Ευρωομόλογα και ενωμένη Ευρώπη με δύο ταχύτητες
Πυρήνας κρατών προς την ολοκλήρωση και μορφές διακυβερνητικής συνεργασίας
Σε δύο άξονες φαίνεται να κινείται η στρατηγική των Ευρωπαίων απέναντι στον εντεινόμενο ευρωσκεπτικισμό και τα σενάρια διάλυσης: α) Περισσότερη ενοποίηση, με πρωτοβουλίες όπως είναι η πρόταση για έκδοση κοινών ευρωομολόγων, αλλά και β) δυνατότητα όσων κρατών-μελών δεν επιθυμούν να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση να εξαιρούνται από ορισμένα κοινά βήματα. Πρόκειται για μια στρατηγική η οποία θα επισημοποιήσει την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων - ιδέα την οποία στήριξε χθες και ο Ρομάνο Πρόντι ως απάντηση σε όσους κάνουν λόγο για «ολοκλήρωση με το ζόρι». Ένας πυρήνας κρατών θα προχωρεί προς την ολοκλήρωση, την ώρα που άλλοι θα μπορούν να μείνουν σε πιο χαλαρές μορφές διακυβερνητικής συνεργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σπεύδει να ξεκαθαρίσει πως το σχέδιο για τα κοινά ευρωομόλογα δεν προβλέπει αμοιβαιοποίηση των χρεών και καταμερισμό των υποχρεώσεων και του ρίσκου. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας «Suddeutsche Zeitung», περισσότεροι από 100 εμπειρογνώμονες από όλη την Ευρώπη εργάζονται για το σχέδιο. Η κεντρική ιδέα θέλει τα ομόλογα των επιμέρους κρατών της Ευρωζώνης να συνενώνονται και να χωρίζονται σε δύο κατηγορίες ρίσκου: υψηλού και χαμηλού. Πηγές της Ευρωζώνης εξηγούσαν στη γερμανική εφημερίδα ότι σε περίπτωση που μία χώρα βρεθεί στο χείλος του γκρεμού, οι ζημίες δεν θα μετακυλίονται στα υπόλοιπα μέλη της νομισματικής ένωσης, αλλά θα επιβαρύνουν τους επενδυτές. Αυτό το στοιχείο είναι ίσως εκείνο που θα κάμψει τις αντιστάσεις του Βερολίνου. Υπενθυμίζεται πως όταν είδαν το φως στα τέλη Ιανουαρίου οι πρώτες πληροφορίες για σχέδιο κοινών ευρωομολόγων, η γερμανική κυβέρνηση είχε διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να συναινέσει. Τότε η «Handelsblatt» αναφερόταν σε σχέδιο της Κομισιόν για έκδοση των λεγόμενων «ευρωπαϊκών ασφαλών ομολόγων», με τους Γερμανούς να σχολιάζουν ότι πρόκειται για προσπάθεια να έλθουν τα κοινά ευρωομόλογα από την πίσω πόρτα.
Υπουργείο Οικονομικών
Αν και στην πλειονότητά τους οι ειδικοί υπογραμμίζουν πως οι ανισορροπίες και τα τρωτά της Ευρωζώνης δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς βήματα δημοσιονομικής ολοκλήρωσης, όπως είναι τα κοινά ευρωομόλογα, οι Γερμανοί αρνούνται πεισματικά τέτοιες λύσεις. Όπως προειδοποιούν, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία δεν θα έχουν κίνητρο να εφαρμόσουν αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Παρ’ όλα αυτά το Βερολίνο τάσσεται υπέρ της οικονομικής ενοποίησης, με κινήσεις όπως είναι για παράδειγμα η δημιουργία υπουργείου Οικονομικών Ευρωζώνης ή η καθιέρωση ενός προϋπολογισμού αποκλειστικά για τις χώρες που μοιράζονται το ενιαίο νόμισμα. Ταυτόχρονα καταβάλλονται προσπάθειες να ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση, με τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής τράπεζας επισφαλειών, η οποία θα απορροφά μεγάλο μέρος των «κόκκινων» δανείων. Το Βερολίνο εκφράζει και εδώ ενστάσεις, αλλά εκτιμάται πως θα υπάρξει συμβι- βασμός και η πρόταση -η οποία έχει κατατεθεί από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή- θα προχωρήσει, καθώς έχει τη στήριξη Κομισιόν και Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Πολιτική ενοποίηση
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ επιδιώκει επίσης περισσότερη ενοποίηση όχι μόνο στο οικονομικό μέτωπο, αλλά και σε εκείνο της εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας. Επιχειρείται, ωστόσο, να σταλεί το μήνυμα πως στα επόμενα στάδια της ολοκλήρωσης θα συμμετέχουν μόνο όσοι το επιθυμούν.
Υπέρ της ιδέας της Άγκελα Μέρκελ για μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων τάχθηκε χθες ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι. «Όλοι μαζί δεν είμαστε σε θέση να προαγάγουμε το ευρωπαϊκό σχέδιο. Η κίνηση της καγκελαρίου είναι θετική, γιατί επιτέλους δίνει μία πρώτη απάντηση στους Τραμπ και Λεπέν» σχολίασε. Υπογράμμισε, ωστόσο, πως η «Ευρώπη των δύο ταχυτήτων δεν είναι και δεν πρέπει να γίνει μία Ευρώπη πρώτης και δεύτερης θέσης και κυρίως δεν πρέπει να γίνει μία Ευρώπη στην οποία οι επιβάτες της πρώτης θέσης αποφασίζουν ποιος θα καθίσει στη δεύτερη». Κάλεσε μάλιστα την ιταλική κυβέρνηση να αναλάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες ώστε να αποτρέψει ένα τέτοιο αρνητικό ενδεχόμενο. [SID:10823339]