Σε κρίση οι ευρωπαϊκές εταιρείες φωτοβολταϊκών
Με ρυθμό-ρεκόρ αυξάνεται η δυναμικότητα των ΑΠΕ στην Ευρώπη, η οποία «τρέχει» να υλοποιήσει τους στόχους της πράσινης μετάβασης. Ωστόσο η παραγωγή φωτοβολταϊκών πάνελ στη Γερμανία, η οποία μέχρι και πριν από μία δεκαετία ήταν παγκόσμια ηγέτιδα στον κλάδο, συρρικνώνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα όσοι δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία των φωτοβολταϊκών είτε να απολύουν προσωπικό και να κλείνουν, είτε να μετεγκαθίστανται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η αιτία είναι βέβαια ο έντονος ανταγωνισμός από την Κίνα, η οποία παράγει τεράστιες ποσότητες φθηνών πάνελ που εισρέουν στη διεθνή αγορά, συνθλίβοντας τη γερμανική βιομηχανία φωτοβολταϊκών. Οι παράγοντες του ευρωπαϊκού κλάδου έχουν αναδείξει το ζήτημα προ πολλού και απαιτούν μέτρα στήριξης αντίστοιχου βεληνεκούς με αυτά που εφαρμόζονται σε Κίνα και ΗΠΑ, δημιουργώντας εύφορο έδαφος για ανάπτυξη της παραγωγής. Ωστόσο το θέμα στη Γηραιά Ηπειρο έχει «παγώσει», παρότι το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο κλείνει τις πόρτες του μόνιμα ή μετακομίζει στις ΗΠΑ, αφήνοντας εκατοντάδες ανέργους.
Η κατάσταση βάζει σε δίλημμα τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θέλουν να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή: είτε να προσφέρουν περισσότερη στήριξη, ώστε η εγχώρια παραγωγή να παραμείνει ανταγωνιστική, είτε να επιτρέψουν την ομαλή ροή των απεριόριστων εισαγωγών, προκειμένου να διατηρηθεί ο υψηλός ρυθμός εγκατάστασης φωτοβολταϊκών.
Αυτή τη στιγμή πάντως, η Κίνα προγραμματίζει επέκταση της βιομηχανίας, αν και ήδη κατέχει το 80% της διεθνούς παραγωγής. Το κόστος στην Κίνα διαμορφώνεται περίπου στα 12 σεντς ανά watt παραγόμενης ενέργειας έναντι 22 σεντς στην Ευρώπη.
Εκτός αυτού, στις ΗΠΑ χάρη στον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) ορισμένοι παραγωγοί και εργολάβοι δικαιούνται φοροαπαλλαγές, προσελκύοντας επιχειρήσεις από την Ε.Ε. και από αλλού.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Meyer Burger, της γερμανικής βιομηχανίας που έκλεισε τις εγκαταστάσεις στο Φράιμπεργκ στα μέσα Μαρτίου. «Ελλείψει μέτρων στήριξης της βιομηχανίας στην Ευρώπη κάναμε την τολμηρή κίνηση και στρέψαμε το έργο της επέκτασης των ηλιακών κυψελών από τη Γερμανία στις ΗΠΑ», δήλωσε στο Reuters ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Gunter Erfurt.
Δεδομένης της έκτασης που έχει πάρει το πρόβλημα, η ένωση παραγωγών Solar Power Europe προτείνει «χάρτη» στήριξης της βιομηχανίας φωτοβολταϊκών, τον οποίο κυβερνήσεις και επιχειρήσεις μπορούν να υπογράψουν ως ένδειξη πολιτικής βούλησης για βελτίωση των συνθηκών ανταγωνιστικότητας. Τα προηγούμενα χρόνια, η γερμανική κυβέρνηση είχε καταργήσει τους περιορισμούς σε επιχορηγήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, συνεισφέροντας έτσι στην ενίσχυση της ζήτησης. Επίσης, πριν από μερικά χρόνια τέθηκε σε ισχύ το ευρωπαϊκό Green Deal, ενώ η ενεργειακή κρίση μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία βοήθησε στην ταχύτερη εγκατάσταση ΑΠΕ.
Κι όμως, ως αποτέλεσμα του «κύματος» των φθηνών φωτοβολταϊκών πάνελ από την Κίνα, οι αποθήκες στην Ευρώπη είναι γεμάτες από πάνελ που αναμένουν εγκατάσταση. Τα αποθέματα είναι πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω, όσο συνεχίζει να επεκτείνεται η κινεζική παραγωγή: Εάν όλα τα πλάνα που έχουν ανακοινώσει οι κινεζικές εταιρείες εφαρμοστούν, τότε η κινεζική βιομηχανία θα μπορεί να κατασκευάζει διπλάσια πάνελ από αυτά που αναμένεται να εγκατασταθούν διεθνώς το 2024, δήλωσε στο Reuters ο Marius Mordal Bakke, αναλυτής στη συμβουλευτική εταιρεία Rystad Energy.
Ο έντονος ανταγωνισμός από την Κίνα αναγκάζει βιομηχανίες είτε να κλείνουν είτε να μετεγκαθίστανται στις ΗΠΑ.