Σχέδιο Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγύησης των Καταθέσεων
Ανάπτυξη με εισφορές τραπεζών ίσες με 0,8% των αποταμιεύσεων κάτω των 100.000 ευρώ
Ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων (ETEK), που θα έχει στην πλήρη ανάπτυξή του πόρους από εισφορές των τραπεζών ίσες με το 0,8% των εγγυημένων καταθέσεών τους (κάτω των 100.000 ευρώ), θα επαρκούσε για να καλύψει τις ανάγκες πληρωμών στην περίπτωση μη συστημικής τραπεζικής κρίσης, σύμφωνα με ανάλυση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που περιλαμβάνεται σε έκθεσή της (Macroprudential Bulletin).
Με βάση την ανάλυση που πραγματοποίησε η ΕΚΤ σε δείγμα 1.675 τραπεζών με συνολικό ενεργητικό αξίας 22,14 τρισ. ευρώ, οι οποίες διαθέτουν περίπου το 75% του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών της Ευρωζώνης και εγγυημένες καταθέσεις ύψους 4,7 τρισ. ευρώ, το ΕΤΕΚ θα είχε πόρους 38 δισ. ευρώ με βάση τα συγκεκριμένο δείγμα. Οι υπολογισμοί της ΕΚΤ έγιναν με βάση την πρόταση που έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2015 για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Εγγύησης Καταθέσεων (ΕΣΕΚ). Η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης σημειώνει ότι στόχος του ΕΤΕΚ είναι η κάλυψη των αναγκών για πληρωμές σε μία μη συστημική κρίση, καθώς για την αντιμετώπιση συστημικών κρίσεων απαιτούνται άλλου είδους μέτρα, όπως ένα δίχτυ ασφάλειας.
H EKT εξετάζει ένα σενάριο όπου το 3% των τραπεζών της Ευρωζώνης με τον υψηλότερο κίνδυνο αποτυγχάνουν ταυτόχρονα και η συμμετοχή (bail-in) των πιστωτών τους αφορά μόνο το ελάχιστο απαιτούμενο ύψος των επιλέξιμων στοιχείων του παθητικού τους (με εξαίρεση τις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ μεγάλων επιχειρήσεων). Στην περίπτωση αυτή, οι ζημιές σε περίπτωση εξυγίανσης και εκκαθάρισης των τραπεζών θα έπρεπε να ήταν μεγαλύτερες από το 25% και το 37,5% του συνολικού ενεργητικού τους, αντί- στοιχα, για να εξαντληθούν οι πόροι του ΕΤΕΚ. Τέτοιου ύψους ζημιές, όπως σημειώνεται, είναι σημαντικά μεγαλύτερες από τις ζημιές που έχουν παρατηρηθεί ιστορικά στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ακόμη και στην πρόσφατη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-08.
Ως δεύτερο συμπέρασμα της ανάλυσής της, η ΕΚΤ σημειώνει ότι για τον υπολογισμό των εισφορών των τραπεζών με βάση το προφίλ κινδύνου τους μπορούν να ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός τραπεζικού συστήματος. Διαπιστώνει, επίσης, ότι δεν θα υπήρχε κάποια αδικαιολόγητη συστηματική σταυροειδής επιδότηση στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ, με την έννοια ότι κάποια τραπεζικά συστήματα θα καταβάλλουν συστηματικά λιγότερες εισφορές σε σχέση με τα οφέλη που θα έχουν από το σύστημα. Μία σύγκριση των εισφορών των τραπεζών με βάση το προφίλ κινδύνου τους σε σχέση με την έκ- θεσή τους στο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων δείχνει ότι «αν και υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες οι εισφορές ενός τραπεζικού συστήματος είναι μικρότερες από τα ποσά που θα λάμβανε από το ΕΣΕΚ, αυτό ισχύει μόνο για πολύ υψηλά ποσοστά ζημιών που έχουν μικρή πιθανότητα να συμβούν».
Η ανάλυση της ΕΚΤ αναφέρει εν κατακλείδι ότι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων θα πρόσφερε μεγάλα οφέλη αναφορικά με την προ- στασία των καταθέσεων, θέτοντας περιορισμένους κινδύνους όσον αφορά την έκθεση σε αυτό. «Ο κατάλληλος σχεδιασμός των εισφορών με βάση το προφίλ κινδύνου είναι κρίσιμης σημασίας για τη δημιουργία των σωστών κινήτρων και της σωστής ισορροπίας μεταξύ της διασφάλισης επαρκούς και αξιόπιστης προστασίας των καταθέσεων και ελαχιστοποίησης του κινδύνου σταυροειδούς επιδότησης μεταξύ των χωρών», σημειώνεται. [SID:11113911]