Νέο πλαίσιο ειδικής διαπραγμάτευσης στο Χ.Α.

Πώς και με ποια κριτήρια αξιολογούνται - Πώς εκτελούν τις συναλλαγές

Νέες προϋποθέσεις και παραμέτρους στην άσκηση Ειδικής Διαπραγμάτευσης από τα μέλη του Χ.Α. έφεραν οι πρόσφατες αλλαγές που ενέκρινε και ήδη έθεσε σε εφαρμογή το Χρηματιστήριο από την περασμένη Δευτέρα.

Οι αλλαγές στοχεύουν στην ουσιαστική ενδυνάμωση του ρόλου του Ειδικού Διαπραγματευτή, ο οποίος εισάγοντας ταυτόχρονες εντολές αγοράς και πώλησης μετοχών ενισχύει τη ρευστότητα της μετοχής επί της οποίας ασκεί Ειδική Διαπραγμάτευση.

Σύμφωνα με το νέο καθεστώς, ο Ειδικός Διαπραγματευτής επί συγκεκριμένης κινητής αξίας καταρτίζει για ίδιο λογαριασμό συναλλαγές επί των κινητών αξιών της εισηγμένης. Οφείλει να έχει ενεργοποιημένο, μέσω του ξεχωριστού κωδικού του, ένα και μόνο ζεύγος εντολών ειδικής διαπραγμάτευσης.

Στη σχετική απόφαση του Χ.Α., ο προσδιορισμός της ΕΑΠΚΑ (Ελάχιστη Ανακοινώσιμη Ποσότητα) ανά Ζώνη Συναλλακτικής Δραστηριότητας της Κύριας Αγοράς Αξιών γίνεται με βάση τον τύπο: ΕΑΠΚΑ = (ATV/K) x 0,25% όπου: ATV= Μέση Ημερήσια Αξία συναλλαγών χωρίς πακέτα κατά το αμέσως προηγούμενο 3μηνο και K= Μέση ημερήσια προσαρμοσμένη τιμή κλεισίματος μετοχής κατά το τρίμηνο.

Οι περιπτώσεις άρσης ή διαφοροποίησης υποχρεώσεων ειδικής διαπραγμάτευσης αφορούν μόνο στις εξής περιπτώσεις:

Καθ’ όλη τη διάρκεια ενεργοποίησης σταθερού ποσοστού μικρότερου ή μεγαλύτερου κατά 3% επί της τιμής των ανώτατων ή κατώτατων, αντίστοιχα, ορίων διακύμανσης ως προς το ίδιο το Χρηματοπιστωτικό Μέσο. Η άρση των υποχρεώσεων στην περίπτωση αυτή γίνεται αυτόματα.

Στην περίπτωση κατά την οποία το χρηματοπιστωτικό μέσο διαπραγματεύεται βάσει της Μεθόδου 2, όπως στην περίπτωση που διενεργείται ως συνέπεια της ενεργοποίησης του Μηχανισμού ΑΜΕΜ, η άρση των υποχρεώσεων στην περίπτωση αυτή γίνεται αυτόματα. Σε περίπτωση έντονης μεταβολής οποιουδήποτε μεγέθους (ενδεικτικά τιμών, όγκου συναλλαγών) της αγοράς σε μικρό χρονικό διάστημα, ουσιωδών τεχνικών προβλημάτων, διατάραξης της ομαλής λειτουργίας ή αναστολής λειτουργίας της αγοράς ή εφόσον συντρέχει άλλος σπουδαίος λόγος που επαυξάνει τον κίνδυνο που αναλαμβάνει ο ειδικός διαπραγματευτής από την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του, η Διεύθυνση Λειτουργίας Αγοράς Χ.Α. δύναται να επέμβει είτε διαφοροποιώντας τους όρους των υποχρεώσεων του ειδικού διαπραγματευτή, είτε αίροντας τις υποχρεώσεις του παροχής συνεχών εντολών αγοράς και πώλησης για συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά μέσα για χρονικό διάστημα που κατά την κρίση της θα ορίσει.

Στην περίπτωση αυτή το Χ.Α. ενημερώνει μέσω του Συστήματος τα μέλη για τη διαφοροποίηση ή την άρση των υποχρεώσεων ειδικής διαπραγμάτευσης. Ομοίως, παρέχεται σχετική ενημέρωση κατά την εκ νέου ενεργοποίηση των υποχρεώσεων ειδικής διαπραγμάτευσης μετά πάροδο του χρόνου διαφοροποίησης ή άρσης των υποχρεώσεων αυτών.

Οι υποχρεώσεις των ειδικών διαπραγματευτών αρχίζουν αμέσως μετά το πέρας της περιόδου προσυνεδρίασης και λήγουν με το πέρας της τελευταίας περιόδου διαπραγμάτευσης της αγοράς στην οποία διαπραγματεύεται η κινητή αξία. Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων ειδικής διαπραγμάτευσης το Σύστημα, αυτόματα ενεργοποιεί συναγερμό (alarm) ανά δίλεπτο από τη μη εκπλήρωση με σχετική προειδοποίηση (warning) του Ειδικού Διαπραγματευτή στο ένα λεπτό από τη μη εκπλήρωση.

Διαδικασία αξιολόγησης

Το Χρηματιστήριο θέτει ειδική διαδικασία για την αξιολόγηση των Ειδικών Διαπραγματευτών που δραστηριοποιούνται στην Αγορά Αξιών (Κύρια Αγορά, Τίτλοι Σταθερού Εισοδήματος, Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφαλαία, Τίτλοι Παραστατικών Δικαιωμάτων προς Κτήση Κινητών Αξιών - warrants) και στην Εναλλακτική Αγορά.

Καθορίζεται επίσης και ο τρόπος δημοσιοποίησης στο ευρύ κοινό των σχετικών διαδικασιών και αποτελεσμάτων αξιολόγησης. Η νέα μεθοδολογία αξιολόγησης των Ειδικών Διαπραγματευτών θα λαμβάνει υπ’ όψιν της τα εξής: α) τον συνολικό αριθμό συναγερμών (alarms) ανά μήνα και ανά αξία που λαμβάνει σε συνεχή βάση κάθε Ειδικός Διαπραγματευτής όταν δεν πληροί τις υποχρεώσεις του, β) την αξία συναλλαγών του Ειδικού Διαπραγματευτή που έχει προέλθει από οποιοδήποτε σκέλος των passive εντολών του σε σχέση με τη συνολική αξία συναλλαγών των συγκεκριμένων κινητών αξιών και γ) τον βαθμό βελτίωσης της συναλλακτικής δραστηριότητας των κινητών αξιών εφόσον αυτή τεκμηριώνεται από αναβάθμιση (μεταφορά σε υψηλότερη ΖΣΔ, ήτοι από Χαμηλή σε Μεσαία ή από Μεσαία σε Υψηλή) και παραμονή της στη νέα ΖΣΔ για 2 αξιολογήσεις ή/και στις μετοχές της Μεσαίας ΖΣΔ εάν η μέση Κυκλοφοριακή Ταχύτητα (velocity) αυξηθεί κατά 2 bps.

Κριτήρια αξιολόγησης

Αναλυτικότερα, το Χρηματιστήριο λαμβάνει ανά Ειδικό Διαπραγματευτή και ανά κινητή αξία υπ’ όψιν για την αξιολόγηση αυτή τα ακόλουθα κριτήρια:

Τον συνολικό αριθμό των μηνιαίων συναγερμών σε περίπτωση μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων ειδικής διαπραγμάτευσης όπως παράγονται αυτόματα από το Σύστημα. Υπολογίζεται το άθροισμα των συναγερμών σε επίπεδο μήνα. Οι υπολογισμοί πραγματοποιούνται σε μηνιαία βάση του υπό εξέταση τριμήνου.

Την αξία συναλλαγών των εντολών του Ε.Δ. σε σχέση με την συνολική αξία συναλλαγών χω- ρίς πακέτα των συγκεκριμένων κινητών αξιών. Υπολογίζεται η αξία συναλλαγών των εντολών του Ε.Δ. που έχει προκληθεί αποκλειστικά από αμυντική συμπεριφορά (non aggressive trading) και διαιρείται με τη συνολική αξία συναλλαγών των συγκεκριμένων κινητών αξιών κατά το ίδιο χρονικό διάστημα σε επίπεδο τριμήνου.

Τον βαθμό βελτίωσης της συναλλακτικής δραστηριότητας των κινητών αξιών, με αποτέλεσμα την αλλαγή διαβάθμισης των μετοχών της Κύριας Αγοράς και τη μεταφορά τους σε υψηλότερη [από Μικρής Συναλλακτικής Δραστηριότητας (ΜΜιΣΔ) σε Μεσαίας Συναλλακτικής Δραστηριότητας (ΜΜεΣΔ) ή από Μεσαίας Συναλλακτικής Δραστηριότητας (ΜΜεΣΔ) σε Υψηλής Συναλλακτικής Δραστηριότητας (ΜΥΣΔ)]. Ελέγχεται η μεταφορά σε υψηλότερη διαβάθμιση των μετοχών της Κύριας Αγοράς όπως αυτή προκύπτει από τους υπολογισμούς σε επίπεδο τριμήνου και η διατήρηση στη νέα διαβάθμιση για δύο συνεχόμενες αξιολογήσεις.

Τον βαθμό βελτίωσης της συναλλακτικής δραστηριότητας των κινητών αξιών της Μεσαίας Συναλλακτικής Δραστηριότητας (ΜΜεΣΔ) με αποτέλεσμα την αύξηση της Μέσης Ημερήσιας Κυκλοφοριακής Ταχύτητας του υπό εξέταση τριμήνου κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες (0,02%). Σε περιπτώσεις όπου ένας Ειδικός Διαπραγματευτής δραστηριοποιείται σε περισσότερες της μίας κινητές αξίες του ίδιου ή διαφορετικού είδους, τα κριτήρια αξιολόγησης υπολογίζονται ξεχωριστά για κάθε μία.

Η αξιολόγηση των Ειδικών Διαπραγματευτών πραγματοποιείται σε τριμηνιαία βάση και βασίζεται σε στοιχεία του αμέσως προηγουμένου τριμήνου, ενώ τα αποτελέσματά της γνωστοποιούνται στο ευρύ κοινό μέσω της ιστοσελίδας του Χ.Α. εντός των επτά πρώτων εργάσιμων ημερών του επόμενου μήνα. Ειδικά για τις περιπτώσεις αλλαγής των κριτηρίων κατά τη διάρκεια του προηγουμένου τριμήνου, λαμβάνονται υπ’ όψιν τα κριτήρια όπως έχουν διαμορφωθεί στο τέλος του τριμήνου. [SID:10812752]