπου έδιναν νέα διάσταση σε πανάρχαια ερωτήματα. Η ανθρώπινη συνθήκη στη διαχρονία της πρωταγωνιστεί μαζί με όλα τα ερωτήματα που παρασύρει στην επιφάνεια η υπόσταση της φθαρτής ύλης. Στη Νέα Υόρκη, η έκθεση θα φτάσει με τον βασικό πυρήνα της από τη Γερμανία, εμπλουτισμένο με επιπλέον δάνεια από συλλογές και μουσεία της Ευρώπης και της Αμερικής. Από τη Γερμανία, πρωταγωνιστές στην επέτειο των 250 χρόνων του Κάσπαρ Νταβίντ Φρίντριχ είναι η Παλαιά Εθνική Πινακοθήκη των Κρατικών Μουσείων του Βερολίνου, η Κρατική Συλλογή Τέχνης της Δρέσδης και η Πινακοθήκη του Αμβούργου.