Νέα αφαίμαξη 2,3 δισ. ευρώ το 2017

Οι αβεβαιότητες για την πορεία των δημόσιων εσόδων και τα μέτρα που έρχονται με τον καινούργιο χρόνο

Έχοντας σχηματίσει μια πρώτη σαφή εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού τον καθοριστικό μήνα Σεπτέμβριο, το οικονομικό επιτελείο θα στείλει την προσεχή Δευτέρα το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2017. Θα αποτυπωθεί και επίσημα η πρόβλεψη για ανάπτυξη -αναμένεται ότι θα ενσωματωθεί η εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,7%-, αλλά και ο δεσμευτικός από το μνημόνιο στόχος για αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από το 0,5% φέτος -το οικονομικό επιτελείο ευελπιστεί ότι η φετινή χρονιά θα κλείσει με υπέρβαση- στο 1,75% ή από τα περίπου 900 εκατ. ευρώ στα περίπου 3,2 δισ. ευρώ. Αυτή η διαφορά των 2,3 δισ. ευρώ αναμένεται ότι θα καλυφθεί κατά κύριο λόγο με πρόσθετους φόρους αλλά και με περικοπές της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Το 2017 θα είναι η χρονιά της περαιτέρω περικοπής του ΕΚΑΣ, της αυξημένης φορολόγησης των ενοικίων, της αύξησης των έμμεσων φόρων, αλλά και της ενεργοποίησης της νέας κλίμακας υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης, όπως επίσης και της αύξησης του φόρου εισοδήματος για τη συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Οι βασικές παραδοχές πάνω στις οποίες θα στηριχθεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται να είναι οι εξής: 1. Το ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί περίπου 6 δισ. ευρώ υψηλότερα -σε τρέχουσες τιμές- συγκριτικά με το 2016, φτά- νοντας στα 181 δισ. ευρώ έναντι 175 δισ. ευρώ το 2016. Για να φτάσει το φετινό ΑΕΠ στα 175 δισ. ευρώ θα πρέπει στο 3ο και στο 4ο τρίμηνο του έτους να καταγραφεί έστω και οριακή ανάπτυξη, καθώς το πρώτο εξάμηνο έκλεισε τελικώς με ύφεση της τάξεως του 0,9%. Για τη βελτίωση των αριθμών στο β’ εξάμηνο, στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς μόνο η αύξηση των επενδύσεων (σ.σ.: είναι ήδη δρομολογημένη η επένδυση 1,23 δισ. ευρώ για τα περιφερειακά αεροδρόμια) θα ενισχύσει τα φετινά μεγέθη. 2. Το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να φτάσει στο 1,75% του ΑΕΠ ή στα 3,2 δισ. ευρώ έναντι 0,5% ή 900 εκατ. ευρώ που προβλέπονται για φέτος. Αναμένεται να αποτυπωθεί στα νούμερα περαιτέρω μείωση του κονδυλίου για τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων (λόγω και των μέτρων του ασφαλιστικού που θα αποδώσουν μέσα στο 2017 περίπου 1,4 δισ. ευρώ συνολικά), αλλά το κύριο βάρος θα πέσει στην αύξηση των εσόδων τόσο λόγω της πρόβλεψης για ανά- πτυξη όσο και εξαιτίας της απόδοσης που προβλέπεται ότι θα έχουν τα νέα εισπρακτικά μέτρα. 3. Τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να προβλεφθούν στα 47-48 δισ. ευρώ και θα είναι αισθητά αυξημένα συγκριτικά με το 2016. Για τη φετινή χρονιά έχει προβλεφθεί ότι τα έσοδα θα ανέλθουν στα 44,766 δισ. ευρώ. Μέχρι και τον Αύγουστο έχει καταγραφεί υπέρβαση του στόχου για τα φορολογικά έσοδα οκταμήνου (σ.σ.: τα αναλυτικά στοιχεία αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες), αλλά μπροστά υπάρχουν τέσσερις εξαιρετικά κρίσι- μοι μήνες. Μόνο τον Σεπτέμβριο πρέπει να εισπραχθούν 4,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι από φόρους, ενώ κρίσιμος μήνας θα είναι και ο Νοέμβριος (θα συμπέσει και πάλι η πληρωμή του ΕΝΦΙΑ με την καταβολή της 3ης και τελευταίας δόσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων). Περισσότερα έσοδα -της τάξεως των 15 δισ. ευρώ- αναμένεται να εγγραφούν ως πρόβλεψη για τον ΦΠΑ.

Η εκτίμηση θα στηριχθεί: α. Πρώτον, στο ότι θα υπάρξει αύξηση της κατανάλωσης λόγω της ανάπτυξης. β. Δεύτερον, στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Το 2017 τα έσοδα από τον ΦΠΑ θα ενισχυθούν εξαιτίας του ότι ο συντελεστής του 24% θα ισχύσει για ολόκληρο το έτος και όχι για επτά μήνες όπως συνέβη μέσα στο 2016. Επίσης, το ειδικό καθεστώς θα πάψει να ισχύει σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων και του Αιγαίου. Μόνο από τα νέα μέτρα του ΦΠΑ, τα πρόσθετα έσοδα εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 400 εκατ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνεται υπ’ όψιν η όποια απόδοση από τα μέτρα για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Περισσότερα έσοδα αναμένεται να συγκεντρωθούν και από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η μεγάλη αύξηση στην εισφορά αλληλεγγύης, αλλά και η νέα κλίμακα υπολογισμού του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων θα αποδώσουν εισπρακτικά με τα εκκαθαριστικά της επόμενης χρονιάς. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στο μνημόνιο έχει εγγραφεί ως πρόβλεψη ότι θα εισπραχθεί 1,4 δισ. ευρώ από τις «αλλαγές στον φόρο εισοδήματος» έναντι 700 εκατ. ευρώ που ήταν η πρόβλεψη των εισπράξεων για τη φετινή χρονιά. Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων αναμένεται να αποδώσει φέτος περί τα 7,8 δισ. ευρώ, περίπου τα ίδια με το 2015, παρά την αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Αυτό οφείλεται στην πτώση των δηλωθέντων εισοδημάτων λόγω περικοπών στις συντάξεις, επέκταση της μερικής απασχόλησης, αλλά και συνεχή αύξηση των ατομικών συμβάσεων που φέρνουν και χαμηλότερες αποδοχές.

Το 2017 αναμένεται περαιτέρω περικοπή του ΕΚΑΣ, αυξημένη φορολόγηση ενοικίων, αύξηση έμμεσων φόρων, νέα κλίμακα υπολογισμού εισφοράς αλληλεγγύης και αύξηση φόρου εισοδήματος για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το 2017 τα έσοδα από τον ΦΠΑ θα ενισχυθούν καθότι ο συντελεστής 24% θα ισχύσει όλο το έτος και όχι 7 μήνες όπως συνέβη το 2016, ενώ το ειδικό καθεστώς στα νησιά καταργείται.