Διπλό «ψαλίδι» έως και 18% για 900.000 συνταξιούχους
Ποιες κατηγορίες ασφαλισμένων κινδυνεύουν με απώλειες από 1 έως και 350 ευρώ στο πλαίσιο των νέων περικοπών
Διπλές επώδυνες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις περίπου 900.000 σημερινών δικαιούχων, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις θα ανέλθουν ακόμη έως και στο 18% του συνολικού ποσού της σύνταξης (κύριας ή επικουρικής), προβλέπει η τελική συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών για το ασφαλιστικό. Αυτή η απόφαση σημαίνει πως από την 1/1/2019 οι συντάξεις στις οποίες διαπιστωθεί μετά τον επανυπολογισμό τους ότι υπάρχει η λεγόμενη «προσωπική διαφορά» ανάμεσα στον παλαιό τρόπο υπολογισμού (ν.3863, Λοβέρδου - Κουτρουμάνη) και στον νέο τρόπο υπολογισμού (ν.4387/2016 - Κατρούγκαλος), τότε οι συντάξεις εκείνες οι οποίες έχουν θετική διαφορά, δηλαδή το καταβαλλόμενο ποσό είναι μεγαλύτερο, θα υποστούν μειώσεις που θα φτάσουν έως και στο 18% όχι επί της προσωπικής διαφοράς, αλλά στο συνολικό ποσό της σύνταξης.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι οι μηνιαίες απώλειες θα κυμανθούν από ένα έως και 350 ευρώ σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης και το μέγεθος της προσωπικής διαφοράς. Με αυτή τη διαδικασία εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί ο στόχος για μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,8 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ). Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας, η μεσοσταθμική μείωση των κύριων συντάξεων θα είναι στο 9%. Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις κρίθηκαν αναγκαίες ώστε να μπορέσει να επιβληθεί το «δίχτυ προστασίας» του 18% στις κύριες συντάξεις. Πάντως, εκτός από τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο μειώσεων και στις συντάξεις χηρείας, καθώς και σε ορισμένες περιπτώσεις αναπηρικών συντάξεων.
Οι μεγάλοι χαμένοι από τον επανυπολογισμό των συντάξεων και από τις νέες περικοπές που θα έχουν ως ανώτατο πλαφόν το 18% εκτιμάται ότι θα είναι οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του πρώην ΤΕΒΕ με το παλιό σύστημα ελάμβανε 1.400 ευρώ και με τον νέο τρόπο υπολογισμού να βγάζει 1.100 ευρώ, άρα να έχει διαφορά 300 ευρώ η οποία είναι μεγαλύτερη από 18%. Αυτός με το ανώτατο πλαφόν της μείωσης θα χάσει 252 ευρώ.
Επίσης, με αντίστοιχες σοβαρές απώλειες κινδυνεύουν συνταξιούχοι του ΙΚΑ με πολλά έτη ασφάλισης και υψηλό συντάξιμο μισθό, δημόσιοι υπάλληλοι πα- νεπιστημιακής εκπαίδευσης με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης και υψηλό συντάξιμο μισθό, ενώ με σημαντικές απώλειες κινδυνεύουν και οι ψηλές συντάξεις γιατρών, δικηγόρων, πανεπιστημιακών, συνταξιούχων ΔΕΚΟ και τραπεζών που εμφανίζουν μεγάλες προσωπικές διαφορές. Με σημαντικές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις κινδυνεύουν οι συνταξιούχοι του ΤΑΝΠΥ, το ταμείο της πρώην Αγροτικής Τράπεζας, το ταμείο των Βενζινοπωλών.
Οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι επειδή δεν υπάρχει καμία αναφορά στην προστασία των χαμηλοσυνταξιούχων, ενδέχεται η περικοπή της προσωπικής διαφοράς να αρχίζει από τις πολύ χαμηλές συντάξεις των 486 ευρώ, οι οποίες εμφανίζουν προσωπικές διαφορές της τάξης των 45 ευρώ.
Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εργασίας Γιώργο Κουτρουμάνη «οι απώλειες σε ορισμένες περιπτώσεις κύριων συντάξεων μπορεί να κυμανθούν από λίγα ευρώ τον μήνα και να ανέλ- θουν και στα 350 ευρώ τον μήνα, ενώ αντίστοιχα στις επικουρικές μπορεί να κυμανθούν από 20 ευρώ έως τα 108 ευρώ τον μήνα, στις περιπτώσεις κάποιων ταμείων που χορηγούν επικουρικές ακόμη και 600 ευρώ».
Από τη συμφωνία κυβέρνησης και εκπροσώπων των θεσμών προκύπτει ότι υπάρχει μια βασική ανατροπή στον νόμο Κατρούγκαλου 4387/16, ο οποίος προέβλεπε μετά τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων τη διατήρηση του ποσού της «προσωπικής διαφοράς» που θα προέκυπτε. Ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεπε ότι «εάν η προσωπική διαφορά είναι θετική, εξακολουθεί να καταβάλλεται στο συνταξιούχο και μετά την 1/1/2019, μέχρι την οριστική εξάλειψή της και τον συμψηφισμό της με μελλοντικές αυξήσεις των συντάξεων. Εάν είναι αρνητική, δηλαδή το ποσό της σύνταξης με το νέο καθεστώς είναι υψηλότερο σε σχέση με εκείνο που έχει υπολογιστεί βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, τότε, όπως προαναφέρθηκε, προσαυξάνεται το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης σταδιακά (εγκύκλιος Αρ. Πρωτ.: Φ80000 / οικ.60258 / 1471».
Σύμφωνα με την εκτίμηση του Δημήτρη Μπούρλου, εργατολόγου - νομικού, «οι μειώσεις θα αφορούν μέχρι το ποσοστό του 18% όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις ανεξαρτήτως ποσού. Συνεπώς κανένα ποσό σύνταξης δεν είναι διασφαλισμένο και αυτό προκαλεί μεγάλη ανασφάλεια τόσο στους σημερινούς όσο και στους μελλοντικούς συνταξιούχους».