Κύριε υπουργέ, είναι προφανές ότι η καθυστέρηση λήψης απόφασης από το ΔΝΤ για τη συμμετοχή του ή μη στο ελληνικό πρόγραμμα, σε συνδυασμό με τις επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις σε χώρες της Ευρωζώνης, κυρίως στη Γερμανία, αλλά και η εκλογή Τραμπ στις ΗΠ
«Επιπτώσεις αρνητικές για τη χώρα μας δεν θα υπάρξουν αν η αξιολόγηση κλείσει μέσα στον Φεβρουάριο και δεν παραταθούν οι διαπραγματεύσεις, η μεγάλη δυσκολία των οποίων έγκειται τόσο στη διαφωνία μεταξύ των πιστωτών όσο και στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να την κλείσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το κρίσιμο σημείο είναι να προλάβουμε τα ελληνικά ομόλογα να περιληφθούν στο πρόγραμμα αγορών της ΕΚΤ, ώστε ένα σημαντικό μέρος της χαμένης εμπιστοσύνης των επενδυτών να ανακτηθεί επιδρώντας ευνοϊκά στο επιχειρηματικό περιβάλλον και το οικονομικό κλίμα. Όσο για τις περιπλοκές που δημιουργεί το ασταθές και βεβαρημένο πολιτικά διεθνές περιβάλλον, αυτές, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ενδέχεται να λειτουργήσουν θετικά για την Ελλάδα. Γιατί εντείνεται κατά πολύ η πίεση στην Ευρωζώνη, τόσο η εσωτερική (η άνοδος της ακροδεξιάς και του εθνολαϊκισμού σε διάφορες χώρες-μέλη) όσο και η εξωτερική (όπως οι δηλώσεις του νέου αμερικανικού επιτελείου για μη βιωσιμότητα του ευρώ και γερμανική Ευρώπη), με συνέπεια η διασφάλιση της εσωτερικής συνοχής, λειτουργίας και ύπαρξής της να μην επιτρέπει καμία ρωγμή στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα με τη μορφή εξόδου χώρας-μέλους από αυτήν. Ευελπιστώ, λοιπόν, βάσιμα πως θα κλείσει η αξιολόγηση χωρίς επιπτώσεις για τη χώρα».
Κάθε καθυστέρηση στην αξιολόγηση επηρεάζει την οικονομία. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη 2,7% για το τρέχον έτος. Πλέον, δεν είναι πολύ αισιόδοξος αυτός ο στόχος;
«Κοιτάξτε, ο στόχος για ανάπτυξη 2,7% είναι υψηλός και φιλόδοξος, αλλά όχι ανέφικτος, αν όλα πάνε καλά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ζούμε και λειτουργούμε σε μία μικρή ανοιχτή οικονομία αγοράς, στην οποία οι προσδοκίες και το οικο- νομικό κλίμα που διαμορφώνεται κάθε φορά παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών και στην ανάπτυξη της οικονομίας συνολικά. Δύο είναι οι κίνδυνοι να έχουμε χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης το 2017. Πρώτον, να καθυστερήσει σημαντικά το κλείσιμο της αξιολόγησης και να χαλάσει το θετικότερο κλίμα που σήμερα έχει διαμορφωθεί. Η αισιοδοξία μου εδράζεται στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση τηρεί και θα συνεχίσει να τηρεί στο ακέραιο τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι των θεσμών μέχρι το 2018. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εκτιμώ ότι λίγα πλέον θέματα χωρίζουν τις δύο πλευρές και σύντομα θα ολοκληρωθεί επιτυχώς η αξιολόγηση. Δεύτερον, να υπάρξει κάποιο απρόσμενο γεγονός ή να προκύψει ένα χρηματοπιστωτικό “ατύχημα” που να πλήξει τους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία στην οποία προσβλέπουν οι ελληνικές εξαγωγές και από την οποία επιδιώκουμε την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων. Αυτή, όμως, είναι μία μεταβλητή αστάθμητη και μη ελέγξιμη από την ελληνική ή όποια άλλη κυβέρνηση. Γι’ αυτό, εξάλλου, επαναλαμβάνω συχνά πως ζούμε σε μία εποχή γενικευμένης αβεβαιότητας».
Συχνά αναφέρετε ότι πλέον η Ελλάδα αποτελεί πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις. Εντοπίζετε κάποιο ενδιαφέρον;
«Η αίσθησή μου είναι ότι το κλίμα έχει αρχίσει ήδη να αλλάζει και το έδαφος είναι και πάλι πρόσφορο για επενδύσεις. Αυτό επιβεβαίωσε και το πρόσφατο ταξίδι μου στις ΗΠΑ, όπου το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο όχι μόνο από τους ομογενείς, αλλά και από αμιγώς αμερικανικές επιχειρήσεις, οι οποίες βλέπουν τις προοπτικές που ανοίγονται στη χώρα μας. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, η γεωστρατηγική θέση της, το φυσικό περιβάλλον, το εξαιρετικά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα, παρά την οικονομική κρίση, την καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό για τους ξένους επενδυτές. Σε αυτό συμβάλλουν και οι διευκολύνσεις για ίδρυση εταιρείας στην Ελλάδα που προσφέρονται μέσα από τον νέο αναπτυξιακό νόμο, καθώς και το πρόγραμμα χορήγησης αδειών διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών και σε μέλη οικογενειών τους που προβαίνουν σε αγορά ακί- νητης περιουσίας στην Ελλάδα, η αξία της οποίας υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ».
Σε ποιους τομείς επικεντρώνονται οι εν δυνάμει επενδυτές;
«Σε ό,τι αφορά τους τομείς που εκδηλώνεται επενδυτικό ενδιαφέρον εκτός από τον χώρο των αποκρατικοποιήσεων (υποδομές, ενέργεια κ.λπ.), μία εικόνα έχουμε από τον νέο αναπτυξιακό νόμο όπου έμφαση δίνεται, πέραν του τουρισμού (όπου το ενδιαφέρον για ελληνικά ξενοδοχεία αριθμεί 140 επενδύσεις), σε δραστηριότητες στις οποίες η χώρα διαθέτει στρατηγικά πλεονεκτήματα, όπως η αγροδιατροφή και οι νέες τεχνολογίες. Τα πρώτα στοιχεία από την ενεργοποίηση του νόμου είναι εξαιρετικά. Σε μόλις 4 μήνες έχουν υποβληθεί 821 επενδυτικά σχέδια προϋπολογισμού 2,2 δισ. ευρώ -με το μεγαλύτερο μέρος τους (285) να αιτούνται φορολογική απαλλαγή και όχι επιδότηση-, όταν σε 4 χρόνια λειτουργίας του προηγούμενου είχαν κατατεθεί μόλις 1.271 σχέδια. Σημειώστε πως το 65% των επενδυτικών σχεδίων και το 51,3% του συνολικού ύψους των επενδύσεων εντοπίζεται στη βιομηχανία (κυρίως στον κλάδο της αγροδιατροφής). Επίσης, όπως επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός, το νέο ΕΣΠΑ εστιάζει στη νέα επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση νέων επαγγελματιών για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, υψηλής προστιθέμενης αξίας, ικανών να σταθούν στις διεθνείς αγορές. Δίνει, συνεπώς, έμφαση και κατευθύνει τους επενδυτές στις συνέργειες και τις συνεργασίες για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων αλυσίδων αξίας, καθώς επίσης και στην έρευνα και την τεχνολογία».
Αν και αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, αλλά πολύ περισσότερο επιτακτική ανάγκη, το «αναπτυξιακό σχέδιο» για τη χώρα δεν έχει διαμορφωθεί ή αν ισχύει το αντίθετο, δεν έχει γνωστοποιηθεί. Γιατί τόση καθυστέρηση;
«Η μνημονιακή υποχρέωση αφορά μια συμφωνημένη στρατηγική ανάκαμψης, η οποία περιλαμβάνει:
Το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων Την υλοποίηση του ΕΣΠΑ και των υπόλοιπων διαθέσιμων πόρων από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και της ΕΤΕπ για τη στήριξη των επενδύσεων