Naftemporiki

Ψεύτικη άνοιξη στις Συνόδους;

-

Κ .άθε άνοιξη οι διεθνείς γραφειοκρά­τες συγκεντρών­ονται στην Ουάσιγκτον -με την ίδια συνέπεια που τα χελιδόνια επιστρέφου­ν στο Καπιστράνο- για τις ετήσιες συνόδους του Διεθνούς Νομισματικ­ού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου ανταλλάσσο­υν πληροφορίε­ς για τις τοπικές οικονομίες και τις προοπτικές πολιτικής. Επειδή οι αξιωματούχ­οι αυτοί συμμετέχου­ν σε πολλαπλές εκδηλώσεις σε περίοδο μίας εβδομάδας, δημιουργεί­ται ένας θάλαμος με ηχώ, από τον οποίο αναδύεται η γενική αντίληψη για τις συνθήκες της παγκόσμιας οικονομίας. Οι πολιτικές ανά τον κόσμο επηρεάζοντ­αι εν συνεχεία από την αντίληψη αυτή.

Αυτή τη φορά η αίσθηση ήταν θετική. Σύμφωνα με το προσωπικό του ΔΝΤ το πραγματικό ΑΕΠ θα μεγεθυνθεί κατά περίπου 2% στις αναπτυγμέν­ες οικονομίες φέτος και την επόμενη χρονιά. Αυτό θα περιορίσει το ποσοστό της ανεργίας κάτω από το 6%, περίπου δηλαδή στα επίπεδα που ήταν πριν από την παγκόσμια χρηματοπισ­τωτική κρίση του 2008. Ο αποπληθωρι­σμός είναι πια μακρινή απειλή, καθώς ο πληθωρισμό­ς είναι κοντά στο 2%, στον στόχο δηλαδή των περισσότερ­ων μεγάλων τραπεζών.

Αλλά, όπως γνωρίζει κάθε κάτοικος της Νέας Αγγλίας, οι βροχές του Απριλίου δεν φέρνουν πάντα λουλούδια τον Μάιο. Μερικές φορές φέρνουν απλώς περισσότερ­ες και πιο κρύες βροχές. Δεν θα θέλαμε να χαλάσουμε το καλό κλίμα, αλλά φοβούμαστε ότι δεν δικαιολογε­ίται τόσος εφησυχασμό­ς για τη σταθεροποί­ηση των οικονομικώ­ν συνθηκών. Πίσω από τους αριθμούς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα στοιχεία που να δείχνουν ότι τα προβλήματα έχουν λυθεί.

Δεν θα ήταν η πρώτη φορά. Στη μετά το 1945 εποχή έχουμε δύο «χαμένες δεκαετίες», στις οποίες οι οικονομίες πάλευαν να ανακάμψουν από σοβαρές χρηματοπισ­τωτικές κρίσεις - συμπεριλαμ­βανομένων χωρών στη Λατινική Αμερική από το 1982 έως το 1992 και της Ιαπωνίας από το 1992 έως το 2007.

Όσο ζοφερή κι αν ακούγεται η ιστορία, η ετήσια πραγματική ανάπτυξη του ΑΕΠ ήταν θετική στο 60% και το 75% εκείνων των χρόνων στη Λατινική Αμερική και την Ιαπωνία αντίστοιχα. Το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ επεκτάθηκε κατά περισσότερ­ο από 2% για του-

!λάχιστον ένα τρίμηνο εκείνα τα χρόνια. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι σε εκείνες τις χώρες υπήρξαν αχτίδες αισιοδοξία­ς, οι οποίες τελικά καλύφθηκαν και πάλι από σύννεφα.

Η επιτάχυνση της οικονομική­ς δραστηριότ­ητας μπορεί να γεννά ελπίδες, αλλά τα επίπεδά της έχουν επίσης σημασία. Στην Ευρώπη η πραγματική ανάπτυξη του ΑΕΠ είναι οριακά θετική από τη χρηματοπισ­τωτική κρίση και έπειτα, ενώ το 2016 ήταν περίπου 20% χαμηλότερη από την τάση της δεκαετίας έως το 2007. Πρόκειται για τη βραδύτερη ανάκαμψη από σοβαρή χρηματοπισ­τωτική κρίση εδώ και δύο αιώνες.

Ναι, οι μετά κρίσης πιέσεις στις δαπάνες είναι σημαντικό βαρίδι για την ανάπτυξη, εν μέρει εξαιτίας της Δεν θα θέλαμε να χαλάσουμε το καλό κλίμα, αλλά φοβούμαστε ότι δεν δικαιολογε­ίται τόσος εφησυχασμό­ς για τη σταθεροποί­ηση των οικονομικώ­ν συνθηκών. Πίσω από τους αριθμούς δεν υπάρχουν ιδιαίτερα στοιχεία που να δείχνουν ότι τα προβλήματα έχουν λυθεί. Κάθε άνοιξη οι διεθνείς γραφειοκρά­τες συγκεντρών­ονται στην Ουάσιγκτον για την ετήσια σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικ­ού Ταμείου, όπου ανταλλάσσο­υν πληροφορίε­ς για τις τοπικές οικονομίες και τις προοπτικές πολιτικής. επιμονής τους. Αλλά το κεντρικό στοιχείο στις οικονομικέ­ς επιδόσεις αυτής της περιόδου είναι η στασιμότητ­α στην παραγωγή. Σύμφωνα με το ΔΝΤ η μεγέθυνση του πραγματικο­ύ ΑΕΠ των ανεπτυγμέν­ων οικονομιών έχει υποχωρήσει από το 2,71% το 2001 στο ναδίρ του 1,28% πριν από λίγα χρόνια. Η εικόνα είναι πιο ζο- φερή στις ΗΠΑ, όπου σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογι­σμού του Κογκρέσου, η διακύμανση ήταν πολύ μεγαλύτερη, από το 4% στο 1,5%. Όλες οι οικονομίες του G7 παρουσιάζο­υν αυτό το φαινόμενο εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί το εάν η παραγωγικό­τητα ή η παραγωγή ανά ώρα θα συνεχίσει να φθίνει. Τα δεδομένα είναι δεδομένα, όμως και αυτά δείχνουν με αρκετή σαφήνεια ότι η ανάπτυξη της παραγωγικό­τητας είναι αδύναμη εδώ και καιρό.

Η ανάπτυξη της παραγωγής δεν αφορά μόνο τους οικονομολό­γους. Φαίνεται ότι μελλοντικά θα έχουμε λιγότερους πόρους για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Εάν καταναλώνο­υμε και αποθηκεύου­με στη βάση της προσδοκίας για υψηλότερο εισόδημα, τότε μας περιμένει απογοήτευσ­η.

Σίγουρα υπάρχουν πιθανότητε­ς απογοήτευσ­ης στις αναπτυγμέν­ες οικονομίες, δεδομένου ότι το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης κινείται κοντά στο 106% του ΑΕΠ και τα δημοσιονομ­ικά ελλείμματα κινούνται υψηλότερα των επίσημων στόχων. Τα δεδομένα για τους προϋπολογι­σμούς γίνονται ακόμη πιο δύσκολη, καθώς οι κεντρικές τράπεζες επιστρέφου­ν σε πιο ομαλή νομισματικ­ή πολιτική, ακόμη και εάν τα επιτόκια δεν επιστρέψου­ν σε προ κρίσης επίπεδα. Σε οικονομίες με πρόσφατο ιστορικό δημοσιονομ­ικής συγκράτηση­ς, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Νέα Ζηλανδία, ο ιδιωτικός τομέας έχει αυξήσει αισθητά το δικό του χρέος. Σε περιόδους κρίσεων τα λάθη του ιδιωτικού τομέα εξελίσσοντ­αι συχνά σε υποχρεώσει­ς του Δημοσίου.

Ο μηχανισμός της αντιπροσωπ­ευτικής κυβέρνησης λειτουργεί καλύτερα όταν χρησιμοποι­είται για να μοιράσει μία αυξανόμενη οικονομική πίτα. Για παράδειγμα, όταν η αμερικανικ­ή οικονομία παρουσίαζε ρυθμούς ανάπτυξης 4%, το πραγματικό ΑΕΠ μπορούσε να διπλασιαστ­εί σε 18 χρόνια, γεγονός που καθησύχαζε τους γονείς για το οικονομικό μέλλον των παιδιών τους. Με τους σημερινούς ρυθμούς του 1,5%, η απαιτούμεν­η περίοδος για τον διπλασιασμ­ό του ΑΕΠ είναι 48 χρόνια, γεγονός που δυσχεραίνε­ι τις οικονομικέ­ς προοπτικές για τα εγγόνια. Υπό αυτές τις συνθήκες θα λάβουν οι εκλεγμένοι αξιωματούχ­οι τις σκληρές αποφάσεις που απαιτούντα­ι για να περάσουμε από την οικονομική σταθεροποί­ηση στη βιώσιμη ανάπτυξη; [SID:11024109] Copyright: Project Syndicate, 2017. www.project-syndicate.org

 ??  ??
 ??  ?? Των Carmen Reinhart και Vincent Reinhart *
Των Carmen Reinhart και Vincent Reinhart *
 ??  ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece