Η ψήφος των χρήσιμων ηλιθίων

Ενας επίκουρος καθηγητής της Νομικής και γκουρού της επικοινωνίας αναλαμβάνει να βάλει στη Βουλή έναν μητροπολίτη. Για τις υπηρεσίες του θα αμειβόταν με ενάμισι εκατομμύριο ευρώ. Η συνείδησή του δεν ήταν ιδιαίτερα λεπτεπίλεπτη. «Υποτίθεται ότι τα πράγματα δεν θα έπρεπε να είναι έτσι», σκεφτόταν συχνά, αλλά η σκέψη ποτέ δεν μεγεθυνόταν σε τύψη. Οταν παρεκτρεπόταν σε λογισμούς περί ηθικής, έσπευδε να βρει τη θέση του σε ένα από τα θεωρεία της Πατριάρχου Ιωακείμ. Τα πεντακοσάευρα τον ενδιέφεραν πολύ περισσότερο από την πολιτική. «Στη βίγκαν εποχή, η πολιτική έμοιαζε με κορεσμένα λίπη». Εκείνος αρκούνταν να μαζεύει τα ψίχουλα από το μεγάλο τραπέζι.

Στα δύο προηγούμενα βιβλία του, «Γίγαντες και φασόλια» (2019) και «Γενικά συμπτώματα» (2021), ο Τάκης Καμπύλης συνέπλεκε τη μυθοπλασία με μια παρωδιακή κοινωνιολογική εποπτεία των εγχώριων δεινών. Τώρα ενθέτει στην πλοκή τις πολυπλόκαμες βλάβες της «νεοορθόδοξης Μεταπολίτευσης». Γύρω από τον πρωταγωνιστή περιφέρεται ένας εσμός επιτήδειων αεριτζήδων. Ακροαριστεροί και ακροδεξιοί, δημοσκόποι-αλχημιστές, αυτόκλητοι εισαγγελείς, συνδικαλιστές, δικαιωματιστές, υπερασπιστές της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ειδικοί σύμβουλοι, μετρ των σόσιαλ, κατά συρροήν ρουφιάνοι, στρατιές από τρολ. Το προς άγραν κοινό τού επικοινωνιολόγου ήταν οι αναποφάσιστοι εξαιτίας του ευμετάβλητου ποσοστού τους.

Ηθελε οι αναποφάσιστοι και όσοι αισθάνονταν εκτός συστήματος να βρουν αρκετούς, μεθοδικά υπαγορευμένους, λόγους για να δώσουν την ψήφο τους στον παπά, έναν επαγγελματία της ελπίδας. Οι ανώνυμοι θα έβρισκαν στο «Κόμμα του καλού θεού» αυτό που πάντα προσδοκούσαν, έναν κόσμο διχοτομημένο σε καλούς και κακούς. Δεν υπήρχε πιο προβοκατόρικο σύνθημα από την αντιπαράθεση του καλού με το κακό.

Πέρα από τους αντισυστημικούς ανωνύμους που πάλευε να σπρώξει στο ποίμνιο του σεβασμιωτάτου, ο επικοινωνιακός δικηγόρος είχε επίσης να αντιμετωπίσει τη διάλυση της οικογένειάς του, καθώς και ένα σκάνδαλο στο πανεπιστήμιο για σεξουαλική κακοποίηση. Εκείνο βέβαια που περισσότερο σκανδάλιζε τον ίδιο ήταν το φερόμενο θύμα, μια μικροσκοπική εικοσάχρονη κοκκινομάλλα, «μια πυρόξανθη σβούρα», μια «οβίδα κρότου-λάμψης». Τα «κόκκινα νιάτα» της τον έκαναν να αναπολεί τον καιρό που δεν αποτιμούσε σε χρήμα τις επιλογές του. Οσο παχυλή κι αν ήταν η αμοιβή, ο εαυτός του παρέμενε λίγος. Σε όποιο ζύγι κι αν τον έβαζαν, έβγαινε μείον.

Εχοντας μόλις περάσει τα πενήντα και κυκλωμένος από αδιέξοδα που τον υπερέβαιναν, ο ήρωας διαφεύγει από το αποπνικτικό παρόν για να νοσταλγήσει την εποχή που είχε δικαίωμα σε μια νέα αρχή. «Αυτό το βαθύ κι ασήκωτο που έχω νοσταλγήσει μπορεί να μην είναι καν πραγματικό, να μην οφείλεται σε συνειδητή αναζήτηση παρά σε μια συγχορδία τρελαμένων ορμονών κλιμακτηρίου».

Ο Καμπύλης αφήνει διάσπαρτες νύξεις για τις συνειδησιακές παλινωδίες του ήρωα. Ωστόσο, δεσπόζων στο σκιαγράφημά του παραμένει ένας αμυντικός κυνισμός, στα όρια της χυδαιότητας, που έρχεται σε αντίστιξη με την ανάγκη της κάθαρσης. Την ηθική του σκλήρυνση αντιμάχονται στοχασμοί περί ηθικότητας, που συχνά εκβάλλουν στην ηδονή της αυτολύπησης. Σε αρκετά σημεία ο λόγος του Καμπύλη χάνει τη δριμύτητα του περιγελαστικού καγχασμού, γέρνοντας προς ηθικοπλαστικά διδάγματα, ενώ δεν λείπουν οι απαισιόδοξοι αφορισμοί, οι οποίοι συντείνουν εντέλει στη μεταστροφή του ήρωα και σε έναν κάπως γλυκερό επίλογο.

Παρ' όλα αυτά, το σημαντικότερο μέρος του μυθιστορήματος συνίσταται στη σπαρταριστή απεικόνιση διαπλεκόμενων και βαθιά διεφθαρμένων μηχανισμών, που κινούν τα ρυπαρά γρανάζια της μεταπολιτευτικής αστικής ζωής. Ο Καμπύλης γράφει ένα αμιγώς πολιτικό μυθιστόρημα, το οποίο στην τελευταία σελίδα ξαναβρίσκει το χιούμορ του με την επισήμανση πως «δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα».