Παράταση αντί κυρώσεων στουςΊβηρες
Ένα έτος προθεσμία συμμόρφωσης στην Πορτογαλία και δύο στην Ισπανία με όρο διαρθρωτικά μέτρα το φθινόπωρο
ΗΕυρωπαϊκή Επιτροπή εισηγήθηκε χθες στο Εurogroup και στο Συμβούλιο Εcofin της Ε.Ε. να μην επιβληθεί χρηματικό πρόστιμο σε Ισπανία και Πορτογαλία για την υπέρβαση του στόχου δημόσιου ελλείμματος της περιόδου 2013-2105, ενώ δίνει περισσότερο χρόνο στις δύο χώρες. Ωστόσο, ζητάει από τη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα να λάβουν διορθωτικά μέτρα μέχρι τον Οκτώβριο, υπό την απειλή της αναστολής χρηματοδοτήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε.
Η χθεσινή εξέλιξη είναι θετική για τις χώρες της Ιβηρικής, υπό την έννοια ότι θα μπορούσε να είναι σαφώς χειρότερη, εάν η Κομισιόν εξαντλούσε όλη την αυστηρότητα του Συμφώνου Σταθερότητας, επιβάλλοντας ταυτόχρονα χρηματικό πρόστιμο και αναστολή μέρους των χρηματοδοτήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Κοινότητας.
Όπως επεσήμαναν, τόσο ο αντιπρόεδρος για το ευρώ, Βάλντις Ντομπρόβσκις, όσο και ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, η Κομισιόν είχε τρεις επιλογές: 1) να εφαρμόσει το Σύμφωνο Σταθερότητας επιβάλλοντας ετήσιο χρηματικό πρόστιμο ίσο με το 0,2% του ΑΕΠ (περίπου 2 δισ. ευρώ στην Ισπανία και 300 εκατ. ευρώ στην Πορτογαλία), αναστέλλοντας ταυτόχρονα για το 2017 το 50% των χρηματοδοτήσεων από τα διαρθρωτικά τα- μεία οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης, 2) να μετριάσει τις παραπάνω κυρώσεις, 3) να τις ακυρώσει.
Επέλεξε τελικά την τρίτη επιλογή για τρεις λόγους, στους οποίους αναφέρθηκαν. Ο πρώτος ήταν ότι η Κομισιόν αναγνώρισε πως οι δύο χώρες κατέβαλαν πολύ σημαντικές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, προβαίνοντας σε μεταρρυθμίσεις. Ο δεύτερος ήταν ότι παρά την πρόοδο, η ανεργία είναι υψηλή και οι κυρώσεις θα μπορούσαν να πλήξουν την ανάπτυξη. Ο τρίτος λόγος, επίσης σημαντικός, ήταν ότι η Επιτροπή δεν ήθελε να σταλεί ένα αρνητικό μήνυμα στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, η οποία έχει αρχίσει πλέον να αμφιβάλλει για το μέλλον και τη χρησιμότητα της Ε.Ε.
Φυσικά οι τρεις αυτοί λόγοι υπήρχαν και πριν από τη χθεσινή συνεδρίαση και το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί έπρεπε η διαδικασία να φτάσει έως εδώ και να δημιουργήσει όντως σημαντικό πρόβλημα στις δύο χώρες, στέλνοντας αρνητικά μηνύματα στους επενδυτές και στους πολίτες.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι και την τελευταία στιγμή υπήρξαν διαβουλεύσεις σε πο- λιτικό επίπεδο μεταξύ της Επιτροπής και των ενδιαφερομένων χωρών, αλλά και των λεγόμενων «σκληρών» με τη Γερμανία επικεφαλής.
Μάλιστα, το γεγονός ότι όλα ήταν ανοικτά προκύπτει και από τη προχθεσινή δήλωση του Πορτογάλου πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, ο οποίος προειδοποίησε ότι εάν επιβληθούν κυρώσεις η χώρα του, θα τις αμφισβητήσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Και είχε δίκιο γιατί εάν ληφθεί υπόψη το κόστος της διάσωσης της πορτογαλικής τράπεζας Banif, η απόκλιση της χώ- ρας του το 2015 ήταν μόλις 0,2% του ΑΕΠ, δηλαδή ελάχιστη.
Η πρόταση
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το δημόσιο έλλειμμα της Πορτογαλίας ανήλθε σε 4,4% του ΑΕΠ το 2015, ενώ στόχος ήταν να μειωθεί κάτω του 3%. Πάντως, και η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η υπέρβαση οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό σε μέτρα στήριξης του χρηματοπιστωτικού τομέα (εξυγίανση της τράπεζας Banif).
Με τη χθεσινή πρότασή της προς το Συμβούλιο Εcofin, η Επιτροπή εισηγείται να δοθεί ένα έτος παράταση, δηλαδή να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα στο 2,5% του ΑΕΠ στο τέλος του 2016.
Αναφορικά με την Ισπανία, το έλλειμμα ανήλθε σε 5,1 % του ΑΕΠ το 2015, ενώ η προηγούμενη συμφωνία προέβλεπε τη μείωσή του κάτω του 3% στο τέλος του 2016.
Με τη χθεσινή πρόταση η Κομισιόν εισηγείται να δοθούν δύο επιπλέον έτη στην Ισπανία, ώστε η διόρθωση να γίνει ως εξής: 4,6% του ΑΕΠ το 2016, 3,1% το 2017 και 2,2% το 2018.
Το Εurogroup και το Συμβούλιο Ecofin θα πρέπει να αποφασίσουν τοn Σεπτέμβριο για την πρόταση της Κομισιόν με πιθανότερο σενάριο να την κάνουν δεκτή.
Ωστόσο, όπως ανέφερε χθες ο κ. Μοσκοβισί, οι κυβερνήσεις των δύο χωρών θα πρέπει να καταθέσουν στις Βρυξέλλες μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα για την επίτευξη των στόχων.
Η δημοσιονομική προσπάθεια για την Ισπανία ανέρχεται σε περίπου 10 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2018 και για την Πορτογαλία περίπου 350 εκατ. ευρώ για φέτος.
Πρόκειται για προϋπόθεση προκειμένου να ανασταλεί και η άλλη πρόταση που προβλέπει το «πάγωμα» των χρηματοδοτήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία.
Για την αναστολή των εκταμιεύσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία, το σύμφωνο σταθερότητας καθορίζει ως ανώτατη ποινή στο 50% των κονδυλίων του επόμενου έτος της απόφασης (2017), αλλά το ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,5% του ΑΕΠ της χώρας.
Εάν οι δύο χώρες λάβουν και καταθέσουν τα μέτρα, κάτι που θεωρείται σχεδόν βέβαιο, τότε η Κομισιόν, όπως είπαν χθες και οι δύο αξιωματούχοι της, θα βάλει και αυτήν την πρόταση στο αρχείο.