Κι αν όλα πάνε στραβά;
Ηπιο επιτυχημένη συνταγή αποτυχίας στις διεθνείς σχέσεις είναι η εκ των προτέρων προεξόφληση των προθέσεων του –όποιου– αντιπάλου, με βάση τις προκαταλήψεις στις οποίες υποκύπτεις. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την τραυματική έξοδο από τα μνημόνια, άρχισε να γίνεται πιο εντατικά μια συζήτηση και στην Ελλάδα («εκτός» έχει αρχίσει αρκετό καιρό) για τη μετάβαση σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, που λόγω της υψηλής τεχνολογίας επηρεάζει το σύνολο κάθε ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Οσο, λοιπόν, πασχίζουμε να σταθούμε όρθιοι, αξιοποιώντας εργαλεία του προηγούμενου αιώνα, ο υπόλοιπος κόσμος γυρίζει. Οσο, λοιπόν, η Ελλάδα ενδοσκοπούσε, η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαρρήγνυε τις κοινωνικές και οικονομικές δομές του κεμαλικού κράτους κυρίως για δύο λόγους: Πρώτον, για την εγκαθίδρυση του νέου καθεστώτος. Και δεύτερον, για τη «χαλάρωση» (και όχι διακοπή) των δεσμών με τη Δύση. Ολα αυτά γίνονται, βεβαίως, με παρονομαστή την πολιτική παράδοση της Τουρκίας, δηλαδή τον εκλογικά αναδεδειγμένο κρατικό αυταρχισμό.
Στην Ελλάδα, συνεχίζεται η ψευδαίσθηση ότι ο δυτικός παράγοντας παραμένει καίριας σημασίας στην προσπάθεια εξωτερικής αντιρρόπησης της Τουρκίας. Ενώ η Αγκυρα κάνει την ίδια ώρα μπίζνες με τη Μόσχα και την Τεχεράνη, όντας «μέσα και έξω» στην Ουκρανία, η μοναδική χώρα η οποία παρουσιάζεται ανοιχτά ακόμη και σε επίπεδο ΝΑΤΟ ως μία από τις οδούς που βοηθούν τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις. Μαζί και ο ρόλος που διαδραματίζει στη Μέση Ανατολή, με τα γνωστά αποτελέσματα και τις αξιώσεις σε μια περιοχή σφοδρών γεωπολιτικών συγκρούσεων και διαρκών ανακατατάξεων. Για να μη γίνει αναδρομή στις παλιότερες ελπίδες περί εκ βάθρων εκδημοκρατισμού της Τουρκίας, στα πρότυπα δυτικής δημοκρατίας.
Το δυτικό θυμιατήρι δεν τρομάζει πια την Αγκυρα, καθώς μαζί με την οικονομική επιρροή, προς τα ανατολικά κυλάει αργά, αλλά σταθερά, και το πολιτικό βάρος του κόσμου. Φαίνεται, για παράδειγμα, πόσο τρομάζει το Βερολίνο από την ψήφο των Τούρκων της Γερμανίας και πώς ο Ερντογάν δεν διστάζει να τους αξιοποιήσει στις πιέσεις του προς τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Οι ΗΠΑ είναι το προφανές στιβαρό αντίβαρο από πλευράς δυτικού κόσμου. Ωστόσο, ποιος ξέρει αν το μπρα ντε φερ αυτό συνεχιστεί σε περίπτωση που επιστρέψει στον Λευκό Οίκο ο μετρ του παζαριού, Ντόναλντ Τραμπ.
Δυστυχώς, τα δείγματα δεν είναι ευχάριστα, ούτε και διαφαίνεται κάποια τρομερή εξέλιξη που θα φέρει την Ελλάδα σε θέση πλεονεκτική τα επόμενα χρόνια. Το μόνο πραγματικό ερώτημα είναι αν η Ελλάδα έχει κάποιο εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που πάνε όλα στραβά.