Μπετόν οι «27» και σκληρή η Βρετανία
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν μέσα σε 4 λεπτά τις κατευθυντήριες γραμμές κοινών θέσεων στις διαπραγματεύσεις
Οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες, επιδεικνύοντας μια πρωτοφανή για ένα τόσο δύσκολο θέμα ενότητα, υιοθέτησαν το Σάββατο, μέσα σε 4 λεπτά, τις κατευθυντήριες γραμμές των θέσεων που θα υποστηρίξουν στις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο για το Βrexit. Ωστόσο τα δύσκολα μάλλον είναι μπροστά, αφού τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν δείχνουν ότι οι δύο πλευρές οδεύουν προς ένα συναινετικό διαζύγιο.
Το ότι οι Ευρωπαίοι και οι Βρετανοί δεν θα ξεκινούσαν από την ίδια αφετηρία ήταν αναμενόμενο και λογικό, φαίνεται όμως ότι τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα, γιατί οι δύο πλευρές εμφανίζονται με διαμετρικά αντίθετες επιδιώξεις.
Οι Ευρωπαίοι θέλουν πρώτα να συμφωνηθεί η έξοδος ή έστω να σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στο θέμα αυτό και μετά να ξεκινήσει η συζήτηση για τις μελλοντικές σχέσεις των δύο πλευρών. Οι Βρετανοί θέλουν οι συζητήσεις να εξελίσσονται παράλληλα.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο προοίμιο των κατευθυντήριων γραμμών, που υιοθετήθηκαν, επισημαίνεται μεν ότι στόχος είναι η συμφωνία, αλλά τονίζεται παράλληλα ότι η Ε.Ε. θα προετοιμαστεί ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί και ένα αδιέξοδο, δηλαδή την αποτυχία των διαπραγματεύσεων. Αυτό ερμηνεύεται και ως μή- Το Σάββατο νυμα των «27» προς το Λονδίνο ότι δεν πρόκειται να κάνουν πίσω.
Στις Βρυξέλλες ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η Τερέζα Μέι ακολουθεί τη σκληρή στάση προκειμένου να κερδίσει τις εκλογές της 8ης Ιουνίου και πως στη συνέχεια θα χαμηλώσει τους τόνους. Εκτίμηση μάλλον υπεραπλουστευμένη, γιατί η κα Μέι ως υπουργός ήταν υπέρ του Brexit, άσχετα αν στο δημοψήφισμα στήριξε δημόσια τη θέση του Ντέιβιντ Κάμερον υπέρ της παραμονής της χώρας της Ε.Ε.
Πάντως, μέχρι στιγμής τα πράγματα εξελίσσονται πολύ ενθαρρυντικά για τους Ευρωπαίους, υπό την έννοια ότι κανένας δεν περίμενε αυτή την ενότητα, την οποία πολλοί αποδίδουν στο γεγονός ότι η συνθήκη δεν επιτρέπει στο Λονδίνο να διαπραγματευθεί πριν από την έξοδο καμία διμερή συμφωνία με κανένα κράτοςμέλος ή τρίτη χώρα. Αυτό υποχρεώνει τους «27» σε μία συσπείρωση θεωρώντας ότι είναι ο μόνος τρόπος να αποσπάσουν το μάξιμουμ από τους Βρετανούς.
Το Σάββατο οι Ευρωπαίοι ηγέτες υιοθέτησαν τις κατευθυντήριες γραμμές των θέσεών τους, τις οποίες η Κομισιόν θα μετατρέψει την προσεχή Τετάρτη σε διαπραγματευτική εντολή, θα ακολουθήσει η έγκρισή της στις 22 Μαΐου από τα κράτη-μέλη, τα οποία θα ζητήσουν στη συνέχεια από τον επι- κεφαλής διαπραγματευτή της Ε.Ε., Γάλλο πρώην επίτροπο, Μισέλ Μπαρνιέ και την ομάδα του να ξεκινήσουν τις συζητήσεις με τους Βρετανούς αμέσως μετά τις εκλογές της 8ης Ιουνίου και τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Οι κατευθυντήριες γραμμές δίνουν το στίγμα της επόμενης μέρας, αφού οι Ευρωπαίοι καθόρισαν τη θέση τους τόσο επί της διαδικασίας όσο και σε σχέση με την ουσία.
Οι βασικές αρχές
Η πρώτη βασική αρχή που υιοθέτησαν οι Ευρωπαίοι είναι πως δεν υπάρχει περίπτωση να δοθεί πρόσβαση στο Ηνωμένο Βασίλειο στην εσωτερική αγορά με την ιδιότητα της τρίτης χώρας, εάν το Λονδίνο δεν αποδεχθεί τις υποχρεώσεις που αυτό συνεπάγεται, δηλαδή να δεχθεί τις λεγόμενες τέσσερις ελευθερίες, όπου μία εξ αυτών είναι η ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων.
Δεν πρόκειται να δοθεί επίσης ούτε επιλεκτική, δηλαδή «α λα καρτ», πρόσβαση σε κάποιους τομείς, όπως για παράδειγμα ο χρηματοπιστωτικός, που ζητούν οι Βρετανοί. «Κάθε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να βασίζεται στην ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και να εξασφαλίζει ισοτιμία στις σχέσεις», αναφέρει το κείμενο.
Η Ε.Ε. θα προσεγγίσει τις διαπραγματεύσεις με ενιαίες θέσεις και θα διαπραγματευτεί με το Ηνωμένο Βασίλειο αποκλει- στικά μέσω των διαύλων που προβλέπονται στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές και στις οδηγίες διαπραγμάτευσης, ενώ για να μην υπονομευθεί η θέση της δεν θα υπάρξουν χωριστές διαπραγματεύσεις μεταξύ μεμονωμένων κρατών-μελών και του Λονδίνου σε θέματα που αφορούν το Brexit, αναφέρει το κείμενο.
Ο κύριος στόχος των διαπραγματεύσεων θα είναι να εξασφαλιστεί η συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να μειωθεί η αβεβαιότητα και να περιοριστούν, κατά το δυνατό, στο ελάχιστο οι διαταράξεις που θα προκαλέσει αυτή η απότομη αλλαγή. Για τον σκοπό αυτό, το πρώτο στάδιο των διαπραγματεύσεων θα αποσκοπεί στα εξής:
Να παρασχεθεί όσο το δυνατόν περισσότερη σαφήνεια και ασφάλεια δικαίου στους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους διεθνείς εταίρους, όσον αφορά τις άμεσες συνέπειες της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.
Να διευθετηθεί η αποδέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση και από όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν για τη χώρα αυτή από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ως κράτος-μέλος.
Η προθεσμία ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων τελειώνει στις 29 Μαρτίου 2019, ενώ οποιαδήποτε παράταση απαιτεί ομοφωνία.