Προκλήσεις για το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα

Οκτώ χρόνια μετά την παγκόσμια πιστωτική κρίση και τέσσερα χρόνια μετά την κρίση χρέους που δοκίμασε τη συνοχή της Ευρωζώνης, το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με νέες προκλήσεις, με κυριότερες το οξύ πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, τα αρνητικά επιτόκια που υπονομεύουν τα περιθώρια κέρδους, αλλά και το αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο που υποχρεώνει τις τράπεζες να διακρατούν περισσότερα κεφάλαια. Οι προκλήσεις των τραπεζών εξελίσσονται σε τροχοπέδη και για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, που στηρίζονται περισσότερο στον τραπεζικό δανεισμό απ’ ό,τι η οικονομία των ΗΠΑ. Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 έως σήμερα η χρηματοδότηση μέσω τραπεζών ως ποσοστό επί του συνολικού ΑΕΠ αυξάνεται με σταθερούς ρυθμούς. Η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης αποτελεί καίριο βήμα για την εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, ενώ η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ένωσης κεφαλαιαγορών θα προσφέρει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έναν εναλλακτικό δίαυλο χρηματο- δότησης. Σε αρκετές χώρες της Ευρωζώνης οι τράπεζες εμφανίζονται απρόθυμες στη χορήγηση δανείων, καθώς ήδη επιβαρύνονται με υψηλά επίπεδα επισφαλών δανείων. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συγκαταλέγονται στις κορυφαίες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από τότε που ανέλαβε την εποπτεία του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα, στα τέλη του 2014. Με βάση τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, η συνολική αξία των «κόκκινων» δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών της Ευρωζώνης υπολογίζεται στο 1,2 τρισ. ευρώ. Οι τράπεζες σε Ιταλία, Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ελλάδα επωμίζονται περισσότερο από το ήμισυ του βάρους των τοξικών δανείων, μειώνοντας τα περιθώρια για νέο δανεισμό, ασκώντας παράλληλα πιέσεις στην κερδοφορία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, η συνολική αξία των επισφαλών δανείων υπερβαίνει τα 350 δισ. ευρώ. Ο συνολικός δανεισμός στην Ευρωζώνη είχε υπερβεί το όριο των 18 τρισ. ευρώ το 2009, την πρώτη χρονιά μετά την έναρξη της πιστωτικής κρίσης, και έκτοτε μειώνεται σταθερά, αγγίζοντας τα 16,9 τρισ. ευρώ το 2014. Η πιστωτική συρρίκνωση είναι πιο έντονη στις χώρες που επηρεάσθηκαν από την κρίση χρέους. Σε Ελλάδα (13,7%), Ιρλανδία (-52%), Ιταλία (-2,9%), Πορτογαλία (-22%) και Ισπανία (-26,2%), η συνολική αξία των δανείων -που είχε ανέλθει στα 6,1 τρισ. ευρώ το 2008- έκανε «βουτιά» 18,8% (ή κατά 1,1 τρισ. ευρώ), στα 5 τρισ. ευρώ το 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία της EBF.

[SID:10536247]