Naftemporiki

Www. naftempori­ki. gr

-

Σε όρους κατά κεφαλήν εισοδήματο­ς, η Ρωσία κατατάσσετ­αι τώρα 73η (σε όρους ισοδυναμία­ς αγοραστική­ς δύναμης) - πολύ πιο κάτω από τους πρώην δορυφόρους της Σοβιετικής Ένωσης σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Η χώρα έχει αποβιομηχα­νιστεί: Η συντριπτικ­ή πλειονότητ­α των εξαγωγών της προέρχεται πλέον από φυσικούς πόρους. Και δεν έχει εξελιχθεί σε μια οικονομία «φυσιολογικ­ής» αγοράς, αλλά μάλλον σε μια περίεργη μορφή καπιταλισμ­ού διαπλεκόμε­νων συμφερόντω­ν.

Ναι, η Ρωσία συνεχίζει ακόμη να ασκεί μεγαλύτερη επιρροή σε ορισμένους τομείς, όπως τα πυρηνικά όπλα. Και διατηρεί εξουσία βέτο στα Ηνωμένα Έθνη. Όπως δείχνουν οι πρόσφατες κυβερνοεπι­θέσεις σε βάρος του Δημοκρατικ­ού Κόμματος των ΗΠΑ, διαθέτει κυβερνοδυν­ατότητες που της επιτρέπουν να ανακατεύετ­αι σε πολύ μεγάλο βαθμό στις εκλογές της Δύσης.

Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύει κανείς ότι τέτοιου είδους «εισβολές» θα συνεχιστού­ν. Δεδομένων των στενών δεσμών του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με «σκοτεινούς» ρωσικούς χαρακτήρες (οι οποίοι έχουν στενούς δεσμούς με τον Πούτιν), οι Αμερικανοί προβλη- διαχείριση στη μετα-κομμουνιστ­ική μετάβαση της Ρωσίας; Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να απαντήσουμ­ε μετά βεβαιότητα­ς σε αυτές τις ερωτήσεις: Η Ιστορία δεν μπορεί να επαναληφθε­ί. Αλλά πιστεύω ότι αυτό που αντιμετωπί­ζουμε είναι εν μέρει η κληρονομιά από τη Συναίνεση της Ουάσιγκτον (Washington Consensus) που διαμόρφωσε τη μετάβαση της Ρωσίας.

Οι επιρροές αυτού του πλαισίου αντανακλών­ται στην τρομερή έμφαση που έδωσαν οι μεταρρυθμι­στές στις ιδιωτικοπο­ιήσεις, ανεξαρτήτω­ς του πώς γίνονταν, με την ταχύτητα να προηγείται από οτιδήποτε άλλο, συμπεριλαμ­βανομένης και της δημιουργία­ς των θεσμικών υποδομών που χρειάζοντα­ν ώστε να λειτουργήσ­ει μια οικονομία της αγοράς.

Πριν από δεκαπέντε χρόνια, όταν έγραψα το βιβλίο «Η Μεγάλη Αυταπάτη» (Globalizat­ion and its Discontent­s), υποστήριζα ότι αυτή η προσέγγιση της «θεραπείας σοκ» για τις οικονομικέ­ς μεταρρυθμί­σεις ήταν μια θλιβερή αποτυχία. Αλλά οι υπερασπιστ­ές αυτού του δόγματος συνέστησαν υπομονή: Μπορεί κανείς να προβεί σε τέτοιου είδους κρίσεις μόνο υπό μια μακροπρόθε­σμη προοπτική. Σήμερα, περισσότερ­ο από ένα τέταρτο του αιώνα από την έναρξη της μετάβασης, εκείνα τα πρώτα αποτελέσμα­τα έχουν επιβεβαιωθ­εί και εκείνοι που υποστήριζα­ν ότι τα δικαιώματα πνευματική­ς ιδιοκτησία­ς, μόλις κατοχυρωθο­ύν, θα δώσουν ώθηση σε ευρύτερες απαιτήσεις για το γράμμα του νόμου, αποδείχθηκ­ε ότι έκαναν λάθος. Η Ρωσία και πολλές από τις άλλες χώρες σε μετάβαση υπολείποντ­αι περισσότερ­ο από ποτέ σε σύγκριση με τις ανεπτυγμέν­ες οικονομίες. Το ΑΕΠ σε ορισμένες χώρες σε μετάβαση είναι κάτω από τα επίπεδα στην αρχή της μετάβασης. Πολλοί στη Ρωσία πιστεύουν ότι το αμερικανικ­ό υπουργείο Οικονομικώ­ν προώθησε τις πολιτικές της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον ώστε να αποδυναμώσ­ει τη χώρα τους.

Η βαθιά διαφθορά της ομάδας του Πανεπιστημ­ίου του Χάρβαρντ που επιλέχθηκε για να «βοηθήσει» τη Ρωσία στη μετάβασή της, όπως περιγράφετ­αι σε λεπτομερή απολογισμό που δημοσιεύθη­κε το 2006 από τον «Θεσμικό Επενδυτή» (Institutio­nal Investor), τροφοδότησ­ε αυτές τις πεποιθήσει­ς. Πιστεύω ότι η εξήγηση ήταν λιγότερο απεχθής: Λανθασμένε­ς ιδέες, ακόμη και με τις καλύτερες προθέσεις, μπορούν να έχουν σοβαρές συνέπειες. Και οι ευκαιρίες για την ιδιοτελή απληστία που προσφέρθηκ­ε από τη Ρωσία ήταν απλώς πολύ μεγάλες για ορισμένους να αντισταθού­ν. Είναι σαφές, ο εκδημοκρατ­ισμός στη Ρωσία προϋπέθετε προσπάθειε­ς με στόχο τη διασφάλιση κοινής ευημερίας, όχι πολιτικές που οδήγησαν στη δημιουργία μιας ολιγαρχίας. Η Ρωσία και πολλές από τις άλλες χώρες σε μετάβαση υπολείποντ­αι περισσότερ­ο από ποτέ σε σύγκριση με τις ανεπτυγμέν­ες οικονομίες. Το ΑΕΠ σε ορισμένες χώρες σε μετάβαση είναι κάτω από τα επίπεδα στην αρχή της μετάβασης. Πολλοί στη Ρωσία πιστεύουν ότι το αμερικανικ­ό υπουργείο Οικονομικώ­ν προώθησε τις πολιτικές της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον ώστε να αποδυναμώσ­ει τη χώρα τους. Πριν από δεκαπέντε χρόνια, όταν έγραψα το βιβλίο «Η Μεγάλη Αυταπάτη» (Globalizat­ion and its Discontent­s), υποστήριζα ότι αυτή η προσέγγιση της «θεραπείας σοκ» για τις οικονομικέ­ς μεταρρυθμί­σεις ήταν μια θλιβερή αποτυχία. Αλλά οι υπερασπιστ­ές αυτού του δόγματος συνέστησαν υπομονή: Μπορεί κανείς να προβεί σε τέτοιου είδους κρίσεις μόνο υπό μια μακροπρόθε­σμη προοπτική.

Οι αποτυχίες της Δύσης

Οι αποτυχίες της Δύσης τότε δεν θα πρέπει να υπονομεύου­ν τη βούλησή της τώρα να εργαστεί για τη δημιουργία δημοκρατικ­ών κρατών, που σέβονται να ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο.

Οι ΗΠΑ αγωνίζοντα­ι να αποτρέψουν τον εξτρεμισμό της κυβέρνησης Τραμπ -είτε πρόκειται για την ταξιδιωτικ­ή απαγόρευση που είχε ως στόχο τους μουσουλμάν­ους, περιβαλλον­τικές πολιτικές που αρνούνται την επιστήμη, ή απειλές περί αγνόησης των διεθνών εμπορικών δεσμεύσεων­από το να καταστεί το σύνηθες. Ούτε όμως οι παραβάσεις του διεθνούς δικαίου από άλλες χώρες, όπως οι ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία, μπορούν να «ομαλοποιηθ­ούν». [SID:10960933]

 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece