Από τα ΜΟΠ σε ένα ΕΣΠΑ κρίσης;
Στο σημερινό σημείωμα ο αναγνώστης θα ξανασυναντήσει εκείνο που δυοτρεις φορές επισημάναμε από τις στήλες αυτές σχετικά με ιδέες και προσεγγίσεις Νίκου Χριστοδουλάκη. Αλλά και πράγματα πιο παλιά, που πάνε πίσω στις αρχές Ανδρέα Παπανδρέου/Γρηγόρη Βάρφη, στη ρίζα δηλαδή της ενσωμάτωσης της Ελλάδας στην «ΕΟΚική λογική».
Άλλωστε... κάπως χρειάζεται να επενδυθεί ο χρόνος μέχρι το Eurogroup της 15ης Ιουνίου, στο τέλος της εβδομάδας! Και -αν τελικά ούτε εκεί δοθεί μια λύση στο ελληνικό ζήτημα- μέχρι την Κορυφή της 22ας Ιουνίου. Με ενδιάμεσο -πυκνώνουν οι ενδείξεις- Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, σε λάιτ ή σε πλήρη εκδοχή!, με αντικείμενο ακριβώς το χρέος. Διόλου τυχαίο ότι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσήλθε στη λογική του «αναγκαίο να δοθεί μια λύση για το χρέος»...
Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς το «νέο αφήγημα», όπως αυτό πάει να στηθεί με βάση πρόσφατη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα (στο συνέδριο της Concordia στην Αθήνα) ότι θα έπρεπε «να αναλάβει η Ευρώπη συγκεκριμένες δεσμεύσεις για επενδυτικά προγράμματα, κερδοφόρα προγράμματα, που θα τονώσουν την ανάπτυξη, θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και (προσέξτε το, αυτό!) θα γεφυρώσουν τελικά τις διαφορές μεταξύ των θεσμών».
Η «γαλλική πρωτοβουλία»
Το σκηνικό πάντως θυμίζει -αληθινά- τα πρώτα βήματα της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Όπου ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεσμευμένος για δημοψήφιση εξόδου κ.λπ. βρήκε -με τη βοήθεια Γρηγόρη Βάρφη ... - τη διέξοδο να υποβάλει η Ελλάδα ένα μνημόνιο (ναι!), ζητώντας σειρά παρεκκλίσεων, εξαιρέσεων, προσαρμογών. Φόντο του αφηγήματος, σημειωτέον, είναι η λεγόμενη «γαλλική πρωτοβουλία» ή πρωτοβουλία Μπρουνό Λεμέρ (από το όνομα του Γάλλου ΥΠΟΙΚ της κυβέρνησης Μακρόν: ο Λεμέρ έχει αρκετά μακρά διαδρομή στον χώρο της γαλλικής Κεντροδεξιάς: υπήρξε μέχρι και ανθυποψήφιος του χολερικού Νικολά Σαρκοζί) για μια διαφορετική προσέγγιση στο ζήτημα του ελληνικού χρέους. Που θα έθετε οροφή στις αποπληρωμές τόκων όταν τυχόν η Ελλάδα βρίσκεται σε φάση χαμηλής/κάτω από τους στόχους ανάπτυξης, αλλά και που θα κινητοποιούσε πρόσθετους/διαφορετικούς αναπτυξιακούς - επενδυτικούς πόρους ώστε να αντιμετωπίζεται «το πρόβλημα του παρονομαστή» στο ελληνικό αδιέξοδο. Ίσως ακόμη πιο πίσω στο σκηνικό που πάει -ίσως, θα δούμε!- να στηθεί να βρίσκεται η εργώδης προσπάθεια ανθρώπων από το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας (όχι το Οικονομικών/το FinanzMinisterium του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε...), ήδη από την εποχή που ήταν υπουργός ο κεντρικός παίκτης των Σοσιαλδημοκρατών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, να βρεθούν επενδυτικές πρω-
+τοβουλίες στην Ελλάδα/για την Ελλάδα που, μέσα από ανάπτυξη, να «εγγυώνται» υγιέστερα απ’ ό,τι με τη λιτότητα ότι «το ελληνικό πρόγραμμα βγαίνει».
Ο ένας τρόπος είναι να θεωρηθεί ότι... μας τελείωσαν τα προηγούμενα αφηγήματα: Η ελάφρυνση ή απομείωση ή αναδιάρθρωση ή διευθέτηση του χρέους. Η πρόσβαση στην πολυπόθητη Q.E. της ΕΚΤ. Η έξοδος στις αγορές με προληπτική πιστωτική γραμμή. Άρα, σαν λαγός από το καπέλο βγαίνει νέο αφήγημα, αναπτυξιακό τώρα! Ο άλλος τρόπος είναι να προσεγγιστεί αυτή η στροφή στη συζήτηση περί ανάπτυξης ακριβώς ως η συνειδητοποίηση -από την πλευρά των «εταίρων»- ότι χωρίς βελτίωση του παρονομαστή του ΑΕΠ τίποτε δεν γίνεται στην ελληνική υπόθεση.
Όταν, λοιπόν, στην κυβέρνηση Θάνου -εκείνη που οργάνωσε τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 μετά το υπέρθερμο καλοκαίρι του παραλίγο Grexit, το δημοψήφισμα, την αποδοχή του μνημονίου 3- βρέθηκε υπουργός Ανάπτυξης (όπως κι αν το λένε πια) ο Νίκος Χριστοδουλάκης, αφενός «είδε» την ανάγκη να στραφεί κάπου πιο εποικοδομητικά η αληθινή συζήτηση, αφετέρου είχε κοντά του τον βετεράνο των ΕΟΚικών μηχανισμών (στη ΜΕΑ επί Παγκάλου, στο Γραφείο Βάσως Παπανδρέου, στην τεχνοδομή των Βρυξελλών κοκ άνευ τέλους) Αλέκο Κρητικό. Τέλος, βρήκε σημείο επαφής με την «ανάγκη» της Επιτροπής Γιούνκερ «να παίξει εποικοδομητικό ρόλο» για την πολυτραυματία Ελλάδα. Εκεί, λοιπόν, γεννήθηκε η ιδέα ενός «ΕΣΠΑ κρίσης» - δηλαδή όχι απλώς πρόσθετα κονδύλια ή μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής της Ε.Ε. ή/και μηδενική εθνική συμμετοχή για ένα διάστημα. Αλλά -κυρίως!- πιο ελαφρές, αντιγραφειοκρατικές και γρήγορες διαδικασίες! Ένα «ΕΣΠΑ κρίσης». Αυτό οι Βρυξέλλες το λάτρεψαν. Η πρωτοβουλία, όμως, εκείνη αφέθηκε στη μέση. Τώρα... επανέρχεται. (Με ένα πολιτικό κεντρί, όμως! Ενδεχόμενα η διαχείριση να γίνεται με απευθείας συμμετοχή των Βρυξελλών ή και «εταίρων». Δηλητηριώδες). Το σκηνικό πάντως θυμίζει -αληθινά- τα πρώτα βήματα της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Όπου ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεσμευμένος για δημοψήφιση εξόδου κ.λπ., βρήκε -με τη βοήθεια Γρηγόρη Βάρφη...- τη διέξοδο να υποβάλει η Ελλάδα ένα μνημόνιο (ναι!) ζητώντας σειρά παρεκκλίσεων, εξαιρέσεων, προσαρμογών. Στο οποίο οι Βρυξέλλες απάντησαν με πόρους και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις. Τα ΜΟΠ, μετέπειτα Πακέτα Ντελόρ κοκ. The rest is history, που λένε. [SID:11117657]