Κυκλοθυμία

Ποιος τον κρατάει; Υποτίθεται ότι τον Ερντογάν τον κρατούσε η Αµερική. Η ανάγκη του να εξοµαλύνει κάπως τη σχέση του µε τις ΗΠΑ τον ώθησε και στην ύφεση µε την Ελλάδα.

Τον τελευταίο χρόνο, η δυναµική στο τρίγωνο Ουάσιγκτον - Αθήνα - Αγκυρα λειτούργησε µάλλον ανάποδα: Η Ουάσιγκτον ήταν εκείνη που χρησιµοποιούσε τη διαρκώς ενισχυόµενη συµµαχία µε την Ελλάδα ως µοχλό πίεσης για να τιθασεύσει τον Ερντογάν. Η Ελλάδα ανταµειβόταν ως υπόδειγµα συµµαχικής αξιοπιστίας, την ώρα που ο πιο προβληµατικός από τους εταίρους στο ΝΑΤΟ κατέβαλλε το κόστος του τυχοδιωκτισµού του (χωρίς να σωφρονίζεται).

Τώρα, ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος προκαλεί πάλι την αιφνίδια επιδείνωση στη σχέση του µε την Αµερική – όπως το είχε κάνει και µε το βέτο στη Σουηδία.

Ο εναγκαλισμός της Χαµάς και η πολεµική ρητορική κατά του Ισραήλ ερµηνεύονται ως προσπάθεια να ενισχύσει τα εσωτερικά του ερείσµατα, που έδειξαν να κλονίζονται από την πρώτη του εκλογική ήττα στις πρόσφατες τοπικές εκλογές.

Μπορεί να υπολογίζει ότι τον Ιανουάριο θα είναι ο Τραµπ στον Λευκό Οίκο, µε τον οποίο είχε πάντα πολύ καλή χηµεία.

Μπορεί απλώς να τον κινεί ο ιδεασµός ότι τον προορίζει η Ιστορία για ηγέτη του ισλαµικού κόσµου.

Οποια ερµηνεία κι αν διαλέξει κανείς για αυτή τη στάση, που µοιάζει πάλι αυτοκαταστροφική, το ερώτηµα για την Αθήνα δεν αλλάζει: Μπορεί η νηνεµία στο Αιγαίο να διατηρηθεί ανεξάρτητα από τη σχέση της Τουρκίας µε τις ΗΠΑ και τη ∆ύση; Μπορεί οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να εξελίσσονται αυτόνοµα από τις διακυµάνσεις στις αµερικανοτουρκικές;

Αυτό που πάντως έχει συντελεστεί τον

τελευταίο χρόνο είναι το παράδοξο να εξελίσσονται οι διµερείς σχέσεις αυτόνοµα από τις διµερείς διαφορές. Η πρόοδος στο πεδίο µε την Τουρκία έχει επιτευχθεί χωρίς να έχουν (ή, πιθανότατα, επειδή δεν έχουν) καν συζητηθεί οι µεγάλες, χρονίζουσες εκκρεµότητες.

Εχουν σταµατήσει οι καθηµερινές, επικίνδυνες εµπλοκές στον αέρα και στη θάλασσα. Εχει επιτευχθεί ένα επίπεδο συνεργασίας στον έλεγχο των προσφυγικών ροών. Εχει λειτουργήσει µέχρι και η τουριστική βίζα. Κι όλα αυτά χωρίς να έχει σταµατήσει ούτε µέρα ο χαρτοπόλεµος µε τις διακηρύξεις που επαναλαµβάνουν τις τουρκικές αιτιάσεις για το Αιγαίο.

Αυτή η διµερής στασιµο-κινητικότητα, που έχει αποφέρει το εύθραυστο κεκτηµένο της ύφεσης, δεν χρειάστηκε προστάτες και επιδιαιτητές, ακριβώς επειδή δεν έχουν (ακόµη) ανοίξει τα δύσκολα κεφάλαια, όπου συνήθως βρίσκουν ρόλο οι ενδιάµεσοι.

Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Αγκυρα θα είναι τώρα ένα τεστ. Θα δείξει αν η στρατηγική κυκλοθυµία του Ερντογάν περιλαµβάνει και την Ελλάδα.

ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ Μπορεί τα ελληνοτουρκικά να αυτονομηθούν από τη σχέση ΗΠΑ - Τουρκίας;